[ویکی فقه] عصمت پیامبران در قرآن و روایات. عصمت پیامبران یعنی ایشان چه در گفتار، چه در آن چه که باید انجام دهند و چه در آن چیزهایی که نباید انجام بدهند، معصوم از خطا، سهو و نسیان هستند. برخی پنداشته اند عصمت پیامبران یعنی بدون هیچ اشتباه بودن، به این معنا که پیامبران حتی به خواب نروند و عصبانی نشوند که این مسئله محال است. در این مقاله به بررسی این شبهه می پردازیم.
عصمت مانند هر اصطلاح علمی جدید امروزی دارای معانی مختلفی است. وهر کسی به سلیقه و دلخواه خود حلقه معانی آنرا بزرگتر یا کوچکتر می گیرد. برای مثال کلمه «خودکار» اگر تنها شامل وسیله نوشتن باشد، چندین نوع وسیله مثل روا ن نویس، ماژیک ها و خودنویس ها می شود؛ ولی برای شاگردان مدرسه معنی آن همان خودکار بیک ساده است و شامل ماژیک هم نمی شود. در حالی که این کلمه یا اصطلاح برای تمام ماشین های پیچیده بکار می رود.اگر عصمت را «یعنی بدون هیچ اشتباه» معنی کنیم آن وقت به ذات خداوند نزدیک می شویم چون تنها خداوند است که هیچ خطا واشتباهی ندارد و نمی کند. «الله لا اله الا هو لا تاخذه سنه ولا نوم». آیا پیامبران به خواب نمی روند؟ عصبانی نمی شوند؟ پس عصمت در تعریف ما شیعه از نوع تعریف بالا است و این غیر ممکن و غیر مقبول است
دیدگاه شیخ طوسی
یکی از عقاید حقه شیعه این است که تمامی پیامبران و ائمه شیعه (علیهم السّلام) عصمت مطلق دارند؛ یعنی در تمام عمرشان هیچ گناه، اشتباه و سهوی مرتکب نمی شوند.مرحوم شیخ الطائفه، شیخ طوسی (رحمة الله علیه) در این باره می نویسد:نبیّنا محمّد (صلی الله علیه و آله وسلّم) معصوم من اول عمره الی آخره، فی اقواله وافعاله وتروکه، عن الخطا والسهو والنسیان، بدلیل انه لو فعل المعصیة لسقط محلّه من القلوب، ولو جاز علیه السهو لارتفع الوثوق من اخباراته، فتبطل فائدة البعثة وهو محال.پیامبر ما حضرت محمد (صلی الله علیه و آله وسلّم)، از اول تا آخر عمر شریفش، چه در گفتار، چه در آن چه که باید انجام دهد و چه در آن چیزهایی که نباید انجام بدهد، معصوم از خطا، سهو و نسیان است؛ زیرا اگر معصیتی از آن حضرت سر بزند، جایگاه خود را در بین مردم از دست می دهد. و اگر سهو برای آن حضرت جایز باشد، اعتماد مردم به گفتارهای او سلب می شود و در نتیجه فلسفه بعثت آن حضرت باطل می شود و این محال است.
الشیخ الطوسی، أبی جعفر محمّد بن الحسن، الرسائل العشر، ص۹۷، مؤسسة النشر الاسلامی جقم.
برای اثبات این مطلب دلایل فراوانی وجود دارد که به جهت رعایت اختصار به صورت تیتر وار به برخی از آن ها اشاره می شود:
← مخلَص بودن پیامبران
...
عصمت مانند هر اصطلاح علمی جدید امروزی دارای معانی مختلفی است. وهر کسی به سلیقه و دلخواه خود حلقه معانی آنرا بزرگتر یا کوچکتر می گیرد. برای مثال کلمه «خودکار» اگر تنها شامل وسیله نوشتن باشد، چندین نوع وسیله مثل روا ن نویس، ماژیک ها و خودنویس ها می شود؛ ولی برای شاگردان مدرسه معنی آن همان خودکار بیک ساده است و شامل ماژیک هم نمی شود. در حالی که این کلمه یا اصطلاح برای تمام ماشین های پیچیده بکار می رود.اگر عصمت را «یعنی بدون هیچ اشتباه» معنی کنیم آن وقت به ذات خداوند نزدیک می شویم چون تنها خداوند است که هیچ خطا واشتباهی ندارد و نمی کند. «الله لا اله الا هو لا تاخذه سنه ولا نوم». آیا پیامبران به خواب نمی روند؟ عصبانی نمی شوند؟ پس عصمت در تعریف ما شیعه از نوع تعریف بالا است و این غیر ممکن و غیر مقبول است
دیدگاه شیخ طوسی
یکی از عقاید حقه شیعه این است که تمامی پیامبران و ائمه شیعه (علیهم السّلام) عصمت مطلق دارند؛ یعنی در تمام عمرشان هیچ گناه، اشتباه و سهوی مرتکب نمی شوند.مرحوم شیخ الطائفه، شیخ طوسی (رحمة الله علیه) در این باره می نویسد:نبیّنا محمّد (صلی الله علیه و آله وسلّم) معصوم من اول عمره الی آخره، فی اقواله وافعاله وتروکه، عن الخطا والسهو والنسیان، بدلیل انه لو فعل المعصیة لسقط محلّه من القلوب، ولو جاز علیه السهو لارتفع الوثوق من اخباراته، فتبطل فائدة البعثة وهو محال.پیامبر ما حضرت محمد (صلی الله علیه و آله وسلّم)، از اول تا آخر عمر شریفش، چه در گفتار، چه در آن چه که باید انجام دهد و چه در آن چیزهایی که نباید انجام بدهد، معصوم از خطا، سهو و نسیان است؛ زیرا اگر معصیتی از آن حضرت سر بزند، جایگاه خود را در بین مردم از دست می دهد. و اگر سهو برای آن حضرت جایز باشد، اعتماد مردم به گفتارهای او سلب می شود و در نتیجه فلسفه بعثت آن حضرت باطل می شود و این محال است.
الشیخ الطوسی، أبی جعفر محمّد بن الحسن، الرسائل العشر، ص۹۷، مؤسسة النشر الاسلامی جقم.
برای اثبات این مطلب دلایل فراوانی وجود دارد که به جهت رعایت اختصار به صورت تیتر وار به برخی از آن ها اشاره می شود:
← مخلَص بودن پیامبران
...
wikifeqh: عصمت_انبیا_در_قرآن_و_روایات