[ویکی فقه] شیخ هاشم کَعبی، از علما و ادبای برجسته مجاهد شیعه عراق در نیمه اول قرن سیزدهم هجری بود.
وی فرزند حَرْدان کعبی بود و در نیمه دوم قرن دوازدهم هجری به دنیا آمد. برخی او را منسوب به قبیله کعب از قبایل عرب شیعه اهواز و نواحی آن می دانند و برخی دیگر وی را از کعیب از توابع قطیف دانسته اند.
تحصیلات و اجتهاد
وی در اوایل جوانی، کاتب شیخ فارس، رئیس قبیله کعب، بود اما شیخ فارسی بر وی خشم گرفت و او رنجیده خاطر ولی با جرأت تمام شیخ را سرزنش کرد و گفت که به زودی با دست خودت مرا پذیرا خواهی شد.وی سپس به عراق رفت و برای کسب علم در نجف اقامت گزید. مقدمات و ادبیات عرب را فراگرفت و مدتی طولانی فقه و اصول را نزد استادان آنجا آموخت تا به مرحله درس خارج رسید و از استادان خود اجازه گرفت. سپس به موطن خویش بازگشت. افراد قبیله به احترام او به استقبالش رفتند و او را به جایگاه شیخ فارسی آوردند. شیخ نیز به استقبال او شتافت و شیخ هاشم در آن هنگام وعده خود را به او یادآور شد.شیخ هاشم فقیهی فاضل و ادیبی برجسته و شاعری توانا بود و اشعار بسیار به عربی در مدایح و مراثی اهل بیت سرود که بسیار زیبا و محکم است و او را به شاعر اهل بیت مشهور کرده است. وی در خوزستان و در میان قبایل عرب آنجا نفوذ فراوانی داشت.
مقابله با روس
در ۱۲۲۸ ق عباس میرزا (نایب السلطنه) برای پایان دادن پیروزمندانه به جنگ ده ساله با روس ها به بسیاری از علمای ایران نامه نوشت و تقاضای صدور فتوا بر ضد روس ها را کرد. شیخ هاشم نیز کتابی در باب جهاد نوشت و بر وجوب جهاد با «کافران لعنت شده مسیحی روس که لعنت خدا و ملائکه و مردم بر آنها باد» تأکید کرد و آن را العباسیه الحداد فی جهاد اهل الشرک و الالحاد نام نهاد. تاریخ اتمام این کتاب (خطی) روز چهارشنبه ۲۰ صفر ۱۲۳۰ ق است. تاریخ فوق قطعاً تاریخ کتابت نسخه اصلی نیست زیرا به نوشته عبدالرزاق دنبلی در مآثر سلطانیه رساله های جهادیه علما در ۱۲۲۸ ق به دربار عباس میرزا رسید و قائم مقام از مجموع آن رساله ها، یک رساله در همان سال فراهم کرد. قسمت هایی از مطالب العباسیه الحداد در رساله قائم مقام آمده است.
وی فرزند حَرْدان کعبی بود و در نیمه دوم قرن دوازدهم هجری به دنیا آمد. برخی او را منسوب به قبیله کعب از قبایل عرب شیعه اهواز و نواحی آن می دانند و برخی دیگر وی را از کعیب از توابع قطیف دانسته اند.
تحصیلات و اجتهاد
وی در اوایل جوانی، کاتب شیخ فارس، رئیس قبیله کعب، بود اما شیخ فارسی بر وی خشم گرفت و او رنجیده خاطر ولی با جرأت تمام شیخ را سرزنش کرد و گفت که به زودی با دست خودت مرا پذیرا خواهی شد.وی سپس به عراق رفت و برای کسب علم در نجف اقامت گزید. مقدمات و ادبیات عرب را فراگرفت و مدتی طولانی فقه و اصول را نزد استادان آنجا آموخت تا به مرحله درس خارج رسید و از استادان خود اجازه گرفت. سپس به موطن خویش بازگشت. افراد قبیله به احترام او به استقبالش رفتند و او را به جایگاه شیخ فارسی آوردند. شیخ نیز به استقبال او شتافت و شیخ هاشم در آن هنگام وعده خود را به او یادآور شد.شیخ هاشم فقیهی فاضل و ادیبی برجسته و شاعری توانا بود و اشعار بسیار به عربی در مدایح و مراثی اهل بیت سرود که بسیار زیبا و محکم است و او را به شاعر اهل بیت مشهور کرده است. وی در خوزستان و در میان قبایل عرب آنجا نفوذ فراوانی داشت.
مقابله با روس
در ۱۲۲۸ ق عباس میرزا (نایب السلطنه) برای پایان دادن پیروزمندانه به جنگ ده ساله با روس ها به بسیاری از علمای ایران نامه نوشت و تقاضای صدور فتوا بر ضد روس ها را کرد. شیخ هاشم نیز کتابی در باب جهاد نوشت و بر وجوب جهاد با «کافران لعنت شده مسیحی روس که لعنت خدا و ملائکه و مردم بر آنها باد» تأکید کرد و آن را العباسیه الحداد فی جهاد اهل الشرک و الالحاد نام نهاد. تاریخ اتمام این کتاب (خطی) روز چهارشنبه ۲۰ صفر ۱۲۳۰ ق است. تاریخ فوق قطعاً تاریخ کتابت نسخه اصلی نیست زیرا به نوشته عبدالرزاق دنبلی در مآثر سلطانیه رساله های جهادیه علما در ۱۲۲۸ ق به دربار عباس میرزا رسید و قائم مقام از مجموع آن رساله ها، یک رساله در همان سال فراهم کرد. قسمت هایی از مطالب العباسیه الحداد در رساله قائم مقام آمده است.
wikifeqh: هاشم_کعبی