سوره توبه

[ویکی فقه] سوره توبه، نهمین سورۀ قرآن کریم، دارای ۱۶ واحد موضوعی (رکوع)، ۱۲۹ (یا ۱۳۰) آیه، ۴۹۷‘۲ کلمه و ۷۸۷‘۱۰ حرف می باشد.سوره توبه به دو نام "توبه" و "برائت" شناخته می شود و از آن در باب صلات سخن رفته است.
نخستین نام مشهور این سوره «توبه» است که از صدر اسلام تا عصر حاضر نگارش این عنوان بر کتیبه آغاز سوره در مصاحف بلاد مختلف اسلامی معمول بوده است. سبب نام گذاری سوره، فراوانی کاربرد کلمه «توبه» و هم خانواده های آن در این سوره نسبت به دیگر سوره های قرآن کریم و طرح و شرح سرگذشت درس آموز توبه ۳ تن از متخلفان غزوۀ تبوک در این سوره است. دومین نام مشهور این سوره «برائت» است که این نام از کلمه آغازین سوره برگرفته شده، و یادگار سنت دیرین نام گذاری سوره های قرآنی با سرآغاز آنهاست. برخی از قرآن شناسان «برائت» را نام اصلی سوره، و «توبه» را نام دیگر آن دانسته اند.
نامهای متعدد برای این سوره
این سوره پس از دو سورۀ حمد و «قل هوالله» بیشترین شمار نام های متعدد را به خود اختصاص داده است؛ چنان که قرآن شناسان، برخی ۸ نام، برخی ۱۰ نام، برخی ۱۲ نام، و برخی دیگر ۱۴ نام، همراه با سبب نام گذاری آنها برشمرده اند که «فاضحه»: رسواگر؛ «مُبَعْثِرة »: افشاگر؛ «مُقَشقِشه»: پیرایشگر و «بَحوث»: کاوشگر، از آن جمله است. بقاعی سبب نام گذاری سورۀ توبه (برائت) به نامهای دیگر را بازگشت معنا و مفهوم همه آن نامها به «برائت» ــ نـام اصلی و مقصود اصلی سوره ــ دانسته است.
استحباب قرائت سوره توبه
بر استحباب قرائت سوره توبه در هر ماه تأکید شده است.
معرفی سوره توبه
...

[ویکی شیعه] سوره توبه از سوره های مدنی قرآن و نهمین سوره در ترتیب کتابت و سیزدهمین در ترتیب نزول است. این سوره را به سبب کاربرد مکرر کلمه توبه با اشتقاقات مختلف آن و احکام و دو مصداق مهم از توبه پذیری خداوند، توبه نام گذاشته اند. همچنین در این سوره بر برائت (بیزاری) خداوند و رسول او از مشرکان و اعمال آنان تاکید شده و بدین رو، سوره برائت برخلاف سوره های دیگر قرآن بدون « بسم الله الرحمن الرحیم » نازل شده است. برائت از سوره های طوال و کثیرالاسم است و نام های متعددی برای آن نقل گردیده است.
به گفته برخی مفسران امام علی(ع) به دستور پیامبر(ص) آیات ابتدائی این سوره را در منا به مشرکان ابلاغ کرد. همچنین گفته شده است که آیه ۱۸ این سوره درباره امام علی(ع) و عباس بن عبدالمطلب نازل شده است. و آیه لا تحزن نیز در این سوره قرار دارد.
برای این سوره چندین نام (تا ۱۴ نام) برشمرده اند که در میان آنها دو نام مشهورترند: برائت و توبه. «برائت» که در بیشتر روایات آمده، برگرفته از آیه نخست است و «توبه» که در بعضی از روایات به آن اشاره شده، به این دلیل است که در این سوره آیات متعددی درباره توبه آمده است. دیگر نام های سوره برائت: فاضِحَه (رسواکننده)، مُخزیه (خوارکننده)، مبعثره (کاونده)، حافره (آشکارکننده)، منقره (افشاکننده)، مشرّده (پراکنده کننده) و منکله (عذاب کننده).

[ویکی اهل البیت] سوره توبه نهمین سوره قرآن کریم و دارای 129 آیه است.
تمامی سوره توبه در مدینه نازل شده و برخی گفته اند: جز دو آیه آن یعنی آیه: «لَقَدْ جاءَکُمْ...» تا آخر سوره در مدینه نازل شده است. سوره توبه در سال نهم هجرت نازل شد و فتح مکه در سال هشتم بود و حجة الوداع سال دهم و مجاهد و قتاده گفته اند: آخرین سوره ای که در مدینه بر رسول خدا صلی اللَه علیه و آله نازل شد همین سوره مبارکه بود.
این سوره در ترتیب مصحف نهمین سوره و بین دو سوره انفال و یونس قرار گرفته است و در ترتیب نزول صدو چهاردهمین سوره قرآن کریم است که پیش از آن سوره مائده نازل شده است.
عدد آیات این سوره نزد کوفیان 129 آیه است و نزد دیگران 130 آیه.
این سوره را ده نام است بدین شرح:
«فَدَمْدَمَ عَلَیْهِمْ رَبُّهُمْ ...» «2» نیز بهمین معنا است. و این نام را سفیان بن عیینه ذکر کرده.
یکی از مسائلی که درباره این سوره مطرح است این است که چرا در آغاز این سوره نه در قرائت و نه در کتابت بسم اللَّه ذکر نمی شود؟
دانشمندان و مفسران در این باره چند قول گفته اند: