رده بندی ستارگان

در علم ستاره شناسی رده بندی ستارگان ( به انگلیسی: stellar classification ) به رده بندی ستارگان بر اساس تخمینی که از نور و دمای سطحی آن ها با استفاده از طیف سنجی نجومی زده می شود، گفته می شود و انواع متفاوتی دارد. ستاره شناسان عموماً از ترکیبی از این دو روش زیر برای رده بندی ستارگان استفاده می کنند: «رده بندی هاروارد» از دمای سطحی ستاره جهت طبقه بندی آن استفاده می کند در حالی که «رده بندی یرکس» از میزان درخشندگی ستاره جهت طبقه بندی آن استفاده می کند. [ ۱] آنجلو سچی، [ پانویس ۱] منجم ایتالیایی در سال ۱۸۶۰ میلادی چهار نوع طیف ستاره ای را شناسایی کرد. حدود بیست سال بعد، گروهی از محققان در رصدخانه کالج هاروارد موفق به شناسایی گونه های دیگری از طیف های ستارگان شده و آن ها را به ترتیب حروف الفبایی و بر اساس قدرت خطوط طیفی هیدروژنی آن ها نامگذاری کردند. با ادامه تحقیقات، ستارگان بر اساس دمای سطحی آن ها طبقه بندی شدند که باعث شد ترتیبی غیر الفبایی پیدا کند: ترتیب تقسیم بندی از گرمترین به سردترین O و B و A و F و G و K و M می باشد. از حروف دیگر جهت اشاره به انواع نادرتر ستارگان و نواخترها استفاده می شود. هر رده، خود به زیر رده های بیشتری تقسیم می شود. این کار معمولاً با نسبت دادن اعداد بین ۰ تا ۹ صورت می پذیرد ( عدد ۰ برای گرمترین، و ۹ برای سردترین ) . [ ۱] رده بندی دیگری بنام «رده بندی یرکس» در سال ۱۹۴۳ و توسط ویلیام ویلسن مارگون فیلیپ کینان و ادیت کلمن در رصدخانه یرکیزبه وجود آمد. [ ۲] این رده بندی از درخشندگی ستاره جهت طبقه بندی آن استفاده می کند. [ ۱]
رده بندی هاروارد توسط آنی جامپ کانن و ادوارد چارلز پیکرینگ در رصدخانه کالج هاروارد به وجود آمد. [ ۳] این رده بندی به شرح زیر است:
جرم، شعاع و درخشندگی فقط برای ستارگان رشته اصلی درست است. دانشجویان غالباً برای حفظ کردن چنین کلاسی و به ترتیب از شکل انگلیسی جمله «مرد/زن خوبی باش، و مرا بوس کن» ( به انگلیسی: "Oh Be A Fine Girl/Guy, Kiss Me" ) استفاده می کنند. رده بندی بر اساس نمودار هرتسپرونگ راسل به سه عامل قدر مطلق درخشندگی و دمای سطحی وابسته است.
رده بندی یرکس ( به انگلیسی: Yerkes spectral classification ) ( که به رده بندی MKK نیز شهرت دارد ) در سال ۱۹۴۳ و توسط ویلیام ویلسن مارگون فیلیپ کینان و ادیت کلمن در رصدخانه یرکیز به وجود آمد. [ ۲] این رده بندی بر پایه خطوط طیفی ستارگان است ( بر خلاف رده بندی هاروارد که برپایه دمای سطحی است ) . [ ۸]