دی اکسین

دانشنامه عمومی

دی اُکسین ها گروهی از ترکیبات آلی هستند؛ که بیشتر در فرایندِ سوزاندن تولید می شوند و یکی از آلاینده های زیست بوم به شمار می آیند. فرمول شیمیایی: C4H4O2
دی اکسین یک واژه با فرمول کلی C12H4Cl4O2 برای خانواده ای از ترکیبات آلی کلرینه است که بعضی از انواع آن حتی در مقادیر کم اثرات فوق العاده سمی دارند. مولکول دی اکسین از دو حلقهٔ بنزنی که با دو پل اکسیژنی به هم وصل شده تشکیل یافته و در مجموع ۷۵ ترکیب مختلف را تشکیل می دهند. فرمول کلی تمامی ۷۵ ایزومرهای دی بنزو –p دی اکسین های پلی کلرینه ( PCDDS ) نامیده می شود.
در میان ایزومرهای دی اکسین سمی ترین ترکیب که تاکنون شناخته شده است ۲، ۳، ۷ و ۸ تتراکلرودی بنزو پارادی اکسین ( TCDD ) است که وزن مولکولی متوسط آن حدود ۳۲۲ است. این ترکیب در شرایط استاندارد جامد است. نقطهٔ ذوب آن حدود FE 577 و FE 581 است. حلالیت آن در آب ۰/۰۰۰۲ در بنزن ۵۷ و در اکتانول ۱ میلی گرم در لیتر است. ترکیبات PCDD تا دمای FE1300 پایدار و بالاتر از این دما تجزیه می شوند. فشار بخار بسیار پایینی دارند ( کمتر از یک میلیونیم میلی متر جیوه در شرایط استاندارد ) که حاکی از عدم تبخیر این ماده است. این خاصیت فیزیکی همراه با پایداری دمایی و حلالیت در آب از مهم ترین خواص دی اکسین ها در محیط است. دی بنزو فوران های پلی کلرینه ( PCDFS ) ساختمان و شیمی مشابه دی اکسین ها دارند. این دو گروه می توانند ۲۱۰ ترکیب مختلف را داشته باشند که حدود ۷۵ عدد آن متعلق به گروه PCDDS و ۱۳۵ عدد آن متعلق به PCDFS است.
این ترکیبات سمی اکثراً در محیط و بدن جانداران پایدار و مقاوم هستند. دی اکسین ها می توانند از طرق مختلف مثل خوردن مواد غذایی آلوده و حتی از طریق جفت یا شیر مادر وارد بدن انسان گردد. [ ۱]
این ترکیبات شامل گروه های پلی کلرینه هستند که از آن جمله می توان به گروه های پلی کارینتد دی بنزو پارا دی اکسین ( PCDDs/CDDs ) ، پلی کلرینتد دی بنزو فوران ( PCDFs/CDFs ) ، پلی کلرینتد بی فنیل ( PCBs ) اشاره نمود. هر کدام از این گروه ها به ترتیب دارای ۷۵، ۱۳۵، ۲۰۹ ترکیب مجزا هستند. دی اکسین ها و فوران ها ترکیباتی آروماتیک با خصوصیات شیمیایی و فیزیکی یکسانی هستند.
دی اکسین ها در ساختار شیمیایی خود دارای ۲ حلقهٔ بنزنی هستند که این حلقه ها در PCDDs توسط ۲ اتم اکسیژن به هم متصل شده و در نوع PCDFs این حلقه ها توسط یک باند کربن و یک پل اکسیژنی به هم متصل می شوند.
عکس دی اکسینعکس دی اکسین
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

پیشنهاد کاربران

بپرس