عبدالحمید بن بادیس

[ویکی فقه] ابن بادیس، عبدالحمید از علما و نویسندگان متفکر و مبارز الجزایری در قرن چهاردهم هجری/ بیستم میلادی می باشد.. وی در ۱۳۰۷ ق در قسنطینه از مراکز فرهنگی مهم الجزایر زاده شد. خاندانش که از تبار معزبن بادیس، بنیانگذار نخستین دولت صنهاجی بود، از بزرگ ترین خاندان های کهن و منتفذ شرق الجزایر به شمار می رفت و با حکومت فرانسه همکاری داشت.
ابن بادیس ادب و علوم اسلامی را در زادگاه خود فراگرفت و در سیزده سالگی قرآن را از بر کرد. در آغاز جوانی ازدواج نمود و در ۱۳۲۶ ق/ ۱۹۰۸ برای تحصیل در جامع زیتونه به تونس رفت و نزد علمایی چون شیخ محمد نخلی قیروانی، محمدطاهر بن عاشور، شیخ محمد خضر حسین، و شیخ صالح النیفر تلمذ کرد. در ۱۳۳۰ ق/ ۱۹۱۲ عازم حج شد و در بازگشت از لبنان و سوریه به مصر رفت و از علمای آنجا اجازه حدیث گرفت. سپس به فلسطینه بازگشت و در مسجد الاخضر به ترتیب شاگردان و مبارزه با خرافه پرستی همت گماشت و تا پایان عمر ـ حتی هنگامی که تلاش هایش جنبه سیاسی تند و تعیین کننده پیدا کرد ـ به این امور می پرداخت. انتشار مجلات المنتقد، السنه، الصراط، الشریعه، الشهاب، نگارش مقالات بسیار در زمینه مسائل گوناگون دینی، اجتماعی و سیاسی، گسترش آموزش عمومی از رهگذر تاسیس مدرسه های پسرانه و دخترانه؛ ایجاد کانون هایی برای نشر آثار فرهنگی؛ بنیاد نهادن چاپخانه ای در قسنطینه، تشکیل انجمنی از جوانان برای فراگیری موسیقی و هنرهای دیگر، فرستادن طلبه به مراکز مهم علمی مانند الازهر، زیتونه و قروبین، پایه گذاری «جمعیت بازرگانان مسلمان»؛ تاسیس پرورشگاه اسلامی و دیگر مؤسسه های خیریه برای رسیدگی به بی سرپرستان.
وضعیت زمان ابن بادیس
ابن بادیس در دورانی پرورش یافت که دیگر از جنبش های مسلحانه الجزایر در برابر استعمار فرانسه نشانی نبود. از یک سو شکست این جنبش ها و از سوی دیگر تشدید فشار در روستاها از راه غصب زمین کشاورزان و بستن مالیات های سنگین بر آنان، سربازگیری اجباری و تحمیل قوانین ناظر به افراد بومی، به پیدایش گروهی از روشنفکران مساوات طلب و همه گیر شدن مسائل سیاسی و اجتماعی بر اثر انتشار مطبوعات و تاثیرپذیری از جنبش ترکیه جوان و جنبش های عربی و اسلامی و طلوع اندیشه استقلال جویی (به ویژه از ۱۳۳۴ ق/ ۱۹۱۶) انجامید. بنابراین در آن روزگار، مبارزه الجزایریان با استعمار فرانسه بر روی هم خصلت سیاسی داشت و هدف های متفاوتی را دنبا ل می کرد، از مطالبه برخی حقوق سیاسی گرفته تا استقلال کامل.
مهم تریت فعالیت ها
بی گمان در میان کارهای ابن بادیس از همه مهم تر، تاسیس «جمعیت علمای الجزایر» در ۱۳۵۰/ ۱۹۳۱ است. این جمعیت اگرچه در آغاز کار، هدف اخلاقی داشت و شاید الگوی آنان جماعت المنار رشید رضا در مصر بود، اما به تدریج در پرتو اندیشه و کارهای ابن بادیس، گام های بلندتری برداشت و سرانجام به مهم ترین سازمان سیاسی برای مقاومت در برابر استعمار فرانسه تبدیل شد.ابن بادیس با آن گروه از علمای رسمی دینی و صوفیانی که با فرانسویان همکاری داشتند، به شدت مخالفت می کرد و با پیوستن سرزمین الجزایر به فرانسه معاوضه می نمود و توانست مبارزه با مسخ فرهنگی و هویتی الجزایریان را که سیاست عملی فرانسه بود، رهبری کند. شعار ابن بادیس این بود: « اسلام دین من، عربی زبان، و الجزایر میهن من». بیشتر کسانی که به این جمعیت پیوستند، کسانی بودند که تحت تاثیر اندیشه های سید جمال الدین اسدآبادی، محمد عبده و شکیب ارسلان قرار داشتند. این سازمان مجله شهاب را منتشر می کرد که ترجمان آراء و عقاید آنان بود. دولت فرانسه در ۱۹۴۰، از انتشار این مجله و مجله بصائر، جلوگیری کرد.دامنه کار این جمعیت بدانجا کشید که پس از تشکیل کنگره اسلامی در ۱۳۵۵ ق/ ۱۹۳۶، برای مطالبه استقلال الجزایر به پاریس رفت و در برابر مسائل حساسی چون ممنوعیت آموزش زبان عربی و الحاق الجزایر به خاک فرانسه به مخالفت برخاست.
توانایی علمی
...