شیر اروپایی

شیر اروپایی یک جمعیت از شیر مربوط به دور هولوسن بوده که روزگاری در جنوب اروپا زیست می کرده است. این جمعیت از طریق سنگواره هایی که در مجارستان و اطراف دریای سیاه یافت شده به همراه نگاره ها، نقش برجسته ها و تندیس هایی که در آثار باستانی از آن به جا مانده شناخته می شود. [ ۲]
بر پایه نوشته های هرودوت شیرها در شمال یونان و بالکان بومی بوده اند. [ ۳] این موقعیت جغرافیایی سبب می شد که شیر اروپایی شمالی ترین جمعیت شیر تا پیش از انقراضش باشد. رژیم غذایی شیرهای اروپایی شامل اروخص، مرال، گراز، تارپان و دیگر گیاه خواران بزرگ ساکن اروپا می شد. [ ۴]
واپسین شیرهای جنوب اروپا تا حدود سده ۱ پیش از میلاد به بقای خود ادامه دادند[ ۵] و آخرین شیرهای ساکن اروپا در فراقفقاز تا سده ۱۰ میلادی به انقراض کشیده شدند. [ ۶]
جمعیت شیر اروپایی اغلب به عنوان بخشی از شیرهای ایرانی ( Panthera leo persica ) در نظر گرفته می شود ولی عده ای نیز آن را زیرگونه ای جدا می دانند. این احتمال نیز وجود دارد که این شیرها باقی مانده شیرهای غارنشین ( Panthera leo spelaea ) بوده باشند. با این حال این احتمال بعید به نظر می رسد. چرا که در تمام تصاویر باستانی شیر اروپایی نر با یال هایی پرپشت ترسیم شده در حالی که در غارنگاره های موجود از شیر غارنشین جنس نر آن را بی یال نشان می دهند. احتمال دیگر آن است که منشأ شیر اروپایی به جمعیتی از شیر بازمی گردد که در اوایل هولوسن از آفریقا به اروپا مهاجرت کرده اند. اینکه شیر اروپایی در اثر رقابت با شیر غارنشین جایگزین آن شده یا پس از انقراضش وارد اروپا شده مورد ابهام است. [ ۷]
یک پژوهش ژنتیکی که توسط آی یوسی ان در سال ۲۰۱۷ انجام شد جمعیت باقی مانده شیر در هند و مرکز آفریقا را همراه جمعیت هایی که به صورت تاریخی در شمال آفریقا، جنوب آسیا، غرب آسیا و جنوب اروپا می زیستند را در یک زیرگونه ( Panthera leo leo ) طبقه بندی کرد. [ ۸]
بسیاری از تصاویر ترسیم شده باستانی نشان می دهند که شیرهای ساکن بالکان دارای گستره یال محدودی بودند و یال آن ها به نقاط جانبی بدن و زیر شکم امتداد نمی یافت. این در حالی است که شیرهای فراقفقاز تمام این ویژگی ها را دارا بودند. [ ۹]
کهن ترین سنگواره منسوب به شیر اروپایی در باسک یافت شده که مربوط به عهد شمالگون و حدود ۹۶۰۰ تا ۷۰۰۰ سال پیش از میلاد است. [ ۱۰] تردید وجود دارد که این سنگواره واقعاً متعلق به نسل شیر امروزی است یا صرفاً بقایای جوان تر نسل شیر غارنشین محسوب می شود. [ ۱۱] یک قطعه دندان شیر مربوط به عصر نوسنگی و عهد اطلسی در کارانوو بلغارستان پیدا شده و قدمت آن ۶۰۰۰ سال پیش از میلاد تخمین زده می شود. [ ۱۲] یک نمونه استخوان دست شیر نیز که در فیلیپی یونان یافت شده نشان می دهد که شیرها برای اولین بار حدود ۶۵۰۰ تا ۶۰۰۰ سال پیش از میلاد در یونان ظاهر شدند. [ ۱۳] قطعات استخوان شیر اروپایی در مجارستان و منطقه دریای سیاه اوکراین حدود ۵۵۰۰ تا ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد قدمت دارند. بقایای شیرها در آلبانی، رومانی و بخش اروپایی ترکیه نیز یافت شده است. [ ۱۴]