شهراشوب
/SahrASub/
معنی انگلیسی:
فرهنگ اسم ها
معنی: آن که در شهر ایجاد فتنه و آشوب می کند، بسیار زیبا و دلربا، نام یکی از گوشه های موسیقی ایرانی
برچسب ها: اسم، اسم با ش، اسم دختر، اسم پسر، اسم فارسی
لغت نامه دهخدا
حلق خلقی را بطوق شوق تو در بند کرد
زلف مشک افشان شهرآشوب مه چوگان تو.
خاقانی.
گر آن عیار شهرآشوب وقتی حال ما پرسدبگو خوابش نمیگیرد بشب از دست عیاران.
سعدی.
جهان از فتنه و آشوب یکچندی برآسودی اگر نه روی شهرآشوب و چشم فتنه انگیزت.
سعدی.
چه شهرآشوبی ای دلبند مقبول چه بزم آرایی ای گلبرگ خودروی !
سعدی.
بازکش یک دم عنان ای ترک شهرآشوب من تا ز اشک و چهره راهت پر زر و گوهر کنم.
حافظ.
فغان کاین لولیان شوخ شیرین کار شهرآشوب چنان بردند صبراز دل که ترکان خوان یغما را.
حافظ.
چه عذر بخت خود گویم که آن عیار شهرآشوب بتلخی کشت حافظ را و تیر اندر کمان دارد.
حافظ.
|| ( اِ مرکب ) یکی از انواع شعر فارسی است و تعریفی که فرهنگ نویسان از آن کرده اندچنین است : مدح و ذمی که شعرا اهل شهر را کنند. ( بهار عجم ) ( بحر عجم ) ( آنندراج ) ( کشف اللغات ). شهرانگیز نیز بضبط بهار عجم ، بمعنی شهرآشوب ، و آن نظمی است که تعریف یا ذم اکثر مردم شهر در آن باشد. اما شهرآشوب یا شهرانگیز بهر نوع شعری که در توصیف پیشه وران یک شهر و تعریف حرفت و صنعت ایشان سروده باشد اطلاق میشودولو اینکه خود عنوان دیگری داشته باشد، همچنانکه شهرانگیز سیفی بخاری موسوم به صنایعالبدایع و شهرآشوب لسانی شیرازی که عنوان مجمعالاصناف دارد شهرآشوبی که شعرا در مدح یا قَدْح یک شهر و مردم آن گفته باشند ارزش و مقدار شهرآشوب از نوع اخیر را ندارد، چه این نوع شعر از نظر جامعه شناسی و اشتمال بر لغات و اصطلاحات فنی و اسامی کارافزارها و ذکر صنایع و حِرَف رایج ادوار مختلف فواید بسیاری را در بر دارد و بیشتر تذکره نویسان از شهرآشوبهایی که یاد کرده اند نمونه به دست نداده اند و یا آنکه بذکر یکی دو بیت اکتفا نموده اند. برای سرودن شهرآشوب نوع خاصی از شعر در نظر گرفته نشده است ، و آنچه تاکنون به دست آمده است بصورت قطعه و قصیده و رباعی و غزل و مثنوی بوده اما در مجموع آنها که برای محترفه سروده شده بیشتر در قالب رباعی است و آنچه در مدح یا ذم یک شهر است غالباً بصورت قصیده و مثنوی. قدیمترین شعر فارسی که با عنوان خاص شهرآشوب در دست است ، قطعات مختلف الوزنی است از مسعودسعد، و نخستین تذکره نویسی که از این نوع یاد کرده امیر علیشیر نوایی است که در ذکر سیفی بخاری آورده است و نویسد که او مخترع این طریقه بوده است. گرچه در قرنهای نهم و دهم و یازدهم هجری «اختراع » به شعری اطلاق میشده که از حیث وزن و قافیه یا قافیه و ردیف و یا ردیف تنها بیسابقه باشد ولی در اینجا شهرانگیز ( شهرآشوب ) گفتی در قالب غزل است که پیش از سیفی سروده نشده بود و وی در این کار مخترع بوده است. بعد از شهرآشوب و شهرانگیز به اشعاری از همان نوع برمیخوریم با عناوین عالم آشوب ، دهرآشوب ، جهان آشوب ، فلک آشوب که در مجموع همه بیک معنی است. و در مقابل چه بسا شهرآشوبهایی سروده شده که با وجود اشتهار عنوان شهرآشوب ندارد، مانند کارنامه بلخ حکیم سنائی غزنوی و قصیده لامیه کمال الدین کوتاه پای. شعرایی که برای محترفه شهرآشوب سروده اند عموماً آنها را شوخ و مهروی و محبوب و بت و دلبر و دلدار خوانده اند و سراینده شهرآشوب در عین حال که قصد تفنن و هنرنمایی داشته متوجه این نکته بوده است که قبلاً تعریف خشک و بیروح از هنر یک آهنگر و ذکر آلات و افزار کار چندان لطفی ندارد لذا هر صنعتگر و پیشه وری را یک محبوب فتنه گر و شهرآشوب وانمودساخته و از در عشق و عاشقی سخن بمیان آورده است. شهرآشوب گویی اختراع و ابتکار ایرانیان است و شعرای ترک هم تقلید از ایشان کرده اند. قدیمترین شعری که بزبان عربی در وصف محترفه سروده شده قطعات مختلف الوزنی از یک شاعر ایرانی یعنی ابوعلی حسن بن ابی الطیب باخرزی پدر ابوالقاسم علی صاحب دمیةالقصر است که سه قطعه از آنرا در کتاب یتیمةالدهر ثعالبی ( ج 2 ص 37، 38 ) آورده و از نوع دیگر قصیده بائیه مطولی است موسوم به مقراض الاعراض در هجو کثیری از رؤسای دمشق سروده ابن عنین دمشقی ( محمدبن نصراﷲبن حسین بن عنین ) متولد 549و متوفای 630 هَ. ق. و ذکر آن در معجم الادباء یاقوت چ مصر ج 4 ص 123 و وفیات الاعیان ابن خلکان چ تهران ص 130 آمده است ، که بر اثر آن شاعر نفی بلد شد و به ایران آمد. حاجی خلیفه در کشف الظنون ذیل شهرانگیز از شش نفر شاعر ترک نام برده است که شهرآشوب سروده اند و شعرای مزبور عبارتند از کمالی قرن دهم هجری ، مسیحی ( 918 هَ. ق. )، محمد سلوکی قرن دهم ، یحیی قرن دهم ، محمودبن عثمان لامعی بروسوی ( 938 هَ. ق. )، سید پیرمحمد عاشق چلبی ( 939 هَ. ق. ). گیب مستشرق انگلیسی و مؤلف تاریخ ادبیات ترک در ج 2 از کتاب مزبور ( ص 232 ) در ذیل مسیحی نوشته است که شهرانگیز از مخترعات عثمانیان است ولی ادوارد براون انگلیسی باآنکه از شهرآشوبهای شعرای قدیم ایران مانند مسعودسعد و غیره اطلاعی نداشته این گفته را نپذیرفته و در تاریخ ادبیات ایران ( ج 2 ص 158، 159 ترجمه رشید یاسمی ) ذیل فضولی بغدادی می نویسد: سام میرزا در تحفه سامی که در 957 هَ. ق. / 1550 م. تألیف شده دو نفر شاعر را نام می برد، یکی وحید قمی ( وحیدی صوابست )، دیگر حریفی اصفهان ( حرفی صوابست ) که آن یک در تبریز و این دیگر در گیلان به گفتن آن قسم شعر مبادرت ورزیده اند. گرچه تاریخ سرودن این اشعار بعد از شهرانگیز ترکی است که مسیحی شاعر سروده است لیکن هیچ دلیلی در دست نیست که شیوع آن قسم شعر را در ایران تجددی یافته و طرز تازه یافته باشند. رجوع شود به شهرآشوب در شعر فارسی تألیف احمد گلچین معانی و مقاله محجوب در کتاب هفته شماره ٔ90 صص 86 - 104 مورخ یکشنبه دهم شهریور 1342 هَ. ش. و مجالس النفائس ص 231. از شاعران فارسی که شهرآشوب سروده اند عبارتند از:بیشتر بخوانید ...فرهنگ فارسی
یکی از انواع شعر فارسی است و تعریفی که فرهنگ نویسان از آن کرده اند چنین است : مدح و ذمی که شعرا اهل شهر را کنند .
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
۲. ویژگی آن که به واسطۀ حسن و جمال خود باعث فتنه و آشوب شود.
۳. (اسم ) (موسیقی ) از آهنگ های موسیقی ایرانی.
دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] شهر آشوب (شعر). یکی از فنون سرودن شعر در ادبیات فارسی شهر آشوب می باشد که در لغت به معنی آشوبنده شهر است و کسی که در حسن و جمال فتنه شهری باشد؛ کسی که از حسن یا فساد خود نظم شهری را بر هم زند. در ادبیات فارسی، شهر آشوب در این معنا کاربرد فراوانی دارد و نمونه های آن بسیار است.
شهر آشوب، گونه ای از شعر فارسی است که در دو معنا کاربرد دارد:
← توصیف صاحبان مشاغل و اصناف
از ماجرای مردم بلخ و تنبیه شاعری که توهین کرده بود، وجه تسمیه (علت نامگذاری) این نوع شعر ادبی روشن می گردد؛ چرا که این اشعار با برانگیختن احساسات مردم یک شهر، سبب به هم خوردن نظم و آرامش آن شهر می شد. مردم خشمگین گاهی این عمل شاعر را با آزار و دستگیری او پاسخ می گفتند و گاهی با بریدن زبان و حتی کشتن او.گاهی شاعران از روی مبالغه به این گونه اشعار، عالم آشوب، دهر آشوب و جهان آشوب نیز گفته اند.
تاریخ پیدایش
قدیمی ترین شعری که با عنوان شهر آشوب در تاریخ ادبیات فارسی ثبت شده است، مجموعه ای ۹۲ قطعه ا ی است که در دیوان مسعود سعد سلمان (۴۳۸ – ۵۱۵ هـ.ق) وجود دارد که در هر یک از این قطعات یکی از مشاغل و حرفه ها توصیف شده است. اگرچه بیش از آن نیز از اشعاری با همین مضمون سروده شده بود، مثل ابیاتی از کارنامه بلخ اثر سنایی غزنوی، اما هیچ یک از آنها عنوان شهر آشوب به خود نگرفتند.پس از مسعود سعد، تا حدود قرن ۹ و ۱۰ شهر آشوب در انزوا و سکوت به سر برد و شاعران کمتر به آن رغبت نشان دادند، اما در دوره صفوی، بار دیگر شهر آشوب در بین شاعران رواج یافت.
ویژگی ادبی
...
شهر آشوب، گونه ای از شعر فارسی است که در دو معنا کاربرد دارد:
← توصیف صاحبان مشاغل و اصناف
از ماجرای مردم بلخ و تنبیه شاعری که توهین کرده بود، وجه تسمیه (علت نامگذاری) این نوع شعر ادبی روشن می گردد؛ چرا که این اشعار با برانگیختن احساسات مردم یک شهر، سبب به هم خوردن نظم و آرامش آن شهر می شد. مردم خشمگین گاهی این عمل شاعر را با آزار و دستگیری او پاسخ می گفتند و گاهی با بریدن زبان و حتی کشتن او.گاهی شاعران از روی مبالغه به این گونه اشعار، عالم آشوب، دهر آشوب و جهان آشوب نیز گفته اند.
تاریخ پیدایش
قدیمی ترین شعری که با عنوان شهر آشوب در تاریخ ادبیات فارسی ثبت شده است، مجموعه ای ۹۲ قطعه ا ی است که در دیوان مسعود سعد سلمان (۴۳۸ – ۵۱۵ هـ.ق) وجود دارد که در هر یک از این قطعات یکی از مشاغل و حرفه ها توصیف شده است. اگرچه بیش از آن نیز از اشعاری با همین مضمون سروده شده بود، مثل ابیاتی از کارنامه بلخ اثر سنایی غزنوی، اما هیچ یک از آنها عنوان شهر آشوب به خود نگرفتند.پس از مسعود سعد، تا حدود قرن ۹ و ۱۰ شهر آشوب در انزوا و سکوت به سر برد و شاعران کمتر به آن رغبت نشان دادند، اما در دوره صفوی، بار دیگر شهر آشوب در بین شاعران رواج یافت.
ویژگی ادبی
...
wikifeqh: شهر_آشوب
دانشنامه آزاد فارسی
شهرآشوب. نوعی شعر در شعر فارسی که به دو معناست: ۱. شعری که در آن به مشاغل اجتماعی پرداخته می شود و مثلاً در ستایش صاحبان مشاغل یا در وصف آنان گفته می شود. مانند شهرآشوب های مسعود سعد سلمان: مَهِ سنگین دلی ای مهر دل جوی/بت شیرین لبی ای یار زرگر/بدیدم زرگری شیرین نهادی/از آن کردم رُخان خویش چون زر/مگر روزی رخان چون زر من/نهی جانا به سیمین عارضت بر. سنایی، مهستی گنجوی، امیرخسرو دهلوی، و برخی از شاعران سبک هندی چون بیدل و فیضی فیاضی شهرآشوب هایی دارند؛ ۲. شعری که در آن زبان به نکوهش اهالی شهری یا سرزمینی گشایند. این گونه شعرها گاه سبب طغیان مردم علیه شاعر می شود. از مشهورترین شهرآشوب های شعر فارسی، در معنای اخیر، شهرآشوب انوری در نکوهش اهالی بلخ است: بلخ شهری است در آگنده به اوباش و رنود/در همه شهر و نواحیش یکی بخرد نیست.
wikijoo: شهرآشوب
پیشنهاد کاربران
نسرین قدیری با نام هنری شهرآشوب بازیگر سینما اهل ایران بود.
نسرین قدیری کار در سینما را با نام هنری شهرآشوب و با فیلم مردها و نامردها در سال ۱۳۵۲ آغاز کرد. بعد از کار در ۷ فیلم سینمایی و یک سریال تلویزیونی، نام شهرآشوب را کنار گذاشت و با نام حقیقی خود ( ؟ ) نسرین قدیری شروع به فعالیت کرد. آخرین بار در فیلم پرستوهای عاشق در سال ۱۳۵۶ دیده شد و بعد از آن دیگر هیچ خبری از وی شنیده نشد.
... [مشاهده متن کامل]
از فیلم ها یا برنامه های تلویزیونی که وی در آن نقش داشته است می توان به آثار زیر اشاره کرد.
• مردها و نامردها ( ۱۳۵۲ ) با نام هنری شهرآشوب
• جعفر جنی و محبوبه اش ( ۱۳۵۲ ) با نام هنری شهرآشوب
• شرور ( ۱۳۵۲ ) با نام هنری شهرآشوب
• تهمت ( ۱۳۵۳ ) با نام هنری شهرآشوب
• ماشین مشتی ممدلی ( ۱۳۵۳ ) با نام هنری شهرآشوب
• دفاع از ناموس ( ۱۳۵۴ ) با نام هنری شهرآشوب
• پاداش یک مرد ( ۱۳۵۵ ) با نام هنری شهرآشوب
• سرایدار ( ۱۳۵۵ )
• پرستوهای عاشق ( ۱۳۵۶ )
• آدم کاغذی ( ۱۳۵۳ )
نسرین قدیری کار در سینما را با نام هنری شهرآشوب و با فیلم مردها و نامردها در سال ۱۳۵۲ آغاز کرد. بعد از کار در ۷ فیلم سینمایی و یک سریال تلویزیونی، نام شهرآشوب را کنار گذاشت و با نام حقیقی خود ( ؟ ) نسرین قدیری شروع به فعالیت کرد. آخرین بار در فیلم پرستوهای عاشق در سال ۱۳۵۶ دیده شد و بعد از آن دیگر هیچ خبری از وی شنیده نشد.
... [مشاهده متن کامل]
از فیلم ها یا برنامه های تلویزیونی که وی در آن نقش داشته است می توان به آثار زیر اشاره کرد.
• مردها و نامردها ( ۱۳۵۲ ) با نام هنری شهرآشوب
• جعفر جنی و محبوبه اش ( ۱۳۵۲ ) با نام هنری شهرآشوب
• شرور ( ۱۳۵۲ ) با نام هنری شهرآشوب
• تهمت ( ۱۳۵۳ ) با نام هنری شهرآشوب
• ماشین مشتی ممدلی ( ۱۳۵۳ ) با نام هنری شهرآشوب
• دفاع از ناموس ( ۱۳۵۴ ) با نام هنری شهرآشوب
• پاداش یک مرد ( ۱۳۵۵ ) با نام هنری شهرآشوب
• سرایدار ( ۱۳۵۵ )
• پرستوهای عاشق ( ۱۳۵۶ )
• آدم کاغذی ( ۱۳۵۳ )
شهرآشوب یکی از سازهای ابداعی محمدرضا شجریان است که در نخستین نمایشگاه سازهای ابداعی او در سال ۱۳۹۰ و در دومین نمایشگاه سازهای ابداعی در سال ۱۳۹۲، در خانه هنرمندان ایران به نمایش درآمد. محمدرضا شجریان این ساز را در سال ۱۳۸۸ ابداع کرد.
... [مشاهده متن کامل]
شهرآشوب، یک ساز زهی آرشه ای است که می تواند جایگزینی برای ساز کمانچه محسوب شود. محمدرضا شجریان دربارهٔ خصوصیات این ساز گفته است: «خانوادهٔ ساز شهرآشوب نیز شبیه صراحی است با این تفاوت که حملش راحت تر است. »
سازهای خانوادهٔ شهرآشوب ۲ ساز زیر را شامل می شوند که تفاوتشان در اندازهٔ ساز و محدودهٔ صوتی آن ها است:
• شهرآشوب سوپرانو، ۴ سیم، با صدایی در محدودهٔ سوپرانو ( جایگاه صدای کمانچه )
• شهرآشوب آلتو، ۵ سیم، با صدایی در محدودهٔ آلتو، با ابعادی بزرگتر از شهرآشوب سوپرانو ( جایگاه صدای آلتو، یک چهارم بم تر )
... [مشاهده متن کامل]
شهرآشوب، یک ساز زهی آرشه ای است که می تواند جایگزینی برای ساز کمانچه محسوب شود. محمدرضا شجریان دربارهٔ خصوصیات این ساز گفته است: «خانوادهٔ ساز شهرآشوب نیز شبیه صراحی است با این تفاوت که حملش راحت تر است. »
سازهای خانوادهٔ شهرآشوب ۲ ساز زیر را شامل می شوند که تفاوتشان در اندازهٔ ساز و محدودهٔ صوتی آن ها است:
• شهرآشوب سوپرانو، ۴ سیم، با صدایی در محدودهٔ سوپرانو ( جایگاه صدای کمانچه )
• شهرآشوب آلتو، ۵ سیم، با صدایی در محدودهٔ آلتو، با ابعادی بزرگتر از شهرآشوب سوپرانو ( جایگاه صدای آلتو، یک چهارم بم تر )
به نظر من شهر آشوب می تواند کنایه از دل انسان و درون پر رمز و راز آدمی است که همیشه متلاطم بوده و رنگ آرامش بخود نمی بیند.
شهر آشوب ضمیر ناخودآگاه آدمی ایت با انواع و اقسام دلواپسی ها و نگرانی هایی که هیچگاه تمامی ندارند بلکه جنس و نوع آنها در طی زمان به فراخور موقعیت و نگاه خود انسان متفاوت است. هر انسانی از بدو تولد در ضمیرش با بایدها و نبایدهایی روبروست و در تمام طول رندگی اش در تقابل و کشمکش با محیط بیرون و پیرامون خودش می باشد و همانطوری که گفته شد این جدلها و کشمکش های عقلی و درونی به فراخور زمان و حال آدمی دائما در حال تغییر است
... [مشاهده متن کامل]
شهر آشوب ضمیر ناخودآگاه آدمی ایت با انواع و اقسام دلواپسی ها و نگرانی هایی که هیچگاه تمامی ندارند بلکه جنس و نوع آنها در طی زمان به فراخور موقعیت و نگاه خود انسان متفاوت است. هر انسانی از بدو تولد در ضمیرش با بایدها و نبایدهایی روبروست و در تمام طول رندگی اش در تقابل و کشمکش با محیط بیرون و پیرامون خودش می باشد و همانطوری که گفته شد این جدلها و کشمکش های عقلی و درونی به فراخور زمان و حال آدمی دائما در حال تغییر است
... [مشاهده متن کامل]