خزرها

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] خزرها، قبایلی نیمه کوچ نشین با منشأ احتمالا ترکی و پیرو آیین یهود، ساکن مناطق میان دربند تا ساحل ولگا.
آنان از ۳۰ تا ۳۵۴ حکومت قدرتمندی «خاقانات» تشکیل دادند که بر مناطقی وسیع از جنوب روسیه، کریمه، مشرق اوکراین، بخش اعظمی از قفقاز و سواحل غربی و شمال غربی دریای خزر حکومت می کرد. آنها را به ترکی سَبِیر، به فارسی خزران و به عربی الخزر می نامیدند. خزرها در منابع چینی دوران باستان دولگاس «ترک نژاد» خوانده شده اند
مفهوم واژه خزر
درباره مفهوم واژه خزر نظر واحدی وجود ندارد. برخی آن را به معنای صحراگرد یا کوچ نشین و برگرفته از ریشه ترکی گَز «گردیدن، گردش کردن» دانسته اند و برخی دیگر واژه مجاری هوسار و روسی قزاق، به معنای سواره نظام، را مشتق از کلمه خزر ذکر کرده اند. خزرها را همچون دیگر ترکان از نسل یافث بن نوح دانسته اند، اما شباهتی به ترکان ندارند. گروهی از ایشان با موهایی سیاه قراخزر نام گرفته اند و دسته دیگر، پوستی روشن و سفید دارند.
پیشینه خزرها
زمان دقیق مهاجرت خزران به شمال قفقاز روشن نیست. موسی خورنی از حضور خزرها در سده دوم میلادی یاد کرده، اما دانلپ این نظر را به سبب نداشتن سند تاریخی رد کرده است. کستلر به نقل از پریسکوس، مورخ روم شرقی سده پنجم میلادی، خزرها را از جمله اقوام تابع هونها و متحد آن ها در برابر روم شرقی دانسته است. او همچنین با استناد به مطالب زکریا رهتور، تاریخ نگار سریانی سده ششم میلادی، از حضور خزرها در این زمان یاد کرده است.
حکومت ترکان غربی
...

دانشنامه عمومی

خزرها مردمانی ترک و نیمه کوچ نشین بودند که در اواخر قرن ششم پس از میلاد یک امپراتوری با پشتوانه تجارتی بزرگ را تشکیل دادند که بخش جنوب شرقی اروپای مدرن، روسیه، جنوب اوکراین، کریمه و قزاقستان را پوشش می داد. [ ۷] [ ۸] خزرها مردمانی جدا شده از خاقانات غربی ترک بودند که از سدهٔ ششم تا دهم میلادی در سرزمین هایی از پایین دست رود ولگا، تا کرانهٔ شرقی دریای سیاه و شمال قفقاز حکمرانی می کردند. [ ۹]
خزرستان با پا نهادن بر شریان اصلی بازرگانی بین اروپای شرقی و آسیای جنوب غربی، به یکی از برجسته ترین امپراتوری های بازرگانی جهان در اوایل قرون وسطی تبدیل شد که نظارت بر کاروان های غربی جاده ابریشم را بر عهده داشت و نقش بازرگانی مهمی را به عنوان چهارراه بین چین و خاورمیانه و روسیه کیف ایفا کرد.
واردات و صادرات و درآمدهای حاصل از اخذ مالیات از بازرگانی کالاها ، از ویژگی های بارز اقتصاد خزرستان بود. برای حدود سه قرن ( حدود 650 - 965 ) خزرها بر منطقه وسیعی که از استپ های ولگا - دون تا کریمه شرقی و شمال قفقاز امتداد داشت تسلط داشتند. خزرها تاجر بزرگ برده بودند و اسلاوها و قبایل اسیر شده از سرزمین های شمالی را به بازار مسلمانان عرضه می کردند. همچنین بازرگانان خزر در قرن دوازدهم در قسطنطنیه و اسکندریه فعال بودند.
هرچند منشأ نام خزر و سرآغاز تاریخ آنان به خوبی مشخص نیست اما با قطعیت می توان گفت که خزرها در اصل ساکن شمال قفقاز و بخشی از خاقانات ترکی غرب بودند. آن ها در سدهٔ ششم میلادی با ایرانیان تماس داشته و در جریان لشکرکشی هراکلیوس امپراتور بیزانس علیه ایران ساسانی وی را یاری رساندند.
خزرها در ابتدای سدهٔ هفتم از امپراتوری ترکان در شرق خود مستقل شدند، اما در میانه های همین قرن اعراب مسلمان تا شمال قفقاز پیشروی کرده و از آن پس تا میانه های قرن هشتم سلسله ای از جنگ ها میان این دو قدرت رخ داد. عرب ها ابتدا خزرها را در سال ۶۶۱ وادار به تسلیم دربند کردند، اما در سال ۶۸۵ خزرها با یورش مجدد تا جنوب قفقاز پیش رفتند. ولی پس از جنگ های متعدد در دههٔ ۷۲۰ در ارمنستان ناچار به عقب نشینی به سوی شمال قفقاز شدند.
با این حال پیروزی های اولیهٔ آن ها اهمیت بسیاری در جلوگیری از گسترش مرزهای شمالی حکومت اعراب به سوی اروپای شرقی داشت. با عقب نشینی خزرها به سمت شمال، از سال ۷۳۷ شهر آتیل در نزدیکی دلتای ولگا پایتخت خزرستان شد و آن ها کوه های قفقاز را به عنوان مرز جنوبی خود پذیرفتند. [ ۱۰] آن ها همسایهٔ قلمروی خلافت عباسی و امپراتوری روم شرقی بودند.
عکس خزرهاعکس خزرهاعکس خزرها
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

دانشنامه آزاد فارسی

خَزَرْها
رجوع شود به:خزران

پیشنهاد کاربران

بپرس