شی باتر

شی باتر ( به انگلیسی: Shea butter ) یا کره شیا چربی استخراج شده از دانه های درخت روغن قلم ( Vitellaria paradoxa ) می باشد. [ ۱] به طور گسترده در مواد آرایشی به عنوان مرطوب کننده و لوسیون استفاده می شود. کره شیا خوراکی بوده و در برخی از کشورهای آفریقایی برای تهیه مواد غذایی استفاده می شود. [ ۲] گاهی از این کره جایگزین کره کاکائو استفاده می شود، اگر چه طعم آن تا حدود زیادی متفاوت است. [ ۳] [ ۴]
درخت شیا یا درخت روغن قلم در کمربند خشک ساوانا در غرب آفریقا از سنگال در غرب تا سودان در شرق و بر روی کوهپایه های ارتفاعات اتیوپی رشد می کند.
کره شیا ترکیب پیچیده ای شامل اسیدهای چرب نظیر اسید اولئیک ( ۴۰–۶۰٪ ) ، اسید استئاریک ( ۲۰–۵۰٪ ) ، اسید لینولئیک ( ۳/۱۱ ) ) ، اسید پالمیتیت ( ۲–۹ ) ) ، اسید لینولنیک ( < ۱ ) ) و اسید آراشیدیدیک ( < ۱ ) می باشد. [ ۵]
این روغن در محدوده دمای بدن انسان ذوب می شود و طرفداران استفاده از آن بر جذب سریع آن از راه پوست و خواص ترمیم کننده و مرطوب کننده آن تأکید دارند. [ ۶]
کره شیا به طور عمده در محصولات آرایشی مرتبط با پوست و مو نظیر براق لب، کرم های مرطوب کننده و لوسیون ها و نرم کننده های مو استفاده می شود. [ ۷] همچنین در صنعت صابون سازی استفاده می شود البته مقادیر بالاتر از استاندارد آن باعث نرم شدن بیش از حد صابون و کاهش خاصیت پاک کنندگی می شود. البته به دلیل هزینه بالای این روغن نسبت به پوماس و روغن نخل، کمتر از کره شیا برای صابون سازی استفاده می شود.