عضدالدوله دیلمی

در بیشتر این دوران که بیش از ۲۵ سال به درازا انجامید ( بجز چند سال پایانی ) وظیفه کشورداری و کشورگشایی عملاً بر دوش رکن الدوله بود و عضدالدوله در آرامش با ثبات پارس پرورش میافت تا به پادشاهی بزرگ دگرگونی گردد که می بایست درآینده نقش مهمی در تاریخ ایران بازی کند. هنگامی که امیران بزرگ نخستین بوئیان، عمادالدوله علی و رکن الدوله حسن خزانه اندکی از دانش داشتند و شاید حتی با خواندن و نوشتن نیز آشنا نبوده اند، عضدالدوله کاتبی زبر دست بود و سرودهٔ گفتن می دانست. یکی از استادان عضدالدوله، وزیر او ( و رکن الدوله ) ابوالفضل ابن العمید بود.
در سال ۹۷۶ م. رکن الدوله حسن درگذشت و با وجود مقاومتهایی از سوی دیگر امیران بوئیان، ابو شجاع عضدالدوله وارث لقب امیرالامرایی گردید. وی در سال ۹۷۷ م. عزالدوله فرزند معزالدوله را در خوزستان و سپس در سامرا شکست داد و کشته شد. سپس در رشته ای از جنگ ها که تا سال ۹۸۰ م. به پایان رسیدند، چیرگی خود را بر میان رودان و خراسان مسلم ساخت و پادشاه بی رقیب شاهنشاهی بویی گردید که گستره آن اکنون به مراتب از مرزهای دوران عمادالدوله علی فراتر رفته بود.
محدوده جغرافیایی شاهنشاهی بویی در عهد عضدالدوله از عمان تا دریای کاسپین و از کرمان تا سرحدات شمالی سوریه می رسید. عضدالدوله پس از فراغت از جنگ ها، به بغداد نقل مکان کرد. هر چند که شیراز تختگاه اولیه عضدالدوله، همچنان موقعیت سنتی پایتخت آل بویه را برای خود حفظ کرد.