عبدالله بن نورالدین جزایری

[ویکی فقه] جزایری ، عبداللّه بن نورالدین ، فقیه ، محدّث ، منجم و مورخ امامی قرن دوازدهم است.است.
جدّ او، سید نعمت اللّه جزایری (متوفی ۱۱۱۲)، و پدرش سید نورالدین جزایری (متوفی ۱۱۵۸) بود.عبداللّه در شوشتر به دنیا آمد. سال ولادت او را برخی ۱۱۰۴، برخی ۱۱۱۲ و برخی ۱۱۱۴ دانسته اند.محمد جزایری با مقایسه نسخه خطی تحفة العالم با نسخه چاپی آن ، ۱۱۱۴ را که در نسخه چاپی آمده ، تصحیف شده دانسته و تاریخ دقیق تولد او را ۷ شعبان ۱۱۱۲ ذکر کرده است .در تأیید نظر محمد جزایری ، می توان اضافه کرد که طبق گزارش شوشتری در تحفة العالم ، سید نعمت اللّه ، نوه خود (عبداللّه ) را دیده است که این گزارش با توجه به درگذشت سید نعمت اللّه در ۱۱۱۲، با تولد عبداللّه در ۱۱۱۴ سازگار نیست .آقابزرگ طهرانی ، با استناد به گفته خودِ عبداللّه جزایری در تذکره شوشتر ــ که سن خود را هنگام تألیف آن در ۱۱۶۴، «افزون بر پنجاه سال » ذکر کرده احتمال داده است که او در ۱۱۰۴ (نه ۱۱۱۴) به دنیا آمده باشد؛ ولی ، این احتمال بعید به نظر می رسد، چون با این فرض ، عبداللّه در ۱۱۶۴ شصت یا حدود شصت سال داشته است ؛ اما اگر سال تولد او ۱۱۱۲ فرض شود، او در ۱۱۶۴ حدود ۵۲ سال داشته که با تعبیر «افزون بر پنجاه سال » سازگارتر است .به گزارش برخی منابع ، عبداللّه از کودکی زیرنظر پدر بزرگش ، سیدنعمت اللّه ، تربیت شد، ولی چنانچه عبداللّه در ۷ شعبان ۱۱۱۲ به دنیا آمده باشد، با توجه به درگذشت سید نعمت اللّه در ۲۳ شوال همان سال ، یعنی ۷۶ روز بعد از تولد عبداللّه ، این گزارش نادرست می نماید، به ویژه اینکه سید نعمت اللّه در مسیر بازگشت از سفر مشهد و پیش از رسیدن به شوشتر فوت کرده است .
فعالیت علمی
نورالدین که آثار تیزهوشی را در فرزندش عبداللّه دید، از سه چهار سالگی به تعلیم او پرداخت و علوم بسیاری ، از جمله ادبیات عرب ، تفسیر ، حدیث و فقه ، را به او آموخت . گفته اند که جزایری تا شانزده سالگی همه علوم شرعی و دینی را فراگرفت . عبداللّه پس از فراگیری مراحل نخست علوم دینی در زادگاهش ، به اصفهان ، فارس ، خراسان ، آذربایجان و برخی ممالک آسیای صغیر سفر کرد و از دانشمندان بسیاری بهره برد.او علاوه بر علوم ادبی و شرعی ، به فراگیری علومی چون حکمت ، ریاضیات ، نجوم ، هیئت و طب پرداخت و در آن ها مهارت یافت . تنوع و گستردگی نوشته های او گواه این مدعاست .
اساتید
استادان مهم جزایری ، علاوه بر پدرش ، عبارت بودند از:سیداحمدبن محمدمهدی شریف خاتون آبادی (متوفی ۱۱۵۴ یا ۱۱۵۵، ریاضیدان و عالم هیئت )، محمدرفیع الدین گیلانی مشهدی (متوفی ۱۱۶۱)، یعقوب بن ابراهیم بختیاری حُوَیزی (متوفی بعد از ۱۱۵۰)، نظرعلی بن محمدامین زجاج تُستَری (متوفی ۱۱۵۰)، میر صدرالدین رضوی قمی (متوفی بعد از ۱۱۶۰) و عبداللّه بن کرم اللّه حویزی (متوفی ح ۱۱۳۱). برخی از مشایخ حدیثی جزایری این اشخاص بودند:پدرش که عبداللّه از او اجازه ای عام داشت ، محمدحسین خاتون آبادی (متوفی ۱۱۵۱)، رضی الدین بن محمد عاملی مکی (متوفی ۱۱۶۸) و نصراللّه بن حسین موسوی حائری (متوفی میان سالهای ۱۱۵۶ تا ۱۱۶۸).
فعالیت اجتماعی
...