[ویکی فقه] سوره های قرآن. سور یا سوره های قرآن، از تقسیمات شکلی قرآن می باشد.
کلمه سوره به معنای پاره ای از کلمات و جمله بندی هایی است که همه برای ایفای یک غرض ریخته شده باشد؛ این کلمه از کلماتی است که قرآن کریم آن را وضع کرده و هر دسته از آیاتش را یک سوره نامیده، و استعمال آن در کلام خدای تعالی مکرر آمده است.با توجه به اختلاف در منشا اشتقاق کلمه «سوره» معانی لغوی گوناگونی برای آن ذکر شده است که با معنای اصطلاحی سوره ارتباط خاصی دارند و هریک وجهی را برای نامگذاری آن بیان می نماید.
معانی لغوی سوره
۱. سوره، کوچک شده و تسهیل یافته «سؤره» مهموز و به معنای نیم خورده و باقی مانده آشامیدنی در ظرف است و چون «سوره» پاره ای از قرآن است آن را «سوره» نامیده اند.۲. سوره، از «سور البلد» به معنای حصار شهر است و چون سوره، آیاتی را احاطه کرده است، آن را سوره نامیدند. طبق این معنا سوره قطعه ای از یک کلام است که محتوای خود را جمع کرده باشد؛ همانگونه که دیوار شهر (سور البلد) شهر را در بر دارد، بخشی از معارف و مضامینی را هم که با حصاری محدود شده باشد، سوره گویند. ۳. سوره از «سوار» و معرب دستواره یا دستبند است و چون سوره قرآن مانند دستواره ای آیاتی از قرآن را دربرگرفته، سوره نامیده شده است.۴. سوره به معنای رتبه، درجه، مقام و منزلت رفیع است و چون کلام الهی شرف، منزلت و پایگاهی بلند و رفیع دارد و هر سوره ای از سور قرآن، درجه ای از درجات معارف الهی است. به همین جهت در باره بهشت وارد شده که درجات آن به عدد آیات قرآن کریم است و به قاری قرآن گفته می شود: اقرء وارق بخوان و بالا برو.۵. سوره از «تسور» به معنای تصاعد و ترکیب است و چون سوره های قرآن روی هم قرار گرفته اند لذا آن ها را سوره می نامند.همانگونه که اشاره شد، درباره معنای اصطلاحی سوره گفته اند سوره بخشی از آیات قرآن است که آغاز و انجام دارد. برخی دیگر گفته اند سوره بخشی از آیات قرآن است که میان دو «بسمله» قرار دارد.
عربی یا معرب بودن لغت سوره
لغت «سوره» به نظر علمای اسلامی، عربی اصیل است و ابن السبکی، ابن درید، ابن حجر و سیوطی، هیچ یک آن را جزء لغات بیگانه (معرب) نیاورده اند؛ ولی برخی از مستشرقان آن را از واژه عبری «شورا» به معنای ترتیب، صف، ردیف و مرتبه دانسته اند. دسته دیگر نیز آن را از واژه سریانی «صورتا» به معنای نص به شمار آورده اند.
کلمه سوره به معنای پاره ای از کلمات و جمله بندی هایی است که همه برای ایفای یک غرض ریخته شده باشد؛ این کلمه از کلماتی است که قرآن کریم آن را وضع کرده و هر دسته از آیاتش را یک سوره نامیده، و استعمال آن در کلام خدای تعالی مکرر آمده است.با توجه به اختلاف در منشا اشتقاق کلمه «سوره» معانی لغوی گوناگونی برای آن ذکر شده است که با معنای اصطلاحی سوره ارتباط خاصی دارند و هریک وجهی را برای نامگذاری آن بیان می نماید.
معانی لغوی سوره
۱. سوره، کوچک شده و تسهیل یافته «سؤره» مهموز و به معنای نیم خورده و باقی مانده آشامیدنی در ظرف است و چون «سوره» پاره ای از قرآن است آن را «سوره» نامیده اند.۲. سوره، از «سور البلد» به معنای حصار شهر است و چون سوره، آیاتی را احاطه کرده است، آن را سوره نامیدند. طبق این معنا سوره قطعه ای از یک کلام است که محتوای خود را جمع کرده باشد؛ همانگونه که دیوار شهر (سور البلد) شهر را در بر دارد، بخشی از معارف و مضامینی را هم که با حصاری محدود شده باشد، سوره گویند. ۳. سوره از «سوار» و معرب دستواره یا دستبند است و چون سوره قرآن مانند دستواره ای آیاتی از قرآن را دربرگرفته، سوره نامیده شده است.۴. سوره به معنای رتبه، درجه، مقام و منزلت رفیع است و چون کلام الهی شرف، منزلت و پایگاهی بلند و رفیع دارد و هر سوره ای از سور قرآن، درجه ای از درجات معارف الهی است. به همین جهت در باره بهشت وارد شده که درجات آن به عدد آیات قرآن کریم است و به قاری قرآن گفته می شود: اقرء وارق بخوان و بالا برو.۵. سوره از «تسور» به معنای تصاعد و ترکیب است و چون سوره های قرآن روی هم قرار گرفته اند لذا آن ها را سوره می نامند.همانگونه که اشاره شد، درباره معنای اصطلاحی سوره گفته اند سوره بخشی از آیات قرآن است که آغاز و انجام دارد. برخی دیگر گفته اند سوره بخشی از آیات قرآن است که میان دو «بسمله» قرار دارد.
عربی یا معرب بودن لغت سوره
لغت «سوره» به نظر علمای اسلامی، عربی اصیل است و ابن السبکی، ابن درید، ابن حجر و سیوطی، هیچ یک آن را جزء لغات بیگانه (معرب) نیاورده اند؛ ولی برخی از مستشرقان آن را از واژه عبری «شورا» به معنای ترتیب، صف، ردیف و مرتبه دانسته اند. دسته دیگر نیز آن را از واژه سریانی «صورتا» به معنای نص به شمار آورده اند.
wikifeqh: سوره_های_قرآن