سابیرها

سابیرها یا ساویرها ( یونانی: Σάβιροι ) قومی بودند که از سده پنجم تا هشتم میلادی در جلگه پست غربی دریای کاسپین، در مناطق داغستان امروزی و بخشی از جمهوری آذربایجان کنونی سکونت داشتند.
از زبان سابیرها اثری باقی نمانده اما تصور می شود که باید به زبانی ترک تبار متکلم بوده باشند. ارتباط زبان آنها با مجاری و زبان های اُغوری نیز منتفی دانسته نشده است. سابیرها به خاطر تاخت وتازهای پیاپی خود به محدوده های مرزی شاهنشاهی ایران و امپراتوری روم شناخته می شوند. سابیرها در دوره ای از هم پیمانان ساسانیان بودند.
پریسکوس گزارش می دهد که سابیرها در سال ۴۶۱ میلادی به ساراگورها، اروگ ها و اونوگورها حمله کرده و این اقوام را به شمال رود ولگا راندند. پس از آن سابیرها، خود از سوی آوارها مورد هجوم قرار گرفتند.
سابیرها با ایران ساسانی هم پیمان بودند اما پس از آن که حملات آوارها به سابیرها شدت پیدا کرد، سابیرها در سال ۵۵۲ با دشمن ساسانی ها یعنی امپراتوری بیزانس هم پیمان شده و به منطقه قفقاز تاختند.
کمی نگذشت که سابیرها نخست از آوارها و سپس از گوک ترک ها شکست خورده و مسخر آنان شدند. پس از سال ۷۰۰ میلادی اشاره کمی در متون تاریخی به سابیرها شده و به احتمال زیاد باید در اقوامی چون خزرها و بلغارها استحاله شده باشند.