علی بن محمد لحیانی بستی

[ویکی فقه] بُستی، ابوالحسن علی بن محمد بن جعفر لَحیانی (لَحسانی)، از مشایخ صوفیه خراسان در قرن پنجم بوده است.
بستی در روستای بُست (پُشت) در نیشابور به دنیا آمد و در همانجا از دنیا رفت. وی مرید ابوعلی فارمدی (۴۰۲ـ۴۷۷) بود و خود نیز شاگردان و مریدانی تربیت کرد که از آن جمله ابوعبدالله محمد بن حمویه (۴۴۹ـ۵۳۰) وابونصر طَریثیثی (متوفی ۵۳۷) را می توان نام برد.
آثار و تألیفات بستی
اطلاعات ما درباره زندگی او اندک است؛ مهمترین چیزی که از آن اطلاع داریم نوشتن نصیحت نامه ای است به خواجه نظام الملک طوسی (متوفی ۴۸۵). در این نصیحت نامه ، که به درخواست خود خواجه نوشته شده، بستی به او اندرز داده است که در دنیا با یاد خدا و آخرت زندگی کند و به خلق خدا خدمت کند تا سعادتمند شود. نجم رازی (۵۷۰ ـ۶۵۴) متن نصیحت نامه را در کتاب مرموزات اسدی در مرموزات داودی نقل کرده و گفته است که نظام الملک «از جمله جوابها و پندها این بپسندید». بعلاوه، آثار کوتاه دیگری نیز از بستی به جا مانده که در آن عقاید صوفیانه او به اختصار بیان شده است. یکی از این آثار جملاتی است به عربی که شیخ در ضمن آنها مراحل سیر نزولی روح را از مبدأ به عالم بشریت و گرفتار شدن در قعر عالم ترکیب و متّصف شدن به صفات حیوانی و شیطانی و سپس عروج به عالم بالا و رسیدن به مرتبه قدم و گذشتن از آن را ذکر کرده است. این جملات را نورالدین عبدالرحمان اسفراینی (۶۳۹ـ۷۱۷) به زبان عربی شرح کرده است.
رساله بستی در تفسیر لااله الا الله و مضمون آن
تنها رساله کاملی که از بستی به دست آمده رساله کوتاهی است به فارسی در تفسیر « لااله الااللّه ». در این رساله، سیر صعودی و بازگشت روح به مبدأ از طریق نردبان لااله الااللّه شرح داده شده است. این رساله با رموزی که از لحاظ ادبی به کار برده است، در تاریخ تصوف ایرانی بسیار مهمّ است و از نشانه های اولین کوششهای مشایخ فارسی زبان در استفاده از زبان ادبی برای بیان مطالب تصوف نظری است.
رباعی بستی در مورد مراحل سیر و سلوک
...