زبان های چینی - تبتی یا ترا - هیمالیا یک خانوادهٔ زبانی متشکل از بیش از ۴۰۰ زبان و دومین خانواده پرگویشور پس از هندواروپایی است. اکثریت قریب به اتفاق سخنوران این خانواده به زبان های چینی سخن می گویند. دیگر زبان های پرگویشور این خانواده برمه ای ( ۳۳ میلیون ) و تبتی ( ۶ میلیون ) هستند. سایر زبان های این خانواده در هیمالیا، جنوب شرق آسیا و فلات تبت تکلم می شوند. اکثر این زبان ها در مناطق کوهستانی دور افتاده دارای اجتماعات گفتاری کوچک هستند و به همین ترتیب مستندات ضعیفی دارند.
زیرگروه های پایینی پرشماری از این خانواده بازسازی شده اند اما بازسازی یک نیازبان برای کل خانواده هنوز در سطوح اولیه باقی مانده و بنابرین ساختار زیرگروه های بالاتر چینی - تبتی هنوز ناشناخته است. گرچه به طور سنتی این خانواده به دو شاخه چینی و تبتی - برمه ای تقسیم می شوند، منشأ مشترک زبان های غیرچینی هنوز اثبات نشده است. درحالی که زبان شناسان چینی زبان های کرا - دای و همونگ - مین را جزء خانواده چینی - تبتی به شمار می آورند، سایر زبان شناسان از دهه ۱۹۴۰ آن ها را از این خانواده خارج کرده اند. از این خانواده پیوندهای متعددی با خانواده های زبانی دیگر ارائه شده است، اما هیچ یک از آنها پذیرش گسترده ای ندارند.
نسبت شمار سخنوران زبان اول شاخه های بزرگتر چینی - تبتی
بیشتر گسترش امروزی زبان های چینی - تبتی نتیجه گسترش تاریخی سه گروه با بیشترین سخنور این خانواده ( چینی ها، برمه ای ها و تبتی ها ) و جایگزینی آن ها تعداد ناشناخته ای از زبان های پیشین شده است. این گروه ها همچنین طولانی ترین سنت های ادبی خانواده را دارند. سایر زبان ها در مناطق کوهستانی، در امتداد دامنه های جنوبی هیمالیا، توده جنوب شرقی آسیا و لبه شرقی فلات تبت تکلم می شوند.
زبان های چینی با ۱٫۳ میلیارد گویشور بزرگترین شاخه این خانواده هستند که بیشتر آن ها در نیمه شرقی چین زندگی می کنند. کهن ترین آثار موجود به چینی به کتیبه های جیا گو ون مربوط به ۱۲۰۰ سال پیش از میلاد، هنگامی که چینی کهن در اطراف میانه رود زرد صحبت می شد، بازمی گردد. از آن زمان چینی ها در سراسر چین پراکنده شدند و خانواده ای را تشکیل دادند که تنوع آن با زبان های رومی تبار مقایسه شده است. تنوع در زمین های ناهموار جنوب شرقی چین نسبت به دشت شمال چین بیشتر است.
برمه ای زبان ملی میانمار و زبان اول حدود ۳۳ میلیون نفر است. سخنوران برمه ای ابتدا در اوایل قرن ۹ میلادی، هنگامی که دولت شهرهای پیو با حمله های نانشائو ضعیف شده بودند، از غرب یون نان امروزی وارد حوضه ایراوادی شمالی شدند. دیگر زبان های برمه ای هنوز در بخش دهونگ در غرب دور یون نان تکلم می شوند. تا قرن یازدهم میلادی، پادشاهی پاگان آن ها در کل حوضه گسترش یافته بود. قدیمی ترین متون این زبان، مانند کتیبه میازدی، از اوایل قرن دوازدهم میلادی هستند.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفزیرگروه های پایینی پرشماری از این خانواده بازسازی شده اند اما بازسازی یک نیازبان برای کل خانواده هنوز در سطوح اولیه باقی مانده و بنابرین ساختار زیرگروه های بالاتر چینی - تبتی هنوز ناشناخته است. گرچه به طور سنتی این خانواده به دو شاخه چینی و تبتی - برمه ای تقسیم می شوند، منشأ مشترک زبان های غیرچینی هنوز اثبات نشده است. درحالی که زبان شناسان چینی زبان های کرا - دای و همونگ - مین را جزء خانواده چینی - تبتی به شمار می آورند، سایر زبان شناسان از دهه ۱۹۴۰ آن ها را از این خانواده خارج کرده اند. از این خانواده پیوندهای متعددی با خانواده های زبانی دیگر ارائه شده است، اما هیچ یک از آنها پذیرش گسترده ای ندارند.
نسبت شمار سخنوران زبان اول شاخه های بزرگتر چینی - تبتی
بیشتر گسترش امروزی زبان های چینی - تبتی نتیجه گسترش تاریخی سه گروه با بیشترین سخنور این خانواده ( چینی ها، برمه ای ها و تبتی ها ) و جایگزینی آن ها تعداد ناشناخته ای از زبان های پیشین شده است. این گروه ها همچنین طولانی ترین سنت های ادبی خانواده را دارند. سایر زبان ها در مناطق کوهستانی، در امتداد دامنه های جنوبی هیمالیا، توده جنوب شرقی آسیا و لبه شرقی فلات تبت تکلم می شوند.
زبان های چینی با ۱٫۳ میلیارد گویشور بزرگترین شاخه این خانواده هستند که بیشتر آن ها در نیمه شرقی چین زندگی می کنند. کهن ترین آثار موجود به چینی به کتیبه های جیا گو ون مربوط به ۱۲۰۰ سال پیش از میلاد، هنگامی که چینی کهن در اطراف میانه رود زرد صحبت می شد، بازمی گردد. از آن زمان چینی ها در سراسر چین پراکنده شدند و خانواده ای را تشکیل دادند که تنوع آن با زبان های رومی تبار مقایسه شده است. تنوع در زمین های ناهموار جنوب شرقی چین نسبت به دشت شمال چین بیشتر است.
برمه ای زبان ملی میانمار و زبان اول حدود ۳۳ میلیون نفر است. سخنوران برمه ای ابتدا در اوایل قرن ۹ میلادی، هنگامی که دولت شهرهای پیو با حمله های نانشائو ضعیف شده بودند، از غرب یون نان امروزی وارد حوضه ایراوادی شمالی شدند. دیگر زبان های برمه ای هنوز در بخش دهونگ در غرب دور یون نان تکلم می شوند. تا قرن یازدهم میلادی، پادشاهی پاگان آن ها در کل حوضه گسترش یافته بود. قدیمی ترین متون این زبان، مانند کتیبه میازدی، از اوایل قرن دوازدهم میلادی هستند.
wiki: زبان های چینی تبتی