راوندیه

[ویکی فقه] راوَندیان، نام جنبشی است که پس از قتل ابومسلم خراسانی به دست منصور عباسی، در قالب فرقه ای مذهبی به دست ایرانیان تأسیس شد.فرقه راوندیه در زمان حکومت منصور عباسی می زیسته اند و از پیروان عبدالله راوندی به شمار می آیند. آن ها به خون خواهی ابومسلم خراسانی قیام کردند.
تحلیل و بررسی در مورد جانشینی پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) مساله ای مخصوص به شیعه و سنی نیست؛ زیرا این بحث در بسیاری از فرق می باشد و چگونگی برخورد ایشان با این مساله، راه و هدف هر فرقه را روشن می سازد. بدیهی است که مدعیان هر فرقه ای در این بحث برای ادعای خود به ادله ای تمسک کرده و بر طبق آن در فضای اجتماعی تبلیغ کرده اند. در این بحث عده ای به جانشینی امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) و عده ای به جانشینی ابوبکر قائل اند. که به دو جریان مهم تاریخی تبدیل شده اند که تاکنون نیز ادامه دارد؛ اما در این میان عده ای قائل به وصایت و جانشینی عباس بن عبدالمطلب عموی پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) شده اند و برای مسلک خویش ادله اقامه نموده اند و به این ترتیب شیعه بنی العباس نیز در کنار دو طیف اصلی و گسترده تشیع و تسنن به وجود آمد. در این نگارش کوتاه به چگونگی تشکیل این عقیده و عمل کرد این فرقه می پردازیم، این فرقه به نام (عباسیه یا راوندیه) (a basyh) مشهور است.
شیعه آل عباس
همان طور که هر جریان حقی برای خود پیروانی دارد، در فرق و جریان های باطل نیز چنین مساله آشکار است و همان طور که پیروان امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) را شیعه می نامد، دیگر دسته ها نیز به پیروی مشهورند؛ مانند بکریون و عمریون و آل بنی سفیان و آل بنی مروان و آل بنی امیه که تمام این گروه ها از بدو وفات پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) به حکومت دست پیدا کرده اند و اما این سلسله که به نام بنی امیه مشهور است، با روی کار آمدن بنی العباس از بین رفتند و حکومت به دست بنی العباس افتد. بنی العباس به اعتبار این که از فرزندان عباس بن عبدالمطلب بن هاشم بودند، نزد مردم از جایگاه بهتری نسبت به بنی امیه قرار داشتند؛ زیرا بنی هاشم همیشه خدمات فراوانی از خود به جا گذاشته بودند. و به خصوص آل عباس که عموزادگان پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) محسوب می شدند. به این ترتیب جایگاه بنی هاشم و نسبت نزدیکی که با پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) داشتند. زمینه را برای ادعای رهبری و جانشینی آل عباس در جامعه فراهم کردند؛ اما بهترین و کارگشاترین بینشی که به هدف آل عباس می توانست جامه عمل بپوشاند، به حکومت رسیدن بود. دیگر اینکه برای خود پیروانی از جان گذشته پیدا کند تا بتوانند در پناه آنان به قدرت اجتماعی دست بیابند؛ ازاین رو بنی العباس به دنبال طیفی خاص از مردم بود که نه به دنبال خلفا باشند و نه به دنبال تشیع علوی و نه از خوارج، بلکه شیعه آل عباس باشند.
فعالیت محمد بن علی در کسب پیرو
(فعالیت محمد بن علی برای به دست آوردن پیرو)همان طور که می دانیم فرقه هاشمیه بعد از مرگ رهبر خویش، ابوهاشم عبدالله بن محمد به فرق متعددی تبدیل شد؛ اما در این میان کسانی که از مرگ او به وجه احسن توانستند استفاده کنند، آل عباس بودند؛ زیرا بعد از مسموم شدن ابوهاشم در برگشت از شام و مرگ نا به هنگام او در حمیمه نزد محمد بن علی بن عباس بن عبدالمطلب زمینه را برای ادعای وصایت بنی عباس از ابوهاشم فراهم کرد و با این ادعا خود را به رهبری مسلم کیسانیه یا هاشمیه کشانید؛ ولی چون ایشان پایگاه سیاسی و اجتماعی مهمی در میان مردم کوفه و بصره و مدینه و مکه و حجاز و عراق و شام و... نداشتند. به خراسان هجرت کردند تا در آن منطقه به شیعه آل عباس دست یابند تا با کمک و نیروی آنان بتوانند دست به اقدامات سیاسی برای جابه جایی قدرت بزنند ازاین رو محمد بن علی بن عباس بعد از مرگ ابوهاشم از پیدا کردن مرکزی برای پیشبرد اهداف خویش به مشورت پرداخت و خود ایشان پیشنهاد نمود:کوفه و اطراف آن، پیروان علی (علیه السلام) و اولاد او هستند؛ بصره همگی عثمانی اند. در مکه و مدینه غلبه با طرف داران ابوبکر و عمر است؛ ولی بر شماست به خراسان.
بیان یک نکته
...

راوَندیه
(نیز: عباسیه؛ شیعۀ آل عباس) فرقه ای منسوب به شیعه از بقایای کیسانیه اما طرفدار خلافت بنی عباس، پیروان عبدالله راوندی، مؤسس این فرقه، پدیدآمده در قرن ۲ق. ظاهراً پیدایش این فرقه در دهۀ آخر حکومت بنی امیه بود. به عقیدۀ آنان پس از پیامبر اسلام (ص) خلافت و امامت به عموی او، عباس بن عبدالمطلب و فرزندانش می رسد. برخی از این جماعت قائل به الوهیت منصور خلیفۀ عباسی شدند. فرماندار مکّه را مظهر جبرئیل و فرماندۀ مستحفظین خلیفه را محل تجلی روح حضرت آدم (ع) می دانستند. راوندیه ظاهراً آرای مزدک را دربارۀ اشتراکی بودن زنان می پذیرفتند و گروهی از آنان نیز خود را ملائکه می پنداشتند و به خیال آن که قادر به پرواز هستند خود را از بلندی ها پرت می کردند و می مردند. گویا یکی از اهداف راوندیه گرفتن انتقام خون ابومسلم خراسانی بود. اگرچه انحلال این فرقه را به دست منصور خلیفۀ عباسی دانسته اند (۱۴۱ق)، اما برخی کتب ملل و نحل از بقایای راوندیه تا نیمۀ قرن ۳ق خبر داده اند. از شعبه های این فرقه می توان به بومسلمیه، برکوکیه، بسلمیه و هریریة اشاره کرد.