[ویکی فقه] اِبْن عَرَبْشاه ، شهاب الدین ابوالعباس احمد بن محمد بن عبدالله ابن ابراهیم حنفی دمشقی (۷۹۱-۸۵۴ق /۱۳۸۹-۱۴۵۰م )، مورخ ، ادیب ، فقیه ، لغوی و قاضی بود.وی به سبب اقامت طولانی در آسیای صغیر «رومی » نیز خوانده شده است .
معتبرترین سند پیرامون زندگی ِ ابن عربشاه اجازه ای است که خود وی در خانقاه سعید السعداء قاهره در اول ذیحجه ۸۵۳ به دوست نزدیکش ابن تغری بردی (ه م ) نوشت و چند بار نیز متن آن را برای او خواند.ابن تغری بردی متن کامل این نوشته را در المنهل الصافی آورده است و دیگر مؤلفان از جمله سخاوی و ابن عماد مطالب خود را از او بر گرفته اند.ابن عربشاه در دمشق زاده شد و در همان جا پرورش یافت . قرآن را در زادگاهش نزد زین بن عمر اللبّان مُقری فرا گرفت .
تحصیلات
در ۸۰۳ق ، هنگام حمله تیمور به شام همراه با مادر و برادران و خواهرزاده اش عبدالرحمان بن ابراهیم بن خولان به سمرقند رفت .سمرقند در روزگار تیمور کانون ارباب فضل و هنر و صنعت بود به همین جهت می توان گفت که اقامت در این شهر در رشد فکری و پرورش شخصیت ابن عربشاه ، نقش مؤثر داشته است .پس از آن به بلاد ختا و ماوراءالنهر رفت ، بعد از مدتی به سمرقند بازگشت و نزد دو تن از استادان طراز اول آن روزگار: سید محمد شریف جرجانی و شمس الدین ابن جزری ، و نیز خواجه عبدالاول ، محمد بخاری و دیگران علوم رایج زمان را آموخت . همچنین زبان های فارسی و مغولی را فراگرفت . آنگاه برای تکمیل آموخته هایش و به دست آوردن تجربه ، به سیر و سفر پرداخت : در سرزمین مغول با شیخ برهان الدین اندکانی و قاضی جلال الدین سیرامی دیدار و از آن ها کسب فیض کرد، سپس به خوارزم آمد و از آن جا به دشت و سَرای و حاجی ترخان (آستارا خان ) رفت و مدت ۴ سال در آن جا اقامت گزید و به تکمیل فقه و اصول و معانی و بیان پرداخت . سپس به شبه جزیره کریمه رهسپار شد و با دانشمندان آن دیار از جمله عبدالمجید، شاعر و ادیب و پردازنده داستان مؤنس العشاق (به زبان ترکی ) دیدار و گفت و گو کرد. آنگاه به دربار عثمانی نزد سلطان محمد اول معروف به چلبی به ادرنه رفت و مورد احترام فراوان قرار گرفت .اقامت او در آسیای صغیر ۱۰ سال به طول انجامید.در این مدت با مولانا برهان الدین خوافی دیدار کرد و در محضر وی دانش اندوخت .
تصدی سمت منشیگری
وی به سبب مهارت و تسلط به زبان های گوناگون در دیوان انشاء (دیوان همایون ) سمت منشیگری را برعهده گرفت و مکاتبات دربار عثمانی با فرمانروایان سایر کشورها را به زبان های عربی ، فارسی و ترکی انجام می داد و در این مدت آثار بسیاری را برای پادشاه عثمانی از زبان های فارسی و عربی به زبان ترکی ترجمه کرد.
سفرها
...
معتبرترین سند پیرامون زندگی ِ ابن عربشاه اجازه ای است که خود وی در خانقاه سعید السعداء قاهره در اول ذیحجه ۸۵۳ به دوست نزدیکش ابن تغری بردی (ه م ) نوشت و چند بار نیز متن آن را برای او خواند.ابن تغری بردی متن کامل این نوشته را در المنهل الصافی آورده است و دیگر مؤلفان از جمله سخاوی و ابن عماد مطالب خود را از او بر گرفته اند.ابن عربشاه در دمشق زاده شد و در همان جا پرورش یافت . قرآن را در زادگاهش نزد زین بن عمر اللبّان مُقری فرا گرفت .
تحصیلات
در ۸۰۳ق ، هنگام حمله تیمور به شام همراه با مادر و برادران و خواهرزاده اش عبدالرحمان بن ابراهیم بن خولان به سمرقند رفت .سمرقند در روزگار تیمور کانون ارباب فضل و هنر و صنعت بود به همین جهت می توان گفت که اقامت در این شهر در رشد فکری و پرورش شخصیت ابن عربشاه ، نقش مؤثر داشته است .پس از آن به بلاد ختا و ماوراءالنهر رفت ، بعد از مدتی به سمرقند بازگشت و نزد دو تن از استادان طراز اول آن روزگار: سید محمد شریف جرجانی و شمس الدین ابن جزری ، و نیز خواجه عبدالاول ، محمد بخاری و دیگران علوم رایج زمان را آموخت . همچنین زبان های فارسی و مغولی را فراگرفت . آنگاه برای تکمیل آموخته هایش و به دست آوردن تجربه ، به سیر و سفر پرداخت : در سرزمین مغول با شیخ برهان الدین اندکانی و قاضی جلال الدین سیرامی دیدار و از آن ها کسب فیض کرد، سپس به خوارزم آمد و از آن جا به دشت و سَرای و حاجی ترخان (آستارا خان ) رفت و مدت ۴ سال در آن جا اقامت گزید و به تکمیل فقه و اصول و معانی و بیان پرداخت . سپس به شبه جزیره کریمه رهسپار شد و با دانشمندان آن دیار از جمله عبدالمجید، شاعر و ادیب و پردازنده داستان مؤنس العشاق (به زبان ترکی ) دیدار و گفت و گو کرد. آنگاه به دربار عثمانی نزد سلطان محمد اول معروف به چلبی به ادرنه رفت و مورد احترام فراوان قرار گرفت .اقامت او در آسیای صغیر ۱۰ سال به طول انجامید.در این مدت با مولانا برهان الدین خوافی دیدار کرد و در محضر وی دانش اندوخت .
تصدی سمت منشیگری
وی به سبب مهارت و تسلط به زبان های گوناگون در دیوان انشاء (دیوان همایون ) سمت منشیگری را برعهده گرفت و مکاتبات دربار عثمانی با فرمانروایان سایر کشورها را به زبان های عربی ، فارسی و ترکی انجام می داد و در این مدت آثار بسیاری را برای پادشاه عثمانی از زبان های فارسی و عربی به زبان ترکی ترجمه کرد.
سفرها
...
wikifeqh: شهاب_الدین_ابن_عربشاه