سوره بقره

[ویکی فقه] بَقَره ، دومین و طولانی ترین سوره قرآن مجید، دارای تعداد واحد موضوعی رکوع ، ۲۸۶ آیه و ۶۲۲۱ کلمه و ۲۶۹۵۱ حرف است.
در ترتیب مصحف ، سوره بقره نخستین سوره از مجموعه «سبع طُوَل » سوره های طولانی آغازین قرآن به حساب می آید.
محتوای سوره
۱- بحث هائی پیرامون توحید و شناسائی خدا مخصوصاً از طریق مطالعه اسرار آفرینش آمده است.۲- بحث هائی در زمینه معاد و زندگی پس از مرگ، مخصوصاً مثال های حسّی آن مانند داستان ابراهیم و زنده شدن مرغ ها و داستان عزیر.۳- بحث هائی در زمینه اعجاز قرآن و اهمیت این کتاب آسمانی.۴- بحث هائی بسیار مفصل و طولانی درباره یهود و منافقان و موضع گیری های خاص آنها در برابر اسلام و قرآن، و انواع کارشکنی های آنان در این رابطه.۵- بحث هائی در زمینه تاریخ پیامبران بزرگ مخصوصاً ابراهیم(علیه السلام) و موسی(علیه السلام).۶- بحث هائی در زمینه احکام مختلف اسلامی از جمله نماز، روزه، جهاد در راه خدا، حج و تغییر قبله، ازدواج و طلاق، احکام تجارت و دین، و قسمت مهمی از احکام ربا.۷- بحث های فراوانی در زمینه انفاق در راه خدا.۸- مسأله قصاص و تحریم قسمتی از گوشت های حرام و قمار و شراب و بخشی از احکام وصیت و مانند آن. مقدمه با تأکید بر تردیدناپذیری هدایت قرآن کریم آغاز می شود؛ سپس به گروه بندی مردم در برابر منادیان خدا و کتاب او می پردازد آیه های - و رویکردهای مختلف اهل کتاب ، به ویژه یهودان را در زمان نزول آیات بیان می کند. آن گاه در پی فراخواندن همگان به بندگی خدا و تقوای الهی ، با بیانی دیگر به نفی تردیدها از قرآن کریم پرداخته است و ستیزه جویان با پیامبر (صلی الله علیه و اله وسلم) و قرآن را وعده عذاب ، و خداباوران شایسته را مژده بهشت می دهد. در مقام براعت استهلال ، به خرده گیریهای یهودان از تمثیلهای قرآن اشاره می کند و از پیمان شکنی ، ناجوانمردی و فسادانگیزی ، به عنوان عامل عمده زیان کاری کافران یهودیان سخن به میان می آورد. پس از آن ، به فراخوان عمومی بندگی و فرمان برداری خداوند باز می گردد و کفر ورزیدن به خدای یکتا را، پدیده ای بس شگفت می نمایاند؛ زنده کردن مردگان را کار مستمر خداوند، و پیشگاه خداوند سبحان را پایان راه تمامی مؤمنان و کافران عنوان می کند. آن گاه با اشاره به آغاز آفرینش زمین ، پیدایش آسمان ، داستان خلقت آدم و حوا، گفت و گوی فرشتگان با خدا و سجده آنان به آدم ، ابلیس را به موجب نافرمانی خدا پیشرو و پیشتاز کافران قلمداد می کند و سرانجام ، سرگذشت بهشت آدم و فریب ابلیس و هبوط انسانهای نخستین را بر زمین ، مقدمه ای قرار می دهد که بیان کند «راز رستگاری ، پیروی از هدایت الهی ، و کفر و تکذیب ، سبب بدبختی و عذاب ابدی است ». در پی این مقدمه کمابیش طولانی - که پس از فاتحة الکتاب ، مدخل و پیش درآمدی مناسب برای تمامی آیات و سور قرآن کریم نیز دانسته شده است .
وجه مشترک با سور دیگر
سوره بقره به سبب همانندی حروف مقطعه آغازین آن ، با سوره دیگر آل عمران ، عنکبوت ، روم ، لقمان و سجده ، دارای وجه مشترکی با آنهاست برای آگاهی از مستندات قرآنی - حدیثی این نظریه ، با در نظر گرفتن مضامین این چند سوره و در قیاس با دیگر سوره های قرآن کریم ، محور موضوعی مشترکشان «آیین رفتار و برخورد مسلمانان با هواداران و پیروان دیگر ادیان » است که در سوره مکی از این مجموعه ، بیشتر به مبانی و راهبردهای نظری ، و در دو سوره مدنی بقره و آل عمران ، روشها و راه کارهای عملی آن طرح و شرح شده است . محور بیان در سوره بقره ، بیشتر بنی اسرائیل و قوم یهود، و در سوره آل عمران ، بیشتر نصارا هستند. سوره بقره از این دیدگاه ، مشتمل بر مقدمه ای مبسوط آیه های -۹، دو بخش آیه های ۰-۴۱، ۴۲- ۸۳ و خاتمه آیه های ۸۴-۸۶ است .
وجه تسمیه
...

[ویکی شیعه] سوره بقره، بزرگترین سوره قرآن کریم. این سوره ۲۸۶ آیه دارد و از سوره های طِوال است و تقریبا ۲/۵ جزء از کل قرآن را در برمی گیرد. آیة الکرسی، آیه قبله، و بلندترین آیه قرآن (آیه ۲۸۲)، در این سوره قرار دارد. سوره بقره، هم از اصول عقاید سخن گفته و هم دربر دارنده احکام فقهی فراوانی است. داستان معروف گاو بنی اسرائیل و بهانه های بنی اسرائیلی نیز از جمله مطالب این سوره است.
در روایتی از پیامبر(ص) آمده سورهٔ بقره با فضیلت ترین سوره قرآن و آیة الکرسی بافضیلت ترین آیهٔ آن است.
بَقَرَه به معنای گاو ماده است. نام سورهٔ بقره، به داستان گاو بنی اسرائیل اشاره دارد که در آیات ۶۷ تا ۷۳، از آن سخن گفته شده است. قرآن در این داستان « بهانه های بنی اسرائیلی » را نشان داده است.

[ویکی اهل البیت] سوره بقره دومین سورهقرآن کریم و بزرگترین سوره آن است به نحوی که از جزء اول قرآن شروع شده و در جزء سوم پایان می پذیرد.
سوره بقره به اتفاق مفسران مدنی است و روایاتِ سبب نزول نیز آن را تأیید می کند.
این سوره در ترتیب مصحف دومین و در ترتیب نزول 85 86 یا هشتاد و هفتمین سوره است که پیش از آن سوره مطففین و پس از آن سوره انفال یا سوره آل عمران نازل شده است. در ترتیب مصحف امیرمؤمنان، نخستین سوره از اولین جزء از 7 جزء این مصحف شریف است.
سوره بقره اولین سوره مدنی است که پس از هجرت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به مدینه به تدریج و در زمان های پراکنده نازل شده است. برخی سوره مطففین را اولین و سوره بقره را دومین سوره مدنی شمرده اند.
زمان شروع نزول سوره به درستی روشن نیست و برخی گفته اند: 6 ماه پس از هجرت نبوی نزول آن آغاز شده است. درباره پایان نزول سوره نیز گفته اند: نزول بخشی از آیات آن در ماه رمضان سال دوم هجری همزمان با جنگ بدر پایان یافته و پس از آن سوره انفال نازل شده است. بنابراین قول، مقطع زمانی نزول سوره بقره یا 18 ماه آغاز هجرت است (از ربیع الاول سال یکم هجری تا ماه رمضان سال دوم) یا 12 ماه (از ماه رمضان سال اول تا ماه رمضان سال دوم).
بخش اندکی از آیات آن نیز پس از این تاریخ نازل شده است؛ از جمله آیات 196 ـ 203 که در حجة الوداع نازل شده و «حج تمتع» را تشریع می کند و آیات 275 ـ 280 که بر حرمت ربا تأکید دارد و پس از سوره آل عمران نازل شده است، حتی برخی این آیات را جزو آخرین آیات نازل شده از قرآن یاد کرده اند؛ همچنین آیه 281 که در حجة الوداع نازل شده و آخرین آیه فرود آمده بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله است.
تأمل در مضامین این سوره نیز نزول آن را در مقطع زمانی مذکور تأیید می کند زیرا حوادث و مناسبت های سال اول و دوم هجرت مانند تغییر قبله در آن سوره منعکس شده است.
سوره بقره از «سور طوال» قرآن، بلکه طولانی ترین سور قرآن و دارای 6143 کلمه است. تعداد آیاتش بنابر شمارش قاریان کوفه 286 است که این تعداد مشهورترین عدد و مطابق با مصحف رایج و شمارش امیرمؤمنان، علی علیه السلام است.