شیخ مفید
لغت نامه دهخدا
دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] شیخ مفید یکی از مشاهیر علما و مراجع بزرگ شیعه در عصر خویش بود و از آغاز زندگی با قرآن و کتب دینی انس داشت. او از نوجوانی سال ها از مکتب، شیخ صدوق، ابو غالب الزراری و ابن جنید بهره مند بود و در سایه کوشش و تحقیقات خود به مقام علمی و سمت استادی نایل آمد.
در عصر مفید، بغداد مرکز علوم اسلامی بود و در پایگاه خلفای عباسی، فقه مذاهب مختلف تدریس می شد و در کنار مکاتیب، مکتب شیخ مفید جلوه خاصی داشته و از رونق بیشتری برخوردار بود. مفید در عصر خودش از مبتکران علم کلام و فقه استدلالی به شمار می رفت. امام زمان (عج) درباره او ضمن توقیعی خطاب به وی می فرماید: «شیخ السدید و مولی الرشید الاخ الولی الناصر لنا...».شیخ طوسی درباره او می گوید: «ابو عبدالله مفید، معروف به ابن معلم، از متکلمان طایفه امامیه است که در فقه و کلام بر همه مقدم، فکرش عالی و حاضر جواب بود. ریاست شیعه در آن زمان به وی منتهی می شد».
زندگی نامه
شیخ مفید از دیدگاه دانشمندان شیعه و سنی دارای جایگاهی رفیع است که به کلماتی از بزرگان اشاره می کنیم:
← نجاشی
...
در عصر مفید، بغداد مرکز علوم اسلامی بود و در پایگاه خلفای عباسی، فقه مذاهب مختلف تدریس می شد و در کنار مکاتیب، مکتب شیخ مفید جلوه خاصی داشته و از رونق بیشتری برخوردار بود. مفید در عصر خودش از مبتکران علم کلام و فقه استدلالی به شمار می رفت. امام زمان (عج) درباره او ضمن توقیعی خطاب به وی می فرماید: «شیخ السدید و مولی الرشید الاخ الولی الناصر لنا...».شیخ طوسی درباره او می گوید: «ابو عبدالله مفید، معروف به ابن معلم، از متکلمان طایفه امامیه است که در فقه و کلام بر همه مقدم، فکرش عالی و حاضر جواب بود. ریاست شیعه در آن زمان به وی منتهی می شد».
زندگی نامه
شیخ مفید از دیدگاه دانشمندان شیعه و سنی دارای جایگاهی رفیع است که به کلماتی از بزرگان اشاره می کنیم:
← نجاشی
...
wikifeqh: مفید
[ویکی شیعه] محمد بن محمد بن نُعمان مشهور به شیخ مُفید (۳۳۶ یا ۳۳۸- ۴۱۳ق) متکلم، فقیه و تاریخ نگار امامیه در قرن ۴ و ۵ قمری. او را از احیاکنندگان فرهنگ شیعی و فقه امامیه دانسته اند.
مفید با تدوین اصول فقه، روش جدیدی در علم فقه پایه گذاری کرد. این شیوه اجتهاد، راه میانه ای بود بین روش حدیثی شیخ صدوق و شیوه قیاسی ابن جنید. شیخ با بهره گیری از روش ابن ابی عقیل عمانی، کتاب التذکرة بأصول الفقه را نوشت و اصولی را برای استنباط احکام تدوین کرد. شاگردانش سید مرتضی و شیخ طوسی روش او را پی گرفتند.
شیخ مفید را به خاطر کتاب الاعلام فیما اتفقت الامامیة علیه من الاحکام، بنیانگذار فقه مقارن دانسته اند.
مفید با تدوین اصول فقه، روش جدیدی در علم فقه پایه گذاری کرد. این شیوه اجتهاد، راه میانه ای بود بین روش حدیثی شیخ صدوق و شیوه قیاسی ابن جنید. شیخ با بهره گیری از روش ابن ابی عقیل عمانی، کتاب التذکرة بأصول الفقه را نوشت و اصولی را برای استنباط احکام تدوین کرد. شاگردانش سید مرتضی و شیخ طوسی روش او را پی گرفتند.
شیخ مفید را به خاطر کتاب الاعلام فیما اتفقت الامامیة علیه من الاحکام، بنیانگذار فقه مقارن دانسته اند.
wikishia: شیخ_مفید
[ویکی اهل البیت] محمد بن محمد بن نُعمان (336-413ق)،مشهور به شیخ مُفید، از علمای برجسته که مکتب کلامی شیعه در عصر او به اوج کمال رسید. از مسائل بسیار مهم در خصوص شیخ مفید که نشان از جایگاه رفیع او در بین عالمان شیعه دارد ان است که او در طول سه سال مشرف به دریافت سه نامه از امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف شده است.
شیخ مفید شاگردان بسیاری تربیت نمود. که برادران علم الهدی (سید مرتضی و سیدرضی) و شیخ طوسی از جمله آنانند.
محمد بن محمد بن نُعمان مشهور به شیخ مُفید،در روز یازدهم ذیقعده سال 336 یا 338 ق. در قریه( سویقه ابن بصری) از توابع( عکبری) در ده فرسنگی شمال بغداد، نزدیک شهر( دجیل) در یک خانواده اصیل و عمیق در مذهب تشیع به دنیا آمد.
از آنجا که پدر او شخصی پارسا و مذهبی بود و به تعلیم و تربیت اشتغال داشت، «ابن المعلم» لقب وی شد. شیخ مفید تحصیل را از سن کودکی آغاز نمود و پیش از دوازده سالگی از برخی محدثان روایت اخذ کرده و از استاد خویش، شیخ صدوق قبل از بیست سالگی حدیث شنیده است.
شیخ مفید از محضر بیش از هفتاد نفر از بزرگان بهره علمی برد. از محضر مظفر بن محمد، ابو یاسر و ابن جنید اسکافی، «کلام و عقاید» آموخت و از درس حسین بن علی بصری و علی بن عیسی رمانی بهره جست. «فقه» را نزد جعفر بن محمد بن قولویه فرا گرفت و از محضر ادیب و مورخ چیره دست محمد بن عمران مرزبانی «علم روایت» آموخت و ابن حمزه طبری، ابن داود قمی، صفوان و شیخ صدوق از دیگر اساتید او بودند جدیت او در تحصیل موجب شد که پس از چندی در علم کلام، فقه و اصول سرآمد دانشمندان زمانش گردد.سال روز رحلت عالم بزرگ شیعی شیخ مفید (ره)، سایت حوزه (تاریخ انتشار : 1386/9/7)
شیخ مفید در محله کرخ بغداد که مرکز شیعیان بود می زیست و مسجد معروف براثا در آن محله که تاکنون هم باقی است و زیارتگاه شیعیان است محل تدریس او بود.
ابو یعلی جعفری که داماد مفید بوده است، می گوید: «مفید شب ها مختصری می خوابید و بقیه شب را به نماز یا مطالعه یا تدریس یا تلاوت قرآن مجید می گذرانید».
شیخ مفید از دیدگاه دانشمندان شیعه و سنی دارای جایگاهی رفیع است که به کلماتی از بزرگان اشاره می کنیم:
شیخ مفید شاگردان بسیاری تربیت نمود. که برادران علم الهدی (سید مرتضی و سیدرضی) و شیخ طوسی از جمله آنانند.
محمد بن محمد بن نُعمان مشهور به شیخ مُفید،در روز یازدهم ذیقعده سال 336 یا 338 ق. در قریه( سویقه ابن بصری) از توابع( عکبری) در ده فرسنگی شمال بغداد، نزدیک شهر( دجیل) در یک خانواده اصیل و عمیق در مذهب تشیع به دنیا آمد.
از آنجا که پدر او شخصی پارسا و مذهبی بود و به تعلیم و تربیت اشتغال داشت، «ابن المعلم» لقب وی شد. شیخ مفید تحصیل را از سن کودکی آغاز نمود و پیش از دوازده سالگی از برخی محدثان روایت اخذ کرده و از استاد خویش، شیخ صدوق قبل از بیست سالگی حدیث شنیده است.
شیخ مفید از محضر بیش از هفتاد نفر از بزرگان بهره علمی برد. از محضر مظفر بن محمد، ابو یاسر و ابن جنید اسکافی، «کلام و عقاید» آموخت و از درس حسین بن علی بصری و علی بن عیسی رمانی بهره جست. «فقه» را نزد جعفر بن محمد بن قولویه فرا گرفت و از محضر ادیب و مورخ چیره دست محمد بن عمران مرزبانی «علم روایت» آموخت و ابن حمزه طبری، ابن داود قمی، صفوان و شیخ صدوق از دیگر اساتید او بودند جدیت او در تحصیل موجب شد که پس از چندی در علم کلام، فقه و اصول سرآمد دانشمندان زمانش گردد.سال روز رحلت عالم بزرگ شیعی شیخ مفید (ره)، سایت حوزه (تاریخ انتشار : 1386/9/7)
شیخ مفید در محله کرخ بغداد که مرکز شیعیان بود می زیست و مسجد معروف براثا در آن محله که تاکنون هم باقی است و زیارتگاه شیعیان است محل تدریس او بود.
ابو یعلی جعفری که داماد مفید بوده است، می گوید: «مفید شب ها مختصری می خوابید و بقیه شب را به نماز یا مطالعه یا تدریس یا تلاوت قرآن مجید می گذرانید».
شیخ مفید از دیدگاه دانشمندان شیعه و سنی دارای جایگاهی رفیع است که به کلماتی از بزرگان اشاره می کنیم:
wikiahlb: شیخ_مفید
پیشنهاد کاربران
مُحمّد بن مُحمّد بن نُعمان ( ۹۴۸–۱۰۲۲م ) ( ذیقعده ۳۳۶ ق در عراق - ۳ رمضان ۴۱۳ بغداد ) ملقب به شیخ مُفید و معروف به ابن المعلّم، فقیه و متکلم و از علمای برجستهٔ شیعهٔ سدهٔ ۴ هجری قمری بود که مکتب کلامی شیعه را توسعه داد.
... [مشاهده متن کامل]
مفید کسی بود که ضرورت وجود امام در هر عصر و عصمت امام و نص را برای فرقه های امامیه تعریف کرد. مفید منکرین امامت را کافر می دانست.
سدهٔ چهارم تاریخ اسلام سدهٔ شکوفایی علمی است، که هم زمان با استقرار دولت آل بویه در بغداد است. در این دوران دانش های مختلفی بالیدن گرفتند و کتاب های گوناگونی در بیشتر شاخه های علمی نگاشته شد. بسیاری از حکومت ها همچون آل بویه در ایران و عراق، سامانیان در خراسان و ترکستان و ماوراالنهر، زیاریان در طبرستان، و دیگر دولت های اسلامی در رشد و شکوفایی دانش نقش گسترده ای داشتند. در این دوران بغداد مرکز علمی جهان اسلام لقب گرفت و در قلمرو دولت های اسلامی، دانشمندان و اندیشمندان برجسته ای در حوزه های علمی مختلف ظهور کردند. عضد الدوله دیلمی نقش مهمی در این شکوفایی داشته است. وی به عنوان سلطان دانشمند آل بویه، پایه گذار کتابخانهٔ گران قیمتی به نام عضدالدوله در شیراز و کتابخانهٔ صاحب ابن عباد و ابن عمید در ری، مشهور است. وزیر آل بویه، شخصی به نام شاپور این اردشیر، در سال ۳۸۱ کتابخانهٔ بزرگی به نام دارالعلم بنا می کند که پس از مرگ وی ادارهٔ آن به دست شیخ مفید می افتد. اهمیت تاریخی این دوره از آن روست که به دلیل روی کار آمدن دولت های شیعی مستقل، همچون آل بویه در ایران، شیعیان توانستند عقیده های خود را تا حدود بسیاری به صورت آزاد بیان کنند.
ذهبی در کتاب العبر دربارهٔ مفید نوشته است که ابو عبدالله محمد بن محمد بن نعمان بغدادی کرخی، دانشمند شیعی و مؤلف چند کتاب است. از این عبارات بر می آید نام وی همان ابو عبدالله محمد ابن محمد بن نعمان است و به القابی همچون ابن المعلم، ابن العلم نیز نامبردار است. العکبری نیز که در انتهای نام وی دیده می شود حاکی از محلی است که وی در آن زاده شده است.
نجاشی، از رجال نویسان مشهور و یکی از شاگردان مفید، دربارهٔ نسب وی چنین آورده است:
«محمد ابن محمد ابن نعمان بن عبدالسلام بن جابر بن نعمان بن سعید بن جبیر بن وهیب ابن هلال ابن اوس بن سنان بن عبدالدار ابن الریان بن قطر بن زیاد بن الحارث بن مالک بن ربیعه بن کعب بن الحارث بن کعب بن یعرب ابن قحطان. نسب خانوادگی وی به اعراب اصیل قحطانی از طایفه حارث بن مالک و نیز از قبیل حارث ابن کعب بوده و ملقب به حارثی است. نیای پنجم وی سعید ابن جبیر نام دارد که به نظر برخی همچون شبیری غیر از سعید ابن جبیر تابعی است که از دانشمندان آزاده بوده است. »
... [مشاهده متن کامل]
مفید کسی بود که ضرورت وجود امام در هر عصر و عصمت امام و نص را برای فرقه های امامیه تعریف کرد. مفید منکرین امامت را کافر می دانست.
سدهٔ چهارم تاریخ اسلام سدهٔ شکوفایی علمی است، که هم زمان با استقرار دولت آل بویه در بغداد است. در این دوران دانش های مختلفی بالیدن گرفتند و کتاب های گوناگونی در بیشتر شاخه های علمی نگاشته شد. بسیاری از حکومت ها همچون آل بویه در ایران و عراق، سامانیان در خراسان و ترکستان و ماوراالنهر، زیاریان در طبرستان، و دیگر دولت های اسلامی در رشد و شکوفایی دانش نقش گسترده ای داشتند. در این دوران بغداد مرکز علمی جهان اسلام لقب گرفت و در قلمرو دولت های اسلامی، دانشمندان و اندیشمندان برجسته ای در حوزه های علمی مختلف ظهور کردند. عضد الدوله دیلمی نقش مهمی در این شکوفایی داشته است. وی به عنوان سلطان دانشمند آل بویه، پایه گذار کتابخانهٔ گران قیمتی به نام عضدالدوله در شیراز و کتابخانهٔ صاحب ابن عباد و ابن عمید در ری، مشهور است. وزیر آل بویه، شخصی به نام شاپور این اردشیر، در سال ۳۸۱ کتابخانهٔ بزرگی به نام دارالعلم بنا می کند که پس از مرگ وی ادارهٔ آن به دست شیخ مفید می افتد. اهمیت تاریخی این دوره از آن روست که به دلیل روی کار آمدن دولت های شیعی مستقل، همچون آل بویه در ایران، شیعیان توانستند عقیده های خود را تا حدود بسیاری به صورت آزاد بیان کنند.
ذهبی در کتاب العبر دربارهٔ مفید نوشته است که ابو عبدالله محمد بن محمد بن نعمان بغدادی کرخی، دانشمند شیعی و مؤلف چند کتاب است. از این عبارات بر می آید نام وی همان ابو عبدالله محمد ابن محمد بن نعمان است و به القابی همچون ابن المعلم، ابن العلم نیز نامبردار است. العکبری نیز که در انتهای نام وی دیده می شود حاکی از محلی است که وی در آن زاده شده است.
نجاشی، از رجال نویسان مشهور و یکی از شاگردان مفید، دربارهٔ نسب وی چنین آورده است:
«محمد ابن محمد ابن نعمان بن عبدالسلام بن جابر بن نعمان بن سعید بن جبیر بن وهیب ابن هلال ابن اوس بن سنان بن عبدالدار ابن الریان بن قطر بن زیاد بن الحارث بن مالک بن ربیعه بن کعب بن الحارث بن کعب بن یعرب ابن قحطان. نسب خانوادگی وی به اعراب اصیل قحطانی از طایفه حارث بن مالک و نیز از قبیل حارث ابن کعب بوده و ملقب به حارثی است. نیای پنجم وی سعید ابن جبیر نام دارد که به نظر برخی همچون شبیری غیر از سعید ابن جبیر تابعی است که از دانشمندان آزاده بوده است. »
