[ویکی فقه] عتبات عالیات اصطلاحی رایج در میان شیعیان دوازده امامی می باشد. این اصطلاح به مزارهای مقدس امامان شیعه واقع در شهرهای نجف، کربلا، کاظمین و سامرا اطلاق می شود.
نجف از شهرهای مهم کشور عراق و سومین شهر مذهبی جهان اسلام است. این شهر علی رغم اینکه پیش از اسلام محل سکونت بوده است؛ در سده اول اسلام چندان قابل توجه و اهمیت نبوده؛ و در کنار شهر باعظمت کوفه قریه کوچکی به حساب می آمد که به نام ظهرالکوفه شناخته می شده است؛ اما با آشکار شدن مدفن مطهر حضرت امام علی (علیه السّلام) در قرن دوم هجری، این شهر چندان اهمیت و وسعتی یافته است که در حال حاضر شهر کوفه یکی از محله های آن به شمار می آید.شهر نجف از شهرهایی است که مکان های زیارتی و مقدس زیادی در آن قرار دارد، اما مهمترین مکان زیارتی آن، مرقد مطهر امام علی (علیه السلام) می باشد.آستان مقدس حضرت علی (علیه السّلام) در مرکز شهر نجف قرار دارد که از یک گنبد طلایی عظیم و یک گنبد خانه و رواق های متعدد و یک صحن، با برخی ضمائم تشکیل شده است. نخستین ساختمان حرم مطهر در دوران هارون الرشید عباسی بنا گردید و پس از آن همواره در حال تجدید و عمران و توسعه بوده است. ساختمان امروزی از آثار صفویه است. گنبد عظیم و ایوان روح بخش آن، به دستور نادرشاه افشار با خشت های طلایی تزیین شده. آیینه کاری حرم به وسیله هنرمندانی از اصفهان در سال های دهه چهل شمسی انجام گرفت. قبر مطهر حضرت، درون صندوقی از خاتم و ضریحی نقره ای قرار دارد، صندوق خاتم از ساخته های دوران شاه اسماعیل صفوی است و از نفایس روزگار به شمار می رود. ضریح مطهر توسط هنرمندان هندی و چینی در سال ۱۳۴۵ ه. ق در هند به همت رهبر شیعیان اسماعیلی ساخته و تقدیم حرم مطهر گردیده است. گرداگرد مرقد منور را از چهار سو رواق دربرگرفته است که همگی به زیباترین شکل توسط هنرمندان ایران تزیین یافته است. حرم مطهر دارای صحن بسیار بزرگ و دل گشایی است که اطراف مرقد مطهر را دربرگرفته است. این صحن از ساخته های دوران صفوی است.
کربلای معلّا
سرزمین کربلا در کرانه غربی رود فرات و در کناره دشت، در وسط منطقه رسوبی معروف به سرزمین سواد واقع است. حرم مطهر امام حسین (علیه السلام) و حضرت ابوالفضل (علیه السلام) و دیگر یاران امام حسین (علیه السلام) و شهدای کربلا در این شهر قرار دارد.در شمال غربی این سرزمین شهر انبار، در شرق آن شهر باستانی بابل، در غرب آن صحرای غربی و در جنوب غربی آن شهر حیره، پایتخت منذری ها قرار دارد. کربلا در مرزهای صحرا واقع است و بدویان حجاز و شام برای تامین آذوقه به آنجا روی می آورند و تا گذشته ای نه چندان دور وضع بر همین منوال بوده است. کربلا از جمله زمین های عراق بود که در دوران ابوبکر در سال دوازدهم هجری به تصرف مسلمانان در آمد. نقل شده "خالد بن عرفطه" - پیش قراول سپاه سعد بن ابی وقاص - این سرزمین را فتح کرده و مدتی آنجا را مقر سپاه خود قرار داده بود؛ اما پس از چندی به دلیل بدی آب و هوای منطقه مجبور به ترک آنجا شد و به کوفه رفت. پس از ایجاد و گسترش شهر کوفه، کربلا یکی از روستاهای پیرامون آن به شمار آمده و تا زمان وقایع کربلا، کسی از آن جز در مناسبتی خاص سخن نرانده است. تنها در زمان امیرالمؤمنین علی (علیه السّلام) و زمان عبور آن حضرت (علیه السّلام) از این منطقه به سوی شام یادی از این سرزمین شده است. روایت شده که «در جریان جنگ صفین، امیرالمؤمنین (علیه السّلام) و همراهانش به کربلا رسیدند؛ پس ایشان، با دست به این سرزمین اشاره کرده فرمودند: "همین جاست همین جاست. " مردی گفت: "ای امیرمؤمنان (علیه السّلام) اینجا چیست؟ " فرمود: "گرانمایه ای از آل محمد (صلی الله علیه و آله وسلّم) در اینجا فرود خواهد آمد، پس وای بر ایشان از شما و وای بر شما از ایشان. " آن مرد عرض کرد: "ای امیرمؤمنان (علیه السّلام) معنای این سخن چیست؟ " فرمود: "وای بر ایشان از شما چرا که شما ایشان را می کشید و وای بر شما از ایشان که خداوند به سبب کشتن آنان شما را به دوزخ می برد."»
کاظمین
کاظمین از شهرهای مهم و زیارتی عراق که مرقد دو امام معصوم امام کاظم (علیه السّلام) و امام جواد (علیه السّلام) در آن قرار دارد. این شهر نزد شیعیان پس از شهرهای زیارتی نجف و کربلا اهمیت مذهبی بسیاری دارد. کاظمین در سمت غرب رودخانه دجله و شمال غربی بغداد واقع است. بعضی از دانشمندان دینی شیعه مانند شیخ مفید و خواجه نصیرالدین طوسی در این شهر دفن شده اند.سبب نام گذاری کاظمین به دلیل وجود دو آرامگاه امام شیعیان یعنی امام کاظم (علیه السّلام) و امام جواد (علیه السّلام) است. از دیگر نام های این شهر، « کاظمیه»، « بلدة الکاظمی » و « المشهد الکاظمی » است. کاظمین به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی از دیرباز مورد توجه بوده است و تاریخ قدمت آن را به قبل از میلاد مسیح (علیه السّلام) نسبت می دهند. این منطقه در عهد ساسانی باغ یکی از پادشاهان ایرانی به نام « تسوج » بود که به این نام شهرت یافت. در جنگ نهروان به سال ۳۷ و به دستور امام علی (علیه السّلام) شهیدان جنگ را در این مکان به خاک سپردند که آن را « مقبرة الشهداء » نامیدند. در عصر عباسی، به هنگام توسعه و احیای بغداد و انتخاب آن به عنوان پایتخت، این قبرستان به « شونیزی » معروف بود که خلیفه منصور دوانیقی، آن جا را برای دفن بزرگان و خاندان عباسی در نظر گرفت و از آن پس به نام « مقابر قریش » شهرت یافت. بعدها امام کاظم (علیه السّلام) به دستور هارون الرشید و به دست سندی بن شاهک به شهادت رسید و جسد امام در گورستان « قریش » به خاک سپرده شد. پس از دفن آن حضرت، مرقد ایشان به نام « مشهد باب التّبَن » معروف شد. در سال ۲۲۰ هـ ق امام جواد (علیه السّلام) در کنار قبر جدش به خاک سپرده شد.
سامرا
...
نجف از شهرهای مهم کشور عراق و سومین شهر مذهبی جهان اسلام است. این شهر علی رغم اینکه پیش از اسلام محل سکونت بوده است؛ در سده اول اسلام چندان قابل توجه و اهمیت نبوده؛ و در کنار شهر باعظمت کوفه قریه کوچکی به حساب می آمد که به نام ظهرالکوفه شناخته می شده است؛ اما با آشکار شدن مدفن مطهر حضرت امام علی (علیه السّلام) در قرن دوم هجری، این شهر چندان اهمیت و وسعتی یافته است که در حال حاضر شهر کوفه یکی از محله های آن به شمار می آید.شهر نجف از شهرهایی است که مکان های زیارتی و مقدس زیادی در آن قرار دارد، اما مهمترین مکان زیارتی آن، مرقد مطهر امام علی (علیه السلام) می باشد.آستان مقدس حضرت علی (علیه السّلام) در مرکز شهر نجف قرار دارد که از یک گنبد طلایی عظیم و یک گنبد خانه و رواق های متعدد و یک صحن، با برخی ضمائم تشکیل شده است. نخستین ساختمان حرم مطهر در دوران هارون الرشید عباسی بنا گردید و پس از آن همواره در حال تجدید و عمران و توسعه بوده است. ساختمان امروزی از آثار صفویه است. گنبد عظیم و ایوان روح بخش آن، به دستور نادرشاه افشار با خشت های طلایی تزیین شده. آیینه کاری حرم به وسیله هنرمندانی از اصفهان در سال های دهه چهل شمسی انجام گرفت. قبر مطهر حضرت، درون صندوقی از خاتم و ضریحی نقره ای قرار دارد، صندوق خاتم از ساخته های دوران شاه اسماعیل صفوی است و از نفایس روزگار به شمار می رود. ضریح مطهر توسط هنرمندان هندی و چینی در سال ۱۳۴۵ ه. ق در هند به همت رهبر شیعیان اسماعیلی ساخته و تقدیم حرم مطهر گردیده است. گرداگرد مرقد منور را از چهار سو رواق دربرگرفته است که همگی به زیباترین شکل توسط هنرمندان ایران تزیین یافته است. حرم مطهر دارای صحن بسیار بزرگ و دل گشایی است که اطراف مرقد مطهر را دربرگرفته است. این صحن از ساخته های دوران صفوی است.
کربلای معلّا
سرزمین کربلا در کرانه غربی رود فرات و در کناره دشت، در وسط منطقه رسوبی معروف به سرزمین سواد واقع است. حرم مطهر امام حسین (علیه السلام) و حضرت ابوالفضل (علیه السلام) و دیگر یاران امام حسین (علیه السلام) و شهدای کربلا در این شهر قرار دارد.در شمال غربی این سرزمین شهر انبار، در شرق آن شهر باستانی بابل، در غرب آن صحرای غربی و در جنوب غربی آن شهر حیره، پایتخت منذری ها قرار دارد. کربلا در مرزهای صحرا واقع است و بدویان حجاز و شام برای تامین آذوقه به آنجا روی می آورند و تا گذشته ای نه چندان دور وضع بر همین منوال بوده است. کربلا از جمله زمین های عراق بود که در دوران ابوبکر در سال دوازدهم هجری به تصرف مسلمانان در آمد. نقل شده "خالد بن عرفطه" - پیش قراول سپاه سعد بن ابی وقاص - این سرزمین را فتح کرده و مدتی آنجا را مقر سپاه خود قرار داده بود؛ اما پس از چندی به دلیل بدی آب و هوای منطقه مجبور به ترک آنجا شد و به کوفه رفت. پس از ایجاد و گسترش شهر کوفه، کربلا یکی از روستاهای پیرامون آن به شمار آمده و تا زمان وقایع کربلا، کسی از آن جز در مناسبتی خاص سخن نرانده است. تنها در زمان امیرالمؤمنین علی (علیه السّلام) و زمان عبور آن حضرت (علیه السّلام) از این منطقه به سوی شام یادی از این سرزمین شده است. روایت شده که «در جریان جنگ صفین، امیرالمؤمنین (علیه السّلام) و همراهانش به کربلا رسیدند؛ پس ایشان، با دست به این سرزمین اشاره کرده فرمودند: "همین جاست همین جاست. " مردی گفت: "ای امیرمؤمنان (علیه السّلام) اینجا چیست؟ " فرمود: "گرانمایه ای از آل محمد (صلی الله علیه و آله وسلّم) در اینجا فرود خواهد آمد، پس وای بر ایشان از شما و وای بر شما از ایشان. " آن مرد عرض کرد: "ای امیرمؤمنان (علیه السّلام) معنای این سخن چیست؟ " فرمود: "وای بر ایشان از شما چرا که شما ایشان را می کشید و وای بر شما از ایشان که خداوند به سبب کشتن آنان شما را به دوزخ می برد."»
کاظمین
کاظمین از شهرهای مهم و زیارتی عراق که مرقد دو امام معصوم امام کاظم (علیه السّلام) و امام جواد (علیه السّلام) در آن قرار دارد. این شهر نزد شیعیان پس از شهرهای زیارتی نجف و کربلا اهمیت مذهبی بسیاری دارد. کاظمین در سمت غرب رودخانه دجله و شمال غربی بغداد واقع است. بعضی از دانشمندان دینی شیعه مانند شیخ مفید و خواجه نصیرالدین طوسی در این شهر دفن شده اند.سبب نام گذاری کاظمین به دلیل وجود دو آرامگاه امام شیعیان یعنی امام کاظم (علیه السّلام) و امام جواد (علیه السّلام) است. از دیگر نام های این شهر، « کاظمیه»، « بلدة الکاظمی » و « المشهد الکاظمی » است. کاظمین به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی از دیرباز مورد توجه بوده است و تاریخ قدمت آن را به قبل از میلاد مسیح (علیه السّلام) نسبت می دهند. این منطقه در عهد ساسانی باغ یکی از پادشاهان ایرانی به نام « تسوج » بود که به این نام شهرت یافت. در جنگ نهروان به سال ۳۷ و به دستور امام علی (علیه السّلام) شهیدان جنگ را در این مکان به خاک سپردند که آن را « مقبرة الشهداء » نامیدند. در عصر عباسی، به هنگام توسعه و احیای بغداد و انتخاب آن به عنوان پایتخت، این قبرستان به « شونیزی » معروف بود که خلیفه منصور دوانیقی، آن جا را برای دفن بزرگان و خاندان عباسی در نظر گرفت و از آن پس به نام « مقابر قریش » شهرت یافت. بعدها امام کاظم (علیه السّلام) به دستور هارون الرشید و به دست سندی بن شاهک به شهادت رسید و جسد امام در گورستان « قریش » به خاک سپرده شد. پس از دفن آن حضرت، مرقد ایشان به نام « مشهد باب التّبَن » معروف شد. در سال ۲۲۰ هـ ق امام جواد (علیه السّلام) در کنار قبر جدش به خاک سپرده شد.
سامرا
...
wikifeqh: عتبات_عراق
[ویکی شیعه] عتبات عالیات (به معنای آستانه های بلندمرتبه)، به مزارهای مقدس امامان شیعه گفته می شود که در شهرهای نجف اشرف، کربلا، کاظمین و سامرا در عراق واقع اند. عتبات عالیات جزو زیارتگاه های اصلی و شهرهای زیارتی شیعیان به شمار می روند. گاه تعبیر «اعتاب مقدسه» و «عتبات» نیز برای اشاره به آنها به کار می رود.
واژه عتبات در زبان عربی به معنای آستانه و درگاه است. در معنای خاص و تاریخی آن عتبات عالیات به مزارهای مقدس امامان شیعه اطلاق می شود که در شهرهای نجف اشرف، کربلا، کاظمین و سامرا در عراق عرب واقع اند. این شهرها احترام و تقدس خاصی برای شیعیان دارند و از همین روست که به آنها عتبات مقدسه، یا عتبات عالیات می گویند.
نجف در ۱۶۰ کیلومتری جنوب بغداد و ۱۰ کیلومتری کوفه مرکز استان نجف در عراق، از مقدس ترین شهرهای شیعیان و مرکز قدرت سیاسی شیعیان در عراق است. مرقد امیرالمؤمنین امام علی (ع) در این شهر قرار دارد و حوزه علمیه نجف نیز جزو مهم ترین حوزه های علمیه جهان تشیع به شمار می رود. شهر کوفه نیز که محل زیارت گاه های متعدد شیعه است در ۱۰ کیلومتری این شهر قرار دارد و تقریباً با شهر نجف ادغام شده است.
واژه عتبات در زبان عربی به معنای آستانه و درگاه است. در معنای خاص و تاریخی آن عتبات عالیات به مزارهای مقدس امامان شیعه اطلاق می شود که در شهرهای نجف اشرف، کربلا، کاظمین و سامرا در عراق عرب واقع اند. این شهرها احترام و تقدس خاصی برای شیعیان دارند و از همین روست که به آنها عتبات مقدسه، یا عتبات عالیات می گویند.
نجف در ۱۶۰ کیلومتری جنوب بغداد و ۱۰ کیلومتری کوفه مرکز استان نجف در عراق، از مقدس ترین شهرهای شیعیان و مرکز قدرت سیاسی شیعیان در عراق است. مرقد امیرالمؤمنین امام علی (ع) در این شهر قرار دارد و حوزه علمیه نجف نیز جزو مهم ترین حوزه های علمیه جهان تشیع به شمار می رود. شهر کوفه نیز که محل زیارت گاه های متعدد شیعه است در ۱۰ کیلومتری این شهر قرار دارد و تقریباً با شهر نجف ادغام شده است.
wikishia: عتبات_عالیات
[ویکی اهل البیت] شیعیان آرامگاه های امامان خود از جمله امام علی علیه السلام، امام حسین علیه السلام و دیگر مزارات امامان علیهم السلام در عراق را اصطلاحاً عتبات یا عَتَبات عالیات می گویند.
«عتبه»، به معنی آستانه در است، چه بالا یا پایین. «عتبات» نام بالغلبه است برای مشاهد متبرکه ای مانند مشهد امام علی علیه السلام و امام حسین علیه السلام و دیگر مزارات امامان علیهم السلام.
در معنای کلی خود، شامل همه حرم های معصومین و آستانه های مقدسه می شود که درگاه آنها مورد تکریم و بوسیدن و زیارت شیفتگان قرار می گیرد، اما زیارت عتبات که اغلب همراه با زیارت حج مطرح می شود، بیشتر زیارت کربلا، نجف، کاظمین و سامرا مراد است.
«عتبه»، به معنی آستانه در است، چه بالا یا پایین. «عتبات» نام بالغلبه است برای مشاهد متبرکه ای مانند مشهد امام علی علیه السلام و امام حسین علیه السلام و دیگر مزارات امامان علیهم السلام.
در معنای کلی خود، شامل همه حرم های معصومین و آستانه های مقدسه می شود که درگاه آنها مورد تکریم و بوسیدن و زیارت شیفتگان قرار می گیرد، اما زیارت عتبات که اغلب همراه با زیارت حج مطرح می شود، بیشتر زیارت کربلا، نجف، کاظمین و سامرا مراد است.
wikiahlb: عتبات_عالیات