علم درایه

[ویکی فقه] علم درایه‏ به علمی گفته می شود که در باره فهم حدیث از سند و متن و آداب یادگیری و غیره گفته می شود.
موضوع علم درایه حدیث است اعم از سند، متن، نحوه تحمل (فرا گرفتن) و آداب نقل آنرا می گویند و حدیث، کلامی است که بیانگر قول، فعل و یا تقریر و امضای معصوم علیه السّلام باشد. بنابر این، اطلاق حدیث بر کلام غیر معصوم مجاز است.

فایده علم درایه
فایده علم درایه، بازشناسی حدیث پذیرفته از غیر پذیرفته است که نتیجه آن، عمل به اوّلی و اجتناب از دومی خواهد بود.

متن حدیث از دید علم درایه
متن حدیث عبارت است از الفاظ و قالب حدیث که گویای مفاد آن است.
متن حدیث به لحاظ وضوح یا عدم وضوحِ دلالت بر مقصود، به نص، مجمل، ظاهر و مؤول تقسیم می‏ شود؛ زیرا لفظ یا تنها یک معنا دارد و احتمال معنایی دیگر در آن نمی‏ رود، که به آن نص می‏ گویند، یا معنایی دیگر در آن محتمل است. در فرض دوم، یا احتمال هر دو معنا یکسان است، که به آن مجمل گویند و یا یکی بردیگری رجحان دارد. در فرض دوم اگر احتمال مرجوح- به دلیلی- مقصود باشد، به آن مؤوّل، و اگر احتمال راحج مقصود باشد، به آن ظاهر گویند.

سند حدیث از دید علم درایه
...