شبهه طول عمر امام زمان

[ویکی فقه] یکی از سؤالاتی که درباره حضرت مهدی (عجّل الله تعالی فرجه الشریف) همواره مطرح بوده، طول عمر آن حضرت است.چگونه ممکن است که یک انسان بیش از هزار سال عمر داشته باشد؟مخالفان شیعه، همین مساله را مستمسک قرار داده و آن را دلیلی قاطع بر بطلان اعتقاد شیعه در خصوص مهدویت دانسته اند.ما در این مقاله تلاش کرده ایم، طول عمر آن حضرت را از نظر عقلی، عملی و روائی مورد بررسی و کنکاش قرار داده و به شبهات مخالفان پاسخ دهیم.
ابن تیمیه در کتاب «منهاج السنة النبویه» می گوید: ان عمر واحد من المسلمین هذه المدة امر یعرف کذبه بالعادة المطردة فی امة محمد فلا یعرف احد ولد فی دین الاسلام وعاش مائة وعشرین سنة فضلا عن هذا العمر.وقد ثبت فی الصحیح عن النبی صلی الله علیه وسلم انه قال فی اخر عمره «اَرَاَیْتُکُمْ لَیْلَتَکُمْ هذه فان علی رَاْسِ مِائَةِ سَنَةٍ منها لاَ یَبْقَی مِمَّنْ هو علی ظَهْرِ الاَرْضِ اَحَدُهُمْ» فمن کان فی ذلک الوقت له سنة ونحوها لم یعش اکثر من مائة سنة قطعاً واذا کانت الاعمار فی ذلک العصر لا تتجاوز هذا الحد فما بعده من الاعصار اولی بذلک فی العادة الغالبة العامة فان اعمار بنی ادم فی الغالب کلما تاخر الزمان قصرت ولم تطل فان نوحا (علیه السّلام) لبث فی قومه الف سنة الا خمسین عاما وادم (علیه السّلام) عاش الف سنة کما ثبت ذلک فی حدیث صحیح رواه الترمذی وصححه فکان العمر فی ذلک الزمان طویلا ثم اعمار هذه الامة ما بین الستین الی السبعین واقلهم من یجوز ذلک کما ثبت ذلک فی الحدیث الصحیح.عمر کردن یکی از مسلمانان برابر این مدت، طبق عادت عمر افراد در امت پیامبر، یک امری است که دروغ بودن آن اشکار است؛ چه رسد از این که بالای هزار سال عمر کند. در روایت صحیح از پیامبر ثابت شده است که در آخر عمرش فرمود: آیا این شب را می بینید وقتی سر صد سال فرا رسد، بر روی زمین از کسانی که امروز در آن زندگی می کند هیچ کسی باقی نخواهد ماند. پس کسی که در آن زمان یک سال داشت، بیشتر از صدسال قطعاً زندگی نکردند. و زمانی که عمرها در این عصر از این حد تجاوز نکند، پس در عصرهای بعدی به طریق اولی از آن تجاوز نخواهد کرد؛ چرا که عمرهای فرزندان آدم غالباً هرچه زمان بگذرد، کوتاه می شود و طولانی نخواهد شد. چرا که نوح (علیه السّلام) درمیان قومش نهصدو پنجاه سال زندگی کرد. همانگونه که در روایت صحیح که ترمذی آن را روایت کرده و آن را تصحیح نموده است.پس عمر در آن زمان طولانی بود، سپس عمرهای این امت بین شصت تا هفتاد سال است و کمتر است که از این عدد تجاوز کند؛ چنانچه این مطلب در روایت صحیح ثابت است.
ابن تیمیه الحرانی الحنبلی، ابوالعباس احمد عبد الحلیم (متوفای ۷۲۸ ه)، منهاج السنة النبویة، ج۴، ص۹۱، تحقیق:د. محمد رشاد سالم، ناشر:مؤسسة قرطبة، الطبعة:الاولی، ۱۴۰۶ه.
سعدالدین تفتازانی در شرح المقاصد نیز این شبهه را این گونه مطرح کرده است: وزعمت الامامیة من الشیعة انه محمد بن الحسن العسکری اختفی عن الناس خوفا من الاعداء ولا استحالة فی طول عمره کنوح ولقمان والخضر (علیهم السّلام) وانکر ذلک سائر الفرق؛ لانه ادعاء امر یستبعد جدا اذ لم یعهد فی هذه الامة مثل هذه الاعمار من غیر دلیل علیه ولا امارة ولا اشارة اقامة من النبی صلی الله علیه وسلم ولان اختفاء امام هذا القدر من الانام بحیث لا یذکر منه الا الاسم بعید جدا.شیعیان گمان می کنند که م ح م د بن الحسن العسکری، به خاطر ترس از دشمنان، از مردم مخفی شده، عمر طولانی آن حضرت نیز محال نیست؛ همان طوری که نوح، لقمان و خضر این چنین بودند؛ اما سایر فرق اسلامی این مساله را درباره حضرت مهدی انکار کرده اند؛ چرا که این قضیه ادعای است که جداً بعید است؛ زیرا در این امت چنین عمر طولانی سابقه نداشته، دلیلی برای آن وجود ندارد، رسول خدا نیز به آن اشاره نکرده است. همچنین این اندازه مخفی شدن امام از مردم که فقط اسمی از او باقی باشد، جدا بعید است.
التفتازانی، سعدالدین مسعود بن عمر بن عبدالله (متوفای ۷۹۱ه)، شرح المقاصد فی علم الکلام، ج۵، ص۳۱۳.
۱. در امت اسلامی سابقه نداشته است که کسی همانند نوح، خضر و لقمان عمر کرده باشد.۲. سایر فرق اسلامی آن را انکار کرده اند.۳. طولانی شدن عمر حضرت مهدی، مخالف روایت صحیح رسول خدا است. و از طرفی، عمر طولانی او ادعای بدون دلیل و روایتی از رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) در این رابطه وجود ندارد.۴. آن حضرت از ترس دشمنان خود مخفی شده است.با توجه به کلام ابن تیمیه و تفتازانی، در ابتداء روایت مورد استناد ابن تیمیه را مورد نقد قرار داده و بعد به نمونه های از معمرین در اسلام اشاره کرده و سپس اعتراف بزرگان اهل سنت را درباره زنده بودن حضرت مهدی (علیه السّلام) ذکر می نماییم.
نقد روایات مورد استناد ابن تیمیه
...