زمین خراجی

[ویکی فقه] زمین خراجی به یکی از اقسام زمین های اسلام ی می گویند
به زمینی که خراج به آن تعلّق می‏ گیرد، زمین خراجی گویند. از آن در باب جهاد و تجارت سخن گفته‏ اند.
اقسام زمین خراجی
اقسام: زمینهای خراجی سه گونه‏ اند.
۱. زمینهای آبادی که مسلمانان با قهر و غلبه از کفار می‏گیرند، به شرط آنکه جنگ با اذن امام علیه السّلام باشد.
۲. زمین های آباد گرفته شده از کفار از راه مصالحه با آنان؛ بدین گونه که زمین ها از آنِ مسلمانان باشد و کفار در ازای پرداخت جزیه) حق سکونت در سرزمین اسلام را داشته باشند
۳. به قول مشهور، زمین های آبادی که صاحبان آنها پس از پذیرش اسلام از روی میل و رغبت، آنها را رها کرده تا به ‏ویرانی گراییده‏ اند، که در این صورت امام علیه السّلام زمین ها را گرفته و به کسی که توان آباد کردن آنها را دارد واگذار می‏ کند. البته در اینکه این نوع زمین ها بر اثر رها کردن و در نتیجه ویران ی و تبدیل آنها به زمین موات، از ملک صاحبانش خارج شده و به ملک مسلمانان درمی‏ آید یا نه، اختلاف است. بنابر قول دوم، اجرت زمین از سوی امام یا کسی که زمین در اختیار او قرار گرفته به صاحبش پرداخت می ‏شود، بر خلاف قول نخست؛ زیرا با خروج زمین از ملک صاحبش، وی استحقاق اجرت نخواهد داشت.
متصدی زمینهای خراجی
بدون شک، در عصر حضور و بسط ید (حاکمیت) امام علیه السّلام زمام زمین های خراجی به دست او است و او هر گونه که صلاح ببیند در ازای نصف یا یک سوم یا یک چهارم یا غیر آن از محصول زمین، آن را به هر کس که بخواهد واگذار می‏ کند.
بر تحویل گیرنده زمین واجب است پس از دادن خراج و کسر هزینه‏ های انجام گرفته برای آبادانی زمین، در صورت رسیدن باقی محصول به حد نصاب، زکات آن را بپردازد.