عنوان اولی

[ویکی فقه] عنوان اوّلی: وصف ثابت برای موضوع صرف نظر از عوارض خارجی می باشد.
به وصف ثابت برای ذات اشیا و موضوعات، صرف نظر از عوارض خارجی عنوان اولی گویند، مقابل عنوان ثانوی که عبارت است از وصف ثابت برای موضوع به لحاظ عوارض خارج از ذات و طبیعت آن، از قبیل اضطرار و عسر و حرج .

[ویکی فقه] عنوان اولی (اصول). وصف ثابت برای شیء صرف نظر از عوارض خارجی را عنوان اولی گویند.
عنوان اولی، مقابل عنوان ثانوی بوده و عبارت است از وصفی که برای ذات اشیا و موضوعات صرف نظر از عوارض خارجی ثابت است، مانند: عنوان بیع و ربا در «احل الله البیع و حرم الربا». بدیهی است، بیع و ربا از عناوینی محسوب می گردند که به خودی خود حکم حلیت و حرمت را برای ذات معامله به ارمغان می آورند، نه به ملاحظه عوارض خارجی.
تفاوت عنوان اولی و عنوان ثانوی
هنگامی که شارع مقدس می خواهد حکمی را بر موضوعی (افعال و ذوات) بار نماید، گاهی فقط ذات و طبیعت موضوع را، صرف نظر از عوارض خارج از ذات هم چون شک در حکم واقعی موضوع در نظر می گیرد و حکم را بر آن بار می کند؛ یعنی موضوع را به عنوان اولی لحاظ کرده و حکم را بر آن حمل می کند؛ بنابراین، عنوان اولی عنوانی است که به لحاظ ذات و طبیعت موضوع و صرف نظر از عوارض خارج از ذات و لحاظ شک در حکم واقعی، بر موضوع بار می شود، چنان که خداوند متعال می فرماید: «حرّمت علیکم المیتة»؛ یعنی حرمت خوردن گوشت را متوجه عنوان اولی (میته) می نماید، هر چند به لحاظ اضطرار و ناچاری، ممکن است عنوان ثانوی پیدا کند و خوردن میته جایز شود.