دی اکسید سیلیسیم

دی اکسیدِ سیلیسیم ( به انگلیسی: Silicon dioxide ) که سیلیکا ( Silica ) یا سیلیس ( به فرانسوی: Silice ) نیز نامیده می شود، یک اکسید سیلیسیم ( سیلیکون ) با فرمول شیمیایی SiO2 فراوان ترین ترکیب اکسیدی موجود در پوستهٔ زمین است. سیلیس در طبیعت به صورت آزاد یا به صورت ترکیب با سایر اکسیدها وجود دارد. [ ۱] خاک رس، آلکالی فلدسپات و سیلیس، مهم ترین مواد اولیهٔ سرامیک ها هستند. [ ۲]
سیلیس آزاد در طبیعت به صورت بلورین، بلور مخفی و بلور مخفی آبدار وجود دارد. [ ۳]
کوارتز یکی از چندشکلی های سیلیس است. این فاز در فشار و دمای معمولی پایدار است. به همین دلیل سیلیس آزاد در طبیعت بیشتر به صورت کوارتز یافت می شود. کانی کوارتز از سختی بسیار بالایی برخوردار است. [ ۴]
ماسه ها و ماسه سنگ ها از انواع کوارتز رسوبی هستند که به صورت طبیعی خرد شده اند. در ماسه سنگ، دانه های ماسه به وسیلهٔ ذرات آهک، رس، آهن اکسید یا سایر مواد به یکدیگر چسبیده اند. [ ۵]
فلینت از انواع سیلیس هایت و از بلورهای بسیار ریز کوارتز، آب، کربنات کلسیم و مواد آلی تشکیل شده است. رنگ فلینت قهوه ای روشن، خاکستری یا سیاه است که در اثر گرما و سوختن مواد آلی، به رنگ سفید در می آید. این شکل از سیلیس آزاد، از حل شدن اسکلت سیلیسی جانوران اسفنجی در آب دریاها و سپس ته نشینی در بستر دریا به وجود آمده اند. [ ۶]
سیلیس کاربرد فراوانی در صنایع دارد که از آن جمله عبارت اند از:
تولید فروسیلیس، شیشه سازی، تولید آجر ماسه آهکی، تولید سرامیک چینی، سرامیک سازی، تولید سدیم، ریخته گری، تولید سایر مواد سیلیسی، لعاب سازی، ریخته گری و دیرگدازها، به عنوان نیم رسانا، پشم شیشه سیلیکات، صنایع الکترونیک، لاستیک و پلاستیک، رنگ سازی، بتونه و چسب فولاد، تصفیهٔ آب، سیمان، ساب پاشی، کنترل ساییدگی و خوردگی لوله های آب، پاک کننده های صنعتی، رنگ و پوشش، شناورسازی کانه، قالب ریخته گری، پایدارسازی پراکسید، چسب سازی
سیلیس به طور طبیعی در پوست، مو و ناخن انسان وجود دارد و یکی از مهم ترین مواد معدنی موجود در اجزای بدن است. همچنین این عنصر برای درمان آرتروز و تقویت استخوان ها مؤثر است.