حرم کاظمین

دانشنامه اسلامی

[ویکی شیعه] حرم کاظمین آرامگاه دو امام شیعیان، موسی بن جعفر (ع) و محمد تقی (ع) است که در منطقه کاظمین در شمال بغداد واقع شده است.
این حرم را پادشاهان آل بویه بازسازی و تزیین کردند. پس از ظهور سلسله صفویه و رسمیت یافتن مذهب تشیع دوازده امامی در ایران، شاه اسماعیل صفوی پس از فتوحات در عراق و زیارت کربلا و نجف، به بغداد و سپس به کاظمین رفت. وی در سال ۹۲۶ قمری، دستور داد تمام بناهای موجود حرم را که در اثر سیلاب های دجله و وقایع تاریخی دیگر، وضعیتی نامطلوب داشت، خراب کنند و به جای آن عمارتی زیبا و باشکوه بسازند. شاه عباس اول صفوی، برای حرم کاظمین ضریحی فولادی ساخت و حرم و رواق های نزدیک به قبور مطهر را تزیین و بازسازی کرد.
در عصر قاجاریه اقدامات عمرانی وسیعی در حرم کاظمین صورت گرفت و وسیع ترین اقدام بازسازی و توسعه حرم در این دوره را فرهادمیرزا معتمدالدوله عموی ناصرالدین شاه انجام داد. صحن امروزی کاظمین که با حاشیه های اطراف آن ۲۶ هزار متر مربع است، از اقدامات فرهادمیرزا به شمار می آید. ستاد بازسازی عتبات عالیات، دو گنبد حرم کاظمین را طلاکاری کرده است.

[ویکی اهل البیت] از آن پس که امام کاظم علیه السلام در 25 رجب 183 هجری در 55 سالگی در تربت پاکش آرمید، سپس امام جواد علیه السلام در آخر ذی القعده 220 هجری در این شهر به خاک سپرده شد، این شهر به تدریج به «کاظمین » شهرت یافت. این دو نور، هر دو جلوه ای از یک حقیقت ناب بودند. بدین سبب این حرم شریف را حرم کاظمین و حرم جوادین هم گفته اند، چرا که امام کاظم، همان امام جواد است و هر دو، هم کاظمند و هم جواد. هر دو «باب الحوائج » و برآورنده نیازهای سائلان و متوسلانند.
زیارت مرقد امام کاظم علیه السلام در روایات، همپای زیارت پیامبر اسلام و امیرالمومنین و سیدالشهدا علیهم السلام به حساب آمده است. در دوران هایی هم همچون کربلا، مورد سختگیری سلطه های جور بوده و زیارت قبر این دو امام، آسان و بی خطر نبوده است.
از امام رضا علیه السلام می پرسند: پاداش کسی که قبر پدرت را زیارت کند، چیست؟ پاسخ می دهد: بهشت! پس آن را زیارت کن. در روزگاری که دیواری بر مقابر قریش احاطه داشته و قبر امام به آسانی در دسترس نبوده است و مخالفان اهل بیت نیز در این شهر سیطره داشته اند، امامان به لحاظ تقید دستور می دادند که شیعیان از پشت دیوار، زیارت کنند.
حسین بن یسار واسطی که فضیلت زیارت امام کاظم علیه السلام را از حضرت رضا علیه السلام می شنود که همتای زیارت حضرت رسول است، می پرسد: «اگر بیم داشته باشم و نتوانم وارد آنجا شوم؟...» حضرت می فرماید: «از پشت دیوار سلام بده» به مرور زمان، بر مزار این دو امام، قبه و بارگاهی بنا شد. در سال 336 هجری به دستور معزالدوله، حرم کاظمین تجدیدبنا گردید، با ساختمانی نو و ضریح و دو گنبد که بر روی قبر ساختند و دیواری پیرامون آن کشیدند.
سابقه تاریخی کاظمین، نشان از خراب شدن های مکرر دارد، چه با سیل های متعدد و طغیان آب، چه با هجوم فتنه گران به این شهر و قتل عام و غارت و تخریب. اما هر بار، باز هم مرمت و آبادان شده و محل سکونت مردم گشته است.
در قرن پنجم، در اواخر حکومت آل بویه، حرم شکوه و موقعیت و آراستگی بیشتری یافت و مرقد کاظمین، جاذبه های معنوی فراوانی برای زیارت و سکونت در اطراف این حرم نورانی پیدا کرد.
اینک حرم کاظمین، با دو گنبد طلایی و چهار گلدسته زرین، ضریحی زیبا و مقدس را در بر گرفته است که درون آن، دو قبر مقدس از دو امام معصوم است، همچون صندوقی که دو گوهر نفیس را در خود نهان دارد.
آمیختگی هنر و دین و تلاقی ذوق هنری و احساس معنوی و عشق به اهل بیت را که در هنر مسلمانان تجلی یافته است، در مجموعه حرم کاظمین می توان دید.

پیشنهاد کاربران

بپرس