زبان چنگالی

زبان چنگالی زبانی که سر آن دو شاخ شده است، این نوع زبان ویژگی مشترک بیشتر گونه های خزندگان است. خزندگان با کمک نوک های زبانشان می توانند بو بکشند و البته جهت بو را هم تشخیص دهند. داشتن حس در دو سوی سر و پیگیری رد محرک ها بر پایهٔ مواد شیمیایی، بازکنش نام دارد. [ ۱] البته هنوز قطعی نیست که زبان چنگالی خزندگان به آن ها در ردیابی کمک می کند یا این تنها یک فرضیه است. [ ۲] [ ۳] [ ۴]
زبان چنگالی در پولک داران ( مارمولک ها و مارها ) به دلایل گوناگون توسعه پیدا کرده است. یکی از مزایای داشتن زبان چنگالی داشتن سطح تماس بیشتر با هوا و امکان بازکنش بهتر است. [ ۵] زبان به طور منظم از دهان بیرون می آید تا مواد شیمیایی پیرامون را بررسی کند. این نوع بو کشیدن به جانور امکان می دهد تا موادی که بخارهای شیمیایی در هوا تولید نمی کنند را هم حس کنند کاری که با دستگاه بویایی معمول امکان پذیر نیست. [ ۶] [ ۷] [ ۸] این توانایی پیشرفته در حس مواد شیمیایی در پیرامون، مزایای فراوانی دارد از جمله: شناسایی شکار، انتخاب جفت، شناسایی پناهگاه، جستجوی ردپا، تشخیص خویشاوندان و …[ ۸]
زبان چنگالی چندین بار در پولک داران دچار تغییر و تکامل شده اند اما بر پایهٔ اطلاعات ژنتیکی هنوز معلوم نیست که دقیقاً کی این اتفاق افتاده است. [ ۱] [ ۹]
مگس مرغ هم زبانی دو شاخ دارد. [ ۱۰] شب دوست هم یک زبان دوم دارد که زیر زبان اولش پنهان است و از آن برای جارو کردن پیرامون استفاده می کند. [ ۱۱]
در ادبیات انگلیسی استفاده از عبارت زبان چنگالی غیر از معنی ظاهری آن می تواند به معنی رو راست نبودن هم باشد. برای نمونه این عبارت در کتاب بهشت گمشده آورده شده است. [ ۱۲]