شهاب

[ویکی فقه] شهاب پدیده ای که در جو زمین اتفاق می افتداز آن به مناسبت در باب صلات و نکاح سخن گفته‏اند.
پدیده‏ای به شکل خطی درخشان که‏ بر اثر برخورد سنگی آسمانی با جوّ زمین وسوختن سریع آن، در آسمان دیده می‏شود را شهاب می گویند.

احکام شهاب
← نماز آیات در دیدن شهاب
۱. ↑ کشف الغطاء ج۳، ص۲۷۴. ۲. ↑ جواهر الکلام ج۱۱، ص۴۰۷.
...

[ویکی الکتاب] معنی شِهَابٌ: شعله ای که از آتش بیرون می آید - شهاب (در اصل به معنای شعله ایست که از آتش بیرون میآید . به اجرام روشنی هم که در جو دیده میشوند از این جهت شهاب گفتهاند که گویا شعله ایست که ناگهان از یک نقطه آسمان بیرون آمده و پس از لحظهای خاموش میگردد)
معنی کَوْکَب: ستاره - سیّاره - شهاب - جرم آسمانی
ریشه کلمه:
شهب (۵ بار)

«شِهاب» به معنای شعله ای است که از آتش زبانه می کشد و نوری است که همچون یک عمود از آتش می درخشد و هر نوری که امتدادی همچون عمود دارد شهاب نامیده می شود; و در اصل به همان سنگ های سرگردان آسمانی گفته می شود که به هنگام برخورد به هوای فشرده اطراف زمین بر اثر سرعت سرسام آورش مشتعل می گردد، و یک خط عمودی از آتش را در هوا ترسیم می کند.
«شهاب» طبق تحقیقات دانشمندان امروز، قطعه سنگ های کوچکی هستند که در فضای بیرون از کره زمین در حرکتند، هنگامی که به زمین نزدیک شوند تحت تأثیر جاذبه آن قرار گرفته، و به سرعت به طرف زمین سقوط می کنند، هنگامی که وارد جوّ، یعنی قشر هوای فشرده محیط به زمین شوند، به خاطر بر خورد شدید با آن ، داغ و آتشین، و به صورت شعله سوزانی در می آیند، و سرانجام خاکستر آنها بر زمین می نشیند.
تکّه آتش. (مجمع) ابن اثیر و راغب و دیگران شعله آتش گفته‏اند ولی قول مجمع اقوی است . یعنی به زودی از آن آتش به شما خبری و یا تکه‏ای از آن می‏آورم نظیر این آیه است آیه . راغب گوید: جذوه اخگری است که پس از تمام شدن شعله باقی ماند. ایضاً شهاب‏های مخصوص آسمان است که از سوختن سنگهای آسمانی در آسمان به صورت تیر شهاب دیده می‏شوند چنانکه اهل لغت گقته‏اند. قرآن درباره راندن شیاطین از آسمان کلمه شهاب آورده مثل ، ، ، . از این آیات روشن می‏شود ثانیاً آن یک امر حادث است و قبلاً وجود نداشته است ثانیاً شیاطین به وسیله شهاب از شنیدن چه صداهائی از آسمان ممنوع شده‏اند؟ مشروح مطلب را در «جن» مطالعه کنید. آیا مراد از شهاب در آیات قرآن همین سنگهای آسمانی است که با برخورد به گازهای جوّ سوخته و متلاشی می‏شوند؟ عدّه‏ای کثیر از مفسران همین‏ها را دانسته‏اند ولی هیچ دلیلی جزآن که خواهیم گفت. در دست نداریم که مراد اینها باشند. شاید آنها شعله هائی مخصوص است که نمی‏بینیم چنانکه شیاطین را مشاهده نمی‏کنیم در المیزان ذیل آیه 10 صافات احتمال داده که این بیانات امثال است که حقائق خارج از حسّ به محسوسات تشبیه شده است و خداوند فرماید . و در آن کلام خدا بسیار است، از آنجمله است عرش، کرسی، لوح و کتاب. علی هذا مراد از آسمانی که ملائکه در آن ساکن اند عالم ملکوتی است و مقصود از اقتراب شیاطین ئ استراق سمع و قذف با شهاب نزدیک شدن آنها است به عالم ملائکه تا بر اسرار خلقت و حوادث آینده مطلع باشند و راندن آنها با نور ملکوتی است که تاب تحمل آن را ندارند (به اختصار). در نهج البلاغه خبه 89 در وصف آسمان فرموده: «وَ اَرْقامَ رَصَدَاً مِنَ الشُّهُبِ الثَّواقِبِ عَلی نِقابِها...وَرَمَی مُسْتَرِقِی السَّمْعِ بِثَواقِبِ شُهُبِها» نقاب جمع نقب به معنی شکاف است ملاحظه ما قبل و ما بعد جمله اول نشان می‏دهد که شهب از اول خلقت بوده‏اند و جمله دوم راجع به زمانهای بعد است جمله «اقام - رمی» به نظر می‏آورد که در اول رصد بوده و سپس رجوم شده‏اند احتمال المیزان گرچه در نوبت خود قوی است ولی کلمه «شِهاب مُبینٌ» شِهابٌ ثاقِبٌ» و نیز آیه . است تأیید می‏کند و آن وقت باید دید راندن آنها چه نحوی است آیا شیاطین از نور و آتش گریزانند؟ واللّه العالم.

شَهاب در ستاره شناسی به یک سیارک یا شهاب واره که وارد جو زمین می شود گفته می شود. به خط درخشانی که بر اثر ورود شهاب وار یا حرکت آن در جو ایجاد می شود شهاب ثاقِب گفته می شود.
قطعه های صخره یا فلز که در فضا شناورند شهاب واره ( Meteoroid ) نام دارند، زمانی که این قطعات وارد جو یک سیاره بشوند شهاب ( Meteor ) نامیده می شوند و زمانی که به سطح سیاره برخورد کنند شهاب سنگ نام می گیرند. گوی آتشینی که به هنگام گذر یک شهاب از جو پدید می آید اصطلاحا نشان سرخ نامیده می شود.

شهاب (meteor)
برقی از نور در آسمان. در تداول عام به تیرِ شهاب، و شهاب ثاقب نیز معروف است و علت آن ورود شهاب واره یا ذره ای غبار به جّو، با سرعتی بیش از ۷۰ کیلومتر در ثانیه، و سوختن آن براثر اصطکاک در ارتفاع تقریبی ۱۰۰ کیلومتر است. در شبی که آسمان صاف است، ممکن است در هر ساعت چندین شهاب پراکنده دیده شود. زمین چندین نوبت در سال با هجوم غبارهای بیرون ریخته از دنباله دارها روبه رو می شود که بارش شهابی را پدید می آورند. به نظر می رسد چنین شهاب هایی از نقطه ای معیّن در آسمان سرچشمه می گیرند و نام بارش شهابی از آن جا گرفته می شود. بارش شهابی برساووشی در مرداد ماه و در صورت فلکی برساووش نمایان می شود. اسدیها از صورت فلکی اسد بیرون می ریزند و غبارهای برجامانده از دنباله دار تمپل ـ تاتل اند که با دوره ای ۳۳ساله بر گرد خورشید مدارپیمایی می کند. هنگامی که این دنباله دار در نزدیک ترین فاصلۀ خورشید قرار گیرد، بارش اسدی به حداکثر می رسد. شهاب درخشان را آذرگوی می گویند. بیشتر شهاب واره ها ریزتر از دانه های شن اند. زمین در هر سال حدود ۱۶هزار تُن مواد شهابی دریافت می کند.