ربوبیت

[ویکی فقه] ربوبیّت: تربیت خلق و تدبیر امور آنان در تکوین و تشریع.
از آن به مناسبت در باب طهارت سخن گفته اند.
معانی لغوی و اصطلاحی
ربوبیّت از صفات خداوند متعال است و در معانی مالک، سید (مولا)، تربیت کننده، تدبیر کننده، قیّم و نعمت دهنده به کار می رود. کاربرد این صفت به همه معانی یاد شده نسبت به خداوند متعال صحیح است.عنوان «رَبّ» بدون اضافه به چیزی تنها بر خداوند اطلاق می شود و اطلاق آن با اضافه، بر غیر خدا نیز صحیح است، مانند ربّ الدار؛ یعنی مالک خانه.
برخی از احکام کلامی ربوبیت
ثبوت صفت ربوبیّت برای خدا و نیز اختصاص آن به حضرت حق تعالی از ضروریات آموزه های همه ادیان آسمانی، بویژه آیین مقدس اسلام است، از این رو، اقرار به ربوبیت خداوند متعال از اصول دین به شمار رفته و انکار آن موجب کفر است؛ چنان که شریک قرار دادن برای او در این صفت شرک می باشد.البته خداوند متعال برتر از آن است که به ذات خود با آفریده ها ارتباط داشته باشد؛ بدین جهت هدایت تکوینی و تشریعی او از طریق وسایط و اسبابی همچون فرشتگان، پیامبران و جانشینان آنان در جهان آفرینش جریان می یابد.از جمله این وسایط، بلکه بزرگ ترین و برترین آنها وجود نازنین حضرت محمّد صلّی اللّه علیه و آله و اهل بیت او علیهم السّلام می باشند. از این رو، در برخی روایات عنوان «رَبّ» بر امام علیه السّلام ـ از این جهت که دست خداوند در تربیت خلق و تدبیر امور ایشان در تکوین و تشریع است ـ اطلاق شده است؛ چنان که در تفسیر آیه شریفه {وَ أَشْرَقَتِ الأَرضُ بِنورِ رَبِّه} زمین به نور پروردگارش درخشان گردید» آمده است: ربّ زمین، امام در زمین است. البته اعتقاد به ربوبیت استقلالی آنان با نفی ربوبیت از خدای متعال یا شراکت آنان با خداوند متعال در ربوبیّت، غلوّ به شمار رفته و کفر و شرک است.