[ویکی فقه] سایه های بهشت (قرآن). سایه های بهشت، گسترده و همیشگی و جایگاه مؤمنان و پرهیزکاران است.
سایه های بهشت، گسترده و همیشگی:•«مثل الجنة التی وعد المتقون... اکلها دائم وظـلها تلک عقبی الذین اتقوا...:توصیف بهشتی که به پرهیزگاران وعده داده شده، (این است که) نهرهای آب از زیر درختانش جاری است، میوه آن همیشگی، و سایه اش دائمی است؛ این سرانجام کسانی است که پرهیزگاری پیشه کردند؛ و سرانجام کافران، آتش است » " مثل باغ های بهشت که به پرهیزگاران وعده داده شده است باغ هایی است که آب های جاری از زیر درختان آنها می گذرد" (مَثَلُ الْجَنَّةِ الَّتِی وُعِدَ الْمُتَّقُونَ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ).تعبیر به" مثل"، شاید اشاره به این نکته باشد که باغ ها و سایر نعمت های سرای دیگر برای ساکنان این جهان محدود که در برابر عالم پس از مرگ فوق العاده کوچک است، قابل توصیف با هیچ بیانی نیست، تنها مثل و شبحی از آن را می توان برای مردم این جهان ترسیم کرد، همانگونه که اگر بچه ای که در عالم جنین است، عقل و هوش می داشت، هرگز نمی شد نعمت های این دنیا را برای او توضیح داد، جز با مثالهای ناقص و کمرنگ! دومین وصف باغهای بهشت این است که" میوه های آن دائمی و همیشگی است" (أُکُلُها دائِمٌ ).نه همچون میوه های این جهان که فصلی است و هر کدام در فصل خاصی آشکار می شود بلکه گاهی بر اثر آفت و بلا ممکن است در یک سال اصلا نباشد، اما میوه های بهشتی نه آفتی دارد، و نه فصلی و موسمی است، بلکه همچون ایمان مؤمنان راستین دائم و پابرجا است.و همچنین" سایه آنها نیز همیشگی است" (وَ ظِلُّها).نه همچون سایه های درختان دنیا که ممکن است در آغاز صبح که آفتاب از یک سو می تابد سایه پرپشتی در سطح باغ باشد، اما به هنگام ظهر که آفتاب عمودی می تابد سایه ها کم می شود، و یا در فصل بهار و تابستان که درختان پر برگ اند وجود دارد و در فصل خزان و زمستان که درختان برهنه می شوند از بین می رود (البته نمونه های کوچکی از درختان همیشه بهار که همیشه میوه و گل می دهند در محیط دنیا در مناطقی که سرمای خزان و زمستان نیست دیده می شوند).خلاصه، سایه های بهشتی همچون همه نعمت هایش جاودانی است و از این روشن می شود که باغ های بهشت خزان ندارند، و نیز از آن معلوم می شود که تابش نور آفتاب یا همانند آن در بهشت هست، و الا تعبیر به سایه در آنجا که شعاع نور نباشد مفهومی ندارد، و اینکه در آیه ۱۳ سوره دهر می خوانیم لا یَرَوْنَ فِیها شَمْساً وَ لا زَمْهَرِیراً ممکن است اشاره به اعتدال هوا باشد چرا که سوزش آفتاب و همچنین سرمای سخت در بهشت نیست، نه اینکه اصلا آفتاب نمی درخشد.خاموش شدن کره آفتاب نیز دلیل از میان رفتن ابدی آن نیست، چرا که قرآن می گوید: در قیامت زمین و آسمان، تبدیل به زمین و آسمان دیگری (نوتر و وسیع تر) می شوند.و اگر گفته شود جایی که آفتاب سوزندگی ندارد، سایه برای چیست؟در پاسخ می گوئیم لطف سایه تنها به این نیست که از سوزش آفتاب جلوگیری کند بلکه رطوبت مطبوع متصاعد از برگ ها که توأم با اکسیژن نشاط بخش است لطافت و طراوت خاصی به سایه می دهد، و لذا هیچگاه سایه درخت همچون سایه سقف اطاق خشک و بی روح نیست. •«وظـل ممدود:و سایه کشیده و گسترده،» در این آیه یکی از نعمت های بهشتی را چنین بیان می کند" و سایه کشیده و گسترده"(وَ ظِلٍّ مَمْدُودٍ).بعضی این سایه گسترده را به حالتی شبیه بین الطلوعین تفسیر کرده اند که سایه همه جا را فرا گرفته است و در حدیثی در روضه کافی این معنی از پیغمبر گرامی اسلام نقل شده است . غرض این است که حرارت آفتاب هرگز بهشتیان را متالم و ناراحت نمی کند، و دائما در سایه های مطبوع و گسترده و روح افزا به سر می برند. ظِلٍّ مَمْدُودٍ یعنی سایه ابدی و دائم که آفتاب و حرارتی آن را گرم نمی کند، پس آن جاودانی که از بین نمی رود، و عرب بهر چیز درازی که منقطع نمی شود ممدود گوید و در خبری وارد شده که در بهشت درختی است که سواره نمی تواند در طول صد سال از زیر سایه آن بیرون رود، اگر خواستید بخوانید این آیه را (وَ ظِلٍّ مَمْدُودٍ) و نیز روایت شده که اوقات بهشت مثل صبح های تابستان نه گرم و نه سرد است.
بدون سرما و گرما
سایه های بهشت، معتدل و به دور از هر گونه سرما و گرما:•«متکـین فیها علی الارائک لایرون فیها شمسا ولا زمهریرا ودانیة علیهم ظـلــلها...:این در حالی است که در بهشت بر تخت های زیبا تکیه کرده اند، نه آفتاب را در آنجا می بینند و نه سرما را! و در حالی است که سایه های درختان بهشتی بر آنها فرو افتاده و چیدن میوه هایش بسیار آسان است!» کلمه" ظلال" جمع ظل (سایه) است، و منظور از نزدیکی سایه بر سر آنان این است که سایه بر سر آنان گسترده است، پس کلمه" دانیه" در خصوص این مورد هم معنای خود را دارد و هم معنای گستردگی را می دهد.
جایگاه مؤمنان
سایه های ویژه بهشت، جایگاه مؤمنان دارای عمل صالح:•«والذین ءامنوا وعملوا الصـلحـت سندخلهم جنت... و ندخلهم ظلا ظلیلا:و کسانی که ایمان آوردند و کارهای شایسته انجام دادند، بزودی آنها را در باغ هایی از بهشت وارد می کنیم که نهرها از زیر درختانش جاری است؛ همیشه در آن خواهند ماند؛ و همسرانی پاکیزه برای آنها خواهد بود؛ و آنان را در سایه های گسترده (و فرح بخش) جای می دهیم » آنها را داخل سایه ای می کنیم که گرما و سرما ندارد و مثل سایه دنیا نیست. برخی گفته اند: یعنی سایه همیشگی نه مثل سایه دنیا که با برآمدن خورشید، زایل می شود و برخی گفته اند: یعنی سایه ای پایدار و قوی. چنان که در موقع مبالغه، شیئی را به مثل لفظ آن وصف می کنند و می گویند: «یوم ایوم و لیل الیل و داهیة دهیاء» در اولی برای روز و در دومی برای شب و در سومی برای داهیه با الفاظی مثل خودشان مبالغه و تاکید آورده شده است.
وسیله تفریح
...
سایه های بهشت، گسترده و همیشگی:•«مثل الجنة التی وعد المتقون... اکلها دائم وظـلها تلک عقبی الذین اتقوا...:توصیف بهشتی که به پرهیزگاران وعده داده شده، (این است که) نهرهای آب از زیر درختانش جاری است، میوه آن همیشگی، و سایه اش دائمی است؛ این سرانجام کسانی است که پرهیزگاری پیشه کردند؛ و سرانجام کافران، آتش است » " مثل باغ های بهشت که به پرهیزگاران وعده داده شده است باغ هایی است که آب های جاری از زیر درختان آنها می گذرد" (مَثَلُ الْجَنَّةِ الَّتِی وُعِدَ الْمُتَّقُونَ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ).تعبیر به" مثل"، شاید اشاره به این نکته باشد که باغ ها و سایر نعمت های سرای دیگر برای ساکنان این جهان محدود که در برابر عالم پس از مرگ فوق العاده کوچک است، قابل توصیف با هیچ بیانی نیست، تنها مثل و شبحی از آن را می توان برای مردم این جهان ترسیم کرد، همانگونه که اگر بچه ای که در عالم جنین است، عقل و هوش می داشت، هرگز نمی شد نعمت های این دنیا را برای او توضیح داد، جز با مثالهای ناقص و کمرنگ! دومین وصف باغهای بهشت این است که" میوه های آن دائمی و همیشگی است" (أُکُلُها دائِمٌ ).نه همچون میوه های این جهان که فصلی است و هر کدام در فصل خاصی آشکار می شود بلکه گاهی بر اثر آفت و بلا ممکن است در یک سال اصلا نباشد، اما میوه های بهشتی نه آفتی دارد، و نه فصلی و موسمی است، بلکه همچون ایمان مؤمنان راستین دائم و پابرجا است.و همچنین" سایه آنها نیز همیشگی است" (وَ ظِلُّها).نه همچون سایه های درختان دنیا که ممکن است در آغاز صبح که آفتاب از یک سو می تابد سایه پرپشتی در سطح باغ باشد، اما به هنگام ظهر که آفتاب عمودی می تابد سایه ها کم می شود، و یا در فصل بهار و تابستان که درختان پر برگ اند وجود دارد و در فصل خزان و زمستان که درختان برهنه می شوند از بین می رود (البته نمونه های کوچکی از درختان همیشه بهار که همیشه میوه و گل می دهند در محیط دنیا در مناطقی که سرمای خزان و زمستان نیست دیده می شوند).خلاصه، سایه های بهشتی همچون همه نعمت هایش جاودانی است و از این روشن می شود که باغ های بهشت خزان ندارند، و نیز از آن معلوم می شود که تابش نور آفتاب یا همانند آن در بهشت هست، و الا تعبیر به سایه در آنجا که شعاع نور نباشد مفهومی ندارد، و اینکه در آیه ۱۳ سوره دهر می خوانیم لا یَرَوْنَ فِیها شَمْساً وَ لا زَمْهَرِیراً ممکن است اشاره به اعتدال هوا باشد چرا که سوزش آفتاب و همچنین سرمای سخت در بهشت نیست، نه اینکه اصلا آفتاب نمی درخشد.خاموش شدن کره آفتاب نیز دلیل از میان رفتن ابدی آن نیست، چرا که قرآن می گوید: در قیامت زمین و آسمان، تبدیل به زمین و آسمان دیگری (نوتر و وسیع تر) می شوند.و اگر گفته شود جایی که آفتاب سوزندگی ندارد، سایه برای چیست؟در پاسخ می گوئیم لطف سایه تنها به این نیست که از سوزش آفتاب جلوگیری کند بلکه رطوبت مطبوع متصاعد از برگ ها که توأم با اکسیژن نشاط بخش است لطافت و طراوت خاصی به سایه می دهد، و لذا هیچگاه سایه درخت همچون سایه سقف اطاق خشک و بی روح نیست. •«وظـل ممدود:و سایه کشیده و گسترده،» در این آیه یکی از نعمت های بهشتی را چنین بیان می کند" و سایه کشیده و گسترده"(وَ ظِلٍّ مَمْدُودٍ).بعضی این سایه گسترده را به حالتی شبیه بین الطلوعین تفسیر کرده اند که سایه همه جا را فرا گرفته است و در حدیثی در روضه کافی این معنی از پیغمبر گرامی اسلام نقل شده است . غرض این است که حرارت آفتاب هرگز بهشتیان را متالم و ناراحت نمی کند، و دائما در سایه های مطبوع و گسترده و روح افزا به سر می برند. ظِلٍّ مَمْدُودٍ یعنی سایه ابدی و دائم که آفتاب و حرارتی آن را گرم نمی کند، پس آن جاودانی که از بین نمی رود، و عرب بهر چیز درازی که منقطع نمی شود ممدود گوید و در خبری وارد شده که در بهشت درختی است که سواره نمی تواند در طول صد سال از زیر سایه آن بیرون رود، اگر خواستید بخوانید این آیه را (وَ ظِلٍّ مَمْدُودٍ) و نیز روایت شده که اوقات بهشت مثل صبح های تابستان نه گرم و نه سرد است.
بدون سرما و گرما
سایه های بهشت، معتدل و به دور از هر گونه سرما و گرما:•«متکـین فیها علی الارائک لایرون فیها شمسا ولا زمهریرا ودانیة علیهم ظـلــلها...:این در حالی است که در بهشت بر تخت های زیبا تکیه کرده اند، نه آفتاب را در آنجا می بینند و نه سرما را! و در حالی است که سایه های درختان بهشتی بر آنها فرو افتاده و چیدن میوه هایش بسیار آسان است!» کلمه" ظلال" جمع ظل (سایه) است، و منظور از نزدیکی سایه بر سر آنان این است که سایه بر سر آنان گسترده است، پس کلمه" دانیه" در خصوص این مورد هم معنای خود را دارد و هم معنای گستردگی را می دهد.
جایگاه مؤمنان
سایه های ویژه بهشت، جایگاه مؤمنان دارای عمل صالح:•«والذین ءامنوا وعملوا الصـلحـت سندخلهم جنت... و ندخلهم ظلا ظلیلا:و کسانی که ایمان آوردند و کارهای شایسته انجام دادند، بزودی آنها را در باغ هایی از بهشت وارد می کنیم که نهرها از زیر درختانش جاری است؛ همیشه در آن خواهند ماند؛ و همسرانی پاکیزه برای آنها خواهد بود؛ و آنان را در سایه های گسترده (و فرح بخش) جای می دهیم » آنها را داخل سایه ای می کنیم که گرما و سرما ندارد و مثل سایه دنیا نیست. برخی گفته اند: یعنی سایه همیشگی نه مثل سایه دنیا که با برآمدن خورشید، زایل می شود و برخی گفته اند: یعنی سایه ای پایدار و قوی. چنان که در موقع مبالغه، شیئی را به مثل لفظ آن وصف می کنند و می گویند: «یوم ایوم و لیل الیل و داهیة دهیاء» در اولی برای روز و در دومی برای شب و در سومی برای داهیه با الفاظی مثل خودشان مبالغه و تاکید آورده شده است.
وسیله تفریح
...
wikifeqh: سایه های_بهشت_(قرآن)