سید محمدباقر درچه ای

[ویکی شیعه] سیّد محمّد باقر دُرچه ای (۱۲۶۴-۱۳۴۲ق)، از فقهای شیعه قرن سیزدهم و چهاردهم قمری و از اساتید حوزه علمیه اصفهان. او در نجف نزد میرزای شیرازی و میرزا حبیب الله رشتی و در اصفهان نزد محمد باقر خوانساری شاگردی کرد. از شاگردان وی می توان به سید ابوالحسن اصفهانی و حاج آقا حسین بروجردی اشاره کرد.
پس از درگذشت سید اسماعیل صدر برخی از مردم اصفهان و شهرهای دیگر از او تقلید می کردند. درچه ای در عملکرد سیاسی بسیار محتاط بود و در ماجرای نهضت مشروطه، همفکری او با شیخ فضل الله نوری گزارش شده است.
سید محمد باقر درچه ای در ۱۲۶۴ق در روستای درچه در لِنجِان اصفهان به دنیا آمد.

[ویکی اهل البیت] سیّدمحمّدباقر دُرچه ای (1264-1342ه.ق)، مشهور به میرلوحی از فقهای برجسته قرن سیزدهم و چهاردهم قمری و از استادان شاخص حوزه علمیه اصفهان بود. علامه پس از طی دوران تحصیل و تدریس در اصفهان،عازم نجف اشرف شد. و در آنجا از محضر اساتید برجسته و بزرگی همچون میرزا محمدحسن شیرازی مشهور به میرزای بزرگ، حاج میرزا حبیب الله رشتی و... کسب فیض نموده و شاگردانی نظیر آیت الله بروجردی(ره) را به جهان تشیع معرفی کرد.
آقا سید محمد باقر درچه ای بن سید مرتضی بن سید احمد میر لوحی درچه ای اصفهانی، از اکابر علماء و مجتهدین و اعاظم فقها و مدرسین در سال 1264 ه.ق در روستای "درچه " در نزدیکی اصفهان متولد شد.
وجه شهرت او به میرلوحی این که، وی دختر زاده ملا لوحی، شاعر اصفهانی که مردی مداح، درویش و در "تذکره نصر آبادی" عنوانی دارد بوده، و مادرش او را به نام پدر خود می خوانده و بدان مشهور شده است.
علامه در چه ای با 31 واسطه به موسی بن جعفر علیه السلام می رسد؛ و از اولاد " مرسی الثانی " "معروف به ابی سیحه " محسوب می شود و بدین سبب او را " موسی" لقب داده اند. علامه درچه ای پنجمین فرزند از خانواده پرجمعیت آیه الله سید مرتضی است. پدر او دارای 9 فرزند پسر و یک دختر بود.
که همه ء آنها در رشتهء علوم دینی تحصیل کرده اند و گل سرسبد آنها مرجع جهان تشیع علامه فقیه، سید محمد باقر درچه ای است، که چهره مشهوری در حوزه های علمیه کشورهای اسلامی مخصوصا حوزه های علمیه ایران و عراق است و بعد از او برادر دیگرش آیه الله سید محمد مهدوی و سید محمد حسین درچه ای است.
اجداد و پدر این کودک، همه از مبلغان دین بودند و در بین مردم به زهد و دانش شهرت داشتند.سید محمد باقر در چنین خانواده ای متدین و باتقوا رشد یافته بود. مادرش نیز بانویی با ایمان و اهل فضیلت به شمار می رفت. پس از سپری شدن دوران کودکی، باتوجه به استعداد، شوق و هوش ذاتی، توانست مراحلی از فقه و اصول را در محضر پدرش در 13 سالگی به تحصیل در حوزه علمیه اصفهان روی آورد و باموفقیت مدارج علمی را طی کند و از محضر دانشوران نامی اصفهان در رشته های فقه و اصول خوشه چین خرمن پر فیض و برکت آن باشد.
مرحوم جلال الدین همائی درباره خصوصیات بارز علامه درچه ای می نویسد: "آن بزرگ در علم، ورع و تقوا، آیتی بود عظیم و به حقیقت جانشین پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و ائمه معصومین علیهم السلام بود. در سادگی، صفای روح و بی اعتنایی به امور دنیوی گوئی فرشته ای بود که از عرش به فرش فرود آمده وبرای تربیت خلایق با ایشان همنشین شده است. مکرر دیدم که سهم امامهای کلان برای او آوردند ودیناری نپذیرفت با اینکه می دانستم که از بیش از چهار پنج شاهی پول سیاه نداشت . وقتی سبب می پرسیدم می فرمود: من فعلا بعهدالله مقروض نیستم وخرجی فردای خود راهم دارم.معلوم نیست که فردا وپس فردا چه پیش بیاید،"وَما تَری نَفسُ ماذا تَکسبُ غَدا "... وی در ادامه می نویسد: " اگر احیاناً لقمه ای شبهناک خورده بود، برفور انگشت در گلوی می کرد و همه را بر می آوردواین حالت را مخصوصا خود یک بار به رای العین دیدم...
از تخصص های دیگر مرحوم علامه، تخصص در علم طب بوده است.جدیت او در علم طب بدان جا بود که از او سوال کردند، مگری خواهی فقط طبیب شوی ؟ او جواب منفی داد و گفت: نه، ولی " العِلمُ عِلمان: عِلم ُ الا بدان و عِلم الدیان " لذا من فراگیری علوم جسمی روحی را (عوم دینیه) را به موازات یکدیگر درحد توان و تسلط به پیش می برم و چه مانعی دارد فقیه، طبیب هم باشد ویا طبیب فقیه ؟ آنگاه در تایید نظرات خود جمعی از علماء وفقهایی را نام برد که " ذوجنین" بودند.

[ویکی فقه] در سال ۱۲۶۴ هـ . ق، مطابق با سال ۱۲۲۷ هـ. ش علامه سید محمد باقر درچه ای در یکی از شهرهای نزدیک اصفهان که از توابع لِنْجان محسوب می شود و به دُرچه معروف است، دیده به جهان گشود.
وی فرزند سید مرتضی (متوفای ۱۲۸۸ هـ . ق)، فرزند سید احمد، فرزند سید مرتضی و از نوادگان میر لوحی سبزواری عصر صفوی اصفهانی است.
. مکارم الآثار، ج ۵، ص ۷۶۶؛ نقباء البشر، ج ۱، ص ۲۲۴.
اجداد و پدر این کودک، همه از مبلغان دین بودند و در بین مردم به زهد و دانش شهرت داشتند. سید محمّد باقردر چنین خانواده ای متدین و با تقوا رشد یافته بود. مادرش نیز بانویی با ایمان، اهل فضیلت به شمار می رفت. با سپری شدن دوران کودکی، با توجه به استعداد و شوق و هوش ذاتی که داشت، توانست پس از گذراندن مراحلی از فقه و اصول در محضر پدرش در ۱۳ سالگی به تحصیل در حوزه علمیه اصفهان روی آورد و با موفقیت مدارج علمی را طی کند و از محضر دانشوران نامی اصفهان در رشته های فقه و اصول، خوشه چین خرمن پرفیض و برکت آنان باشد.
. شرح حال رجال ایران، ج ۵، ص ۲۱۸.
۱. مولی محمد معروف به میرزا ابوالمعالی (۱۲۴۷ ـ ۱۳۱۵ هـ . ق) فرزند آیة الله حاج محمد ابراهیم کرباسی: او از استادان حوزه علمیه اصفهان بود که علّامه درچه ای از دریای پرگهر او دُرهای گرانبهایی به دست آورد.۲. میرزا محمد حسن نجفی اصفهانی (۱۲۳۷ ـ ۱۳۱۷ هـ . ق).۳. حاج شیخ محمد باقر نجفی (متوفا: ۱۳۰۱ هـ . ق). او فرزند صاحب حاشیه و نوه شیخ جعفر کاشف الغطاء.۴. میرزا محمد باقر موسوی خوانساری چهار سوقی (صاحب روضات الجنات).
. آیة الله چهارسوقی، محمّد علی معلم حبیب آبادی.
...