شیطان در قران

[ویکی فقه] شیطان در قرآن. هر موجود سرکش و متمرد از فرمان خداوند متعال از جن و انس که دور از رحمت است و کارش وسوسه خلق است را شیطان می گویند. خداوند در قرآن کریم به وسوسه های شیطان اشاره کرده و از آنان حذر داده است.
شیطان در معنای اصلی، گویا مفهوم وصفی دارد یعنی «شریر»؛ در قرآن عزیز، شیطان به همین معنی بکار رفته است جز اینکه گاهی در مورد خود ابلیس و گاه با معنای عام در مورد هر موجود شریری که شرارت در او «ملکه راسخ» گردیده است.حتی در قرآن تصریح شده است که ممکن است شیطان از جن یا از انس باشد: «و کذلک جعلنا لکل نبی عدوا شیاطین الانس و الجن». «و چنین قرار دادیم برای هر پیامبری دشمنی از شیطان های بشری یا جن». پس چنین نیست که همه جن بد باشند همانطور که در آیات قبل دیدیم؛ «و انا منا المسلمون...». «البته گروهی از ما مسلمان (و گروهی ظالمند)». پس شیاطین دسته ویژه ای از جن یا انس هستند که کارشان شرارت است.
ابلیس
در میان شیاطین جن، فرد ممتازی وجود دارد که در شیطنت مقام عالی دارد و او ابلیس است؛ در مورد ابلیس در قرآن مباحث زیادی وجود دارد؛ در یک آیه به جن بودن او، تصریح شده است: «فسجدوا الا ابلیس کان من الجن». «پس سجده کردند جز ابلیس (که) از جن بود».
سوال و جواب
در اینجا این پرسش مطرح می گردد که اگر ابلیس از جن است چگونه مشمول فرمانی شد که برای فرشتگان در مورد سجده برای حضرت آدم صادر گردید که ظاهر آن دلالت دارد بر اینکه ابلیس هم از فرشتگان است.در پاسخ به این پرسش، بین مفسران بحث های زیادی شده است در این زمینه که آیا ابلیس فرشته بوده است یا جن؟شاید بهترین پاسخ، صورت جمع بین هر دو باشد با این توضیح که ابلیس به جهت بسیاری عبادت، در زمره فرشتگان به حساب می آمد و ملائکه خیال می کردند که او از خود ایشان است و خطاب هم که شد، گویی ابلیس، به همین دلیل، مشمول این خطاب بود و خودش هم می دانست که مشمول این خطاب هست.یا ممکن است بگوییم چون اکثر قریب به اتفاق مخاطبان خداوند در امر به سجده، ملک بودند؛ اینک در قرآن در مقام حکایت و نقل از آن خطاب می فرماید به ملائکه گفتم سجده کنید، همه سجده کردند جز ابلیس، و این نحوه بیان، نادر هم نیست.
توجیه ابلیس
...