ذرهٔ بنیادی ( به انگلیسی: Fundamental particle ) یا ذرهٔ ابتدایی ( به انگلیسی: Elementary particle ) ذره ای است که ساختار داخلی آن پیش ساختاری نداشته باشد ( یا هنوز مشخص نشده باشد ) . ذرات بنیادی شناخته شده در فیزیک توسط نظریه ای به نام مدل استاندارد ذرات بنیادی بررسی می شوند. این ذرات متشکل از فرمیون های بنیادی ( که ماده و پادماده را می سازند ) و بوزون های بنیادی ( بوزون های پیمانه ای و بوزون هیگز ) «ذرات حامل نیرو» ( که بیشتر حامل نیروهای طبیعت اند ) هستند. آن ها متمایز کنندهٔ تعاملات بین فرمیون ها هستند. [ ۱] هر ذره ای که از چند ذرهٔ بنیادی تشکیل شده باشد، یک ذرهٔ ترکیبی است.
ابتدای فیزیک ذرات را می توان به قرن پنجم پیش از میلاد و کارهای فیلسوفان اتمیست مانند دموکریت و لئوکیپوس نسبت داد.
بررسی علمی ذرات تشکیل دهنده ماده در ۱۸۹۷ و با کشف الکترون توسط تامسون شروع می شود. او مدل اتمی موسوم به مدل خمیری تامسون را معرفی کرد. با آزمایش پراکندگی رادرفورد این مدل رد شد و هسته اتم کشف گردید. رادرفورد مدل اتمی خود به نام مدل رادرفورد را معرفی کرد. در ۱۹۱۴ نیلز بور مدل اتمی خود را پیشنهاد کرد. توافق طیف اتمی هیدروژن با نظریه بور بسیار جالب بود. در همین دوره هسته هیدروژن را پروتون نامیدند، اما قادر به توضیح عدد اتمی عناصر دیگر نشدند. سرانجام با کشف نوترون توسط چادویک در سال ۱۹۳۲ دوره کلاسیک ذرات بنیادی به پایان رسید.
سه مبحث مهم در این دوره مطرح گشتند:
سؤالی که پیش می آمد این بود که چه چیزی پروتون های با بار مثبت را در هسته در کنار هم نگه می داشت؟ در ۱۹۳۴ یوکاوا وجود نیروی قوی هسته ای را پیش بینی نمود. اینشتین قبلاً ذره ای را حامل نیروی الکترومغناطیس توصیف کرده بود این ذره فوتون نام داشت. حال سؤال این بود که آیا این نیروی جدید را هم می شود با یک ذره حامل نشان داد؟ که یوکاوا نام ذره پیشنهادی حامل این نیرو را مزون گذاشت. هرچند بعدها این ذره میون نامیده شد و مزون به رده دیگری از ذرات گفته شد. در سال ۱۹۳۷ این ذره در آزمایشگاه کشف شد.
در ۱۹۲۷ هنگامی که دیراک معادله شرودینگر را به صورت نسبیتی بازنویسی کرد به جواب عجیبی برخورد. به ازای هر جواب مثبت انرژی، یک جواب منفی نیز به دست می آمد. دیراک این جواب ها را با نظریه حبابی توصیف کرد تا این که در دهه چهل میلادی فاینمن تعریف ساده تری برای این جواب ارائه داد، این جواب ها ذرات پادماده را توصیف می کردند. در ۱۹۳۱ پاد ماده الکترون، در ۱۹۵۵ پاد ماده پروتون در آزمایشگاه کشف شدند.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفابتدای فیزیک ذرات را می توان به قرن پنجم پیش از میلاد و کارهای فیلسوفان اتمیست مانند دموکریت و لئوکیپوس نسبت داد.
بررسی علمی ذرات تشکیل دهنده ماده در ۱۸۹۷ و با کشف الکترون توسط تامسون شروع می شود. او مدل اتمی موسوم به مدل خمیری تامسون را معرفی کرد. با آزمایش پراکندگی رادرفورد این مدل رد شد و هسته اتم کشف گردید. رادرفورد مدل اتمی خود به نام مدل رادرفورد را معرفی کرد. در ۱۹۱۴ نیلز بور مدل اتمی خود را پیشنهاد کرد. توافق طیف اتمی هیدروژن با نظریه بور بسیار جالب بود. در همین دوره هسته هیدروژن را پروتون نامیدند، اما قادر به توضیح عدد اتمی عناصر دیگر نشدند. سرانجام با کشف نوترون توسط چادویک در سال ۱۹۳۲ دوره کلاسیک ذرات بنیادی به پایان رسید.
سه مبحث مهم در این دوره مطرح گشتند:
سؤالی که پیش می آمد این بود که چه چیزی پروتون های با بار مثبت را در هسته در کنار هم نگه می داشت؟ در ۱۹۳۴ یوکاوا وجود نیروی قوی هسته ای را پیش بینی نمود. اینشتین قبلاً ذره ای را حامل نیروی الکترومغناطیس توصیف کرده بود این ذره فوتون نام داشت. حال سؤال این بود که آیا این نیروی جدید را هم می شود با یک ذره حامل نشان داد؟ که یوکاوا نام ذره پیشنهادی حامل این نیرو را مزون گذاشت. هرچند بعدها این ذره میون نامیده شد و مزون به رده دیگری از ذرات گفته شد. در سال ۱۹۳۷ این ذره در آزمایشگاه کشف شد.
در ۱۹۲۷ هنگامی که دیراک معادله شرودینگر را به صورت نسبیتی بازنویسی کرد به جواب عجیبی برخورد. به ازای هر جواب مثبت انرژی، یک جواب منفی نیز به دست می آمد. دیراک این جواب ها را با نظریه حبابی توصیف کرد تا این که در دهه چهل میلادی فاینمن تعریف ساده تری برای این جواب ارائه داد، این جواب ها ذرات پادماده را توصیف می کردند. در ۱۹۳۱ پاد ماده الکترون، در ۱۹۵۵ پاد ماده پروتون در آزمایشگاه کشف شدند.
wiki: ذرات بنیادی