رز

نظریهٔ دیگر این است که واژهٔ یونانی وام واژه ای از یک زبان�تراسی - فریگی� ( و آن هم برگرفته از نیاهندواروپایی ) است، چون رز علاوه بر ایران در�مقدونیه�و�تراکیه�نیز می روییده است
در�اوستایی�این واژه varǝδā ثبت شده �که قدیمی ترین حالت ثبت شدهٔ این واژه از بین زبان های ایرانی�است
این واژه از�زبان های ایرانی�وارد زبان های سامی�هم شده است
از جمله�آرامی�Warda
عربی��وَرْدَة
و عبری��w�reḏ
که همگی به معنی رز هستند
�واژه ارمنی�vard به معنی رز نیز از�ایرانی میانه است
�در�پارتی�این واژه به شکل wārr درآمده است ( ard ایرانی باستان در پارتی به ār تبدیل می شود )
در�فارسی کلاسیک�و تا دو سه قرن اخیر به رز گل گفته می شد و گلاب به آبی که از آن به دست می آید
بعدها این واژه لفظ عام تری یافت و به انواع گوناگون گل اطلاق شد
گل فارسی از فارسی میانه�gul است
�که ریشهٔ آن نهایتاً به همان فارسی باستان�*varda می رسد
* طبق قواعد�زبان شناسی تطبیقی�زبان های ایرانی ، در حین تحول�ایرانی باستان�به ایرانی میانه، خوشهٔ - rd - به - l - تبدیل می شود ( *varda - → *vala - )
و مصوت های انتهایی حذف می شوند ( *vala - → *val )
و�vV - � ( منظور از �V� یک مصوت است ) به�gu - تبدیل می شود
( *val → gul )
در کشورهای شرقی همواره کشت رز و استفاده از عطر آن بسیار مورد علاقه مردم بوده است
در گاه شمار ایران باستان ، روز نوزدهم هر ماه فروردین نام داشته است
در روز فروردین از ماه�اسفند�جشنی در ایران برگزار می شده است به نام�نوروز انهار�که مردمان در این روز به� دشت و دمن ، به ویژه کنار رودها و چشمه ها رفته و طی مراسمی عطر و�گلاب�در آب ها می افشاندند
در�تاریخ بیهقی�از جشن دیگری به نام جشن گل افشانی یاد شده است� که ظاهراً در روز بخصوصی برگزار می شده است و مردم در فصل گل سرخ بر سر یکدیگر گل می افشاندند
امروزه از رسم های باقی مانده در ارتباط با گل سرخ یکی�آیین گل غلتان�است که در مناطق مختلف شهرستان�دامغان�در� اولین بهار از زندگی نوزاد برگزار می شود
زمان انجام این آیین از هنگام تولد تا یک سالگی نوزاد است و در باور و عقاید اهالی منطقه غلتانیدن بدن نوزاد در میان برگ های گل محمدی سبب حفظ طراوت و شادابی او و دور ماندن از بیماری های مختلف می شود
آئین سنتی گل غلتان در فهرست آثار معنوی ( ناملموس ) کشور ثبت شده است
در داستان�هزار و یک شب�و همین طور�رباعیات عمر خیام ( در حدود ۱۱۰۰ سال پیش ) از این گل یاد شده است
درشاهنامه فردوسی�لفظ گل منحصراً به گل سرخ تعلق دارد�و برگ گل نیز به معنای برگ گل سرخ یا گلبرگ گل سرخ یا خود گل سرخ است و بدین ترتیب آمدن لفظ برگ قبل از نام گل های دیگر نیز به معنای گلبرگ آن گل یا خود آن گل است
در بیت اول شعر زیر برگ گل به معنای گل سرخ و در بیت دوم برگ گلنار به معنای گلِ انار است
همه بوستان زیر برگ گلست
همه کوه پُر لاله و سنبلست
بگفت این و باد از جگر برکشید
شد آن برگ گلنار چون شنبلید
فردوسی
رز در فرهنگ های گوناگون تاریخچهٔ مدیدی از نمادگرایی و مفهوم دارد
در�هند�رز به�ویشنو�پیشکش شده است
سافو�از شاعران�یونانی�سده هفتم پیش از میلاد ، در شعری� رز را به عنوان ملکهٔ گل ها توصیف کرده است
به نظر می رسد که در عهد باستان بیشتر به منظور لذت بردن از عطر گل ، این گیاه پرورش داده می شده است
نقل شده است که ملکه�کلئوپاترا به رز بسیار علاقه مند بوده و از این گل به عنوان عطر استفاده می کرده است
در اساطیر�یونانی�آمده است که گل رز در ابتدا سفید بوده است اما روزی آفرودیت�بر اثر شنیدن خبر جراحت دوست قدیم خود آدونیس�به کمک او شتاف و در راه خاری به پای او فرو� رفت و خون از پای او جاری شد و گل های رز به رنگ سرخ در آمد
�همچنان آمده است که به تعداد قطرات خونی که�از آفرودیت جاری شد آدونیس اشک ریخت و از هر قطره اشک او یک گل سرخ بوجود آمد
نرون�امپراتور روم به گل رز علاقه بسیاری داشته است و در ضیافت های خود دستور می داده است که از سقف گلبرگ های رز یا آب با عطر گل را به روی مهمانان بپاشند
گفته می شود که هزینهٔ مصرف رز در طول یک ضیافت به نرخ کنونی به ۱۰۰٬۰۰۰ دلار بالغ می شده است پس میتوان گفت رز سمبل تجمل بوده است
گل رز در هنگام�جنگ های صلیبی�توسط ارتش صلیبی از خاورمیانه به اروپا برده شد
در اروپای قرون وسطا و از زمان از بین رفتن�امپراتوری روم غربی تا قبل از دوران رنسانس عطر رز توسط کلیسا از نظر مذهبی ناپسند قلمداد شد و کشت این گل بجز به هدف مصرف دارویی ممنوع بوده است