سید ابوالقاسم خویی

دانشنامه اسلامی

[ویکی شیعه] سید ابوالقاسم موسوی خویی (۱۲۷۸-۱۳۷۱ش)، مرجع تقلید شیعه و مفسّر قرآن کریم که البیان فی تفسیر القرآن، و همچنین مجموعه ۲۳ جلدی معجم رجال حدیث، از آثار اوست. میرزای نائینی و محقق اصفهانی، دو تن از برجسته ترین استادان او در فقه و اصول فقه بوده اند. آغاز رسمی مرجعیت او پس از درگذشت آیت الله بروجردی دانسته شده و درگذشت آیت الله حکیم، آغاز مرجعیت اعلای وی مخصوصا در عراق خوانده شده است. خویی، در طول ۵۰ سال تدریس، یک دوره کامل درس خارج فقه، و شش دوره درس خارج اصول فقه را تدریس کرد و یک دوره کوتاه هم به تدریس تفسیر قرآن پرداخت. عالمانی از جمله سید محمدباقر صدر، میرزا جواد تبریزی، سید علی سیستانی، حسین وحید خراسانی، سید موسی صدر و سید عبدالکریم موسوی اردبیلی را می توان از شاگردان آیت الله خویی دانست.
سید ابوالقاسم خویی در فقه و اصول فقه، نظرات و آرای قابل توجهی داشته که گاه با نظرات مشهور فقیهان شیعه متفاوت بوده و برخی منابع، فتاوای متفاوت او را تا سیصد مورد دانسته اند. مخالفت با تکلیف کافران به فروع دین، عدم پذیرش نسبی بودن آغاز ماه قمری، و مخالفت با اعتبار شهرت فتوایی و اجماع، برخی از نظرات متفاوت او در فقه و اصول فقه است. خویی در دوران مرجعیت خود، اقدامات فراوانی در راستای تبلیغ دین، ترویج تشیع و یاری رساندن به نیازمندان کرده است؛ از جمله ساختن کتابخانه، مدرسه، مسجد، حسینیه و بیمارستان در کشورهای مختلفی از جمله ایران، عراق، مالزی، انگلستان، امریکا و هندوستان.
آیت الله خویی در دهه ۱۳۴۰ش، از چهره های فعال در مسائل سیاسی بوده و مواضع و بیانیه هایی علیه دولت پهلوی از او صادر می شده است؛ از جمله اعتراض به حمله ماموران حکومت پهلوی به مدرسه فیضیه در سال ۱۳۴۲ش. آیت الله خویی به مدت ده سال از سیاست کناره گرفت، اما پس از شعله ور شدن انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ در ایران، و دیدار فرح دیبا، همسر محمدرضا پهلوی با او، و شائبه های پیش آمده پس از این دیدار، در مواردی از جمله همه پرسی تعیین نظام جمهوری اسلامی، و همچنین جنگ عراق علیه ایران، به حمایت از انقلاب و جمهوری اسلامی ایران پرداخت. او در جریان انتفاضه شعبانیه شیعیان عراق، و تعیین شورای رهبری برای اداره مناطق تحت مدیریت شیعیان، تحت فشار حکومت صدام قرار گرفت و تا پایان عمر در حصر خانگی بود.

پیشنهاد کاربران

سید ابوالقاسم موسوی خویی ( زادهٔ ۲۸ آبان ۱۲۷۸ در خوی – درگذشتهٔ ۱۷ مرداد ۱۳۷۱ در کوفه ) فقیه، اصولی، مفسر قرآن، متکلم، محقق علم رجال و مرجع تقلید شیعه امامیه بود. او از تأثیرگذارترین و پُرمقلدترین مراجع تقلید شیعه به شمار می رفت. او استاد اکثر مراجع تقلید شیعی کنونی به شمار می رود، به گونه ای که بین فقها و مراجع تقلید شیعه از او با عنوان استادُ الفقها و المجتهدین - زعیم حوزوات العلمیه یاد می شود. برخی از شاگردانش او را فقیه اعلم عصر غیبت تا کنون در مذهب تشیع می دانند. از جمله آثار و تألیفات مهم او می توان به البیان فی تفسیر القرآن در زمینهٔ تفسیر و مُعجم رجال الحدیث در زمینهٔ رجال اشاره کرد.
...
[مشاهده متن کامل]

پس از مرگ سید محسن حکیم در سال ۱۳۴۹ خورشیدی او مرجعیت بیشتر شیعیان جهان را دارا شد و با پول خمسی که به وی پرداخت می شد، حوزه های علمیهٔ فراوانی تأسیس کرد و کمک های بشردوستانهٔ بسیاری را به مردم خاورمیانه و جنوب آسیا فرستاد. در جنگ ایران و عراق بی طرف ماند و به کمک مردم غیرنظامی هر دو طرف پرداخت.
او فعالانه به آزادی سید روح الله خمینی از زندان پس از حمله به مدرسهٔ فیضیه کمک کرد. مخالف روابط صمیمانهٔ روحانیون با دولت بود و روابط دیپلماتیکی با حکومت پهلوی داشت تا بتواند آن ها را موعظه کند. اگرچه در ابتدا با تعطیل کردن درس های خود در نجف، همبستگی خود را با انقلاب ۵۷ ایران نشان داد، پذیرفتن دیدار با فرح پهلوی روابط او را با انقلابیون تیره کرد. خویی با انتقاد شدید هواداران خمینی روبرو بود، از این جهت که او برداشت خمینی از ولایت فقیه را رد می کرد. او ولایت فقیه را محدود به ولایت بر یتیم، مسکین، و سفیهان می دانست. خویی در تلگرافی به خمینی، با خطاب قراردادن او با عنوان «حجت الاسلام»، تعبیر او را از ولایت فقیه به چالش کشید. پس از این روابط آن دو به سردی گرائید ولی به دشمنی آشکار تبدیل نشد.
روابط خویی با دولت وقت عراق نیز تیره بود و در اوایل دههٔ ۸۰ میلادی، اموال او مصادره و چندی از شاگردانش دستگیر، شکنجه، و کشته شدند. در جریان حمله عراق به کویت، او شیعیان را از خریداری کالاهایی که از کویت آورده شده بودند منع کرد. خویی همچنین در پاسخ به یک سؤال فقهی فتوا داد که نماز خواندن سربازان عراقی در خاک کویت باطل است چون زمین غصبی است؛ در خیزش شعبانیه شیعیان، او حمایت خود را از مجلس اعلای اسلامی عراق اعلام کرد که در قبال آن صدام حسین وی را تا آخر عمرش در حبس خانگی نگه داشت.

سید ابوالقاسم خوییسید ابوالقاسم خویی
منابع• https://fa.wikipedia.org/wiki/سید_ابوالقاسم_خویی

بپرس