دعوت به تسلیم

[ویکی فقه] دعوت به تسلیم (قرآن). پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم مامور دعوت اهل کتاب و مشرکان مکه و درس نخواندگان فاقد کتاب، به تسلیم در برابر خدا بود، همچنین خداوند از بندگان به انابه و تسلیم، قبل از رسیدن عذاب دعوت کرده است.
الوهیت یگانه خداوند فلسفه دعوت به تسلیم همگان در برابر او می باشد:ولکل امة جعلنا منسکـا لیذکروا اسم الله علی ما رزقهم من بهیمة الانعـم فالـهکم الـه واحد فله اسلموا وبشر المخبتین.برای هر امتی قربانگاهی قرار دادیم، تا نام خدا را (به هنگام قربانی) بر چهارپایانی که به آنان روزی داده ایم ببرند، و خدای شما معبود واحدی است در برابر (فرمان) او تسلیم شوید و بشارت ده متواضعان و تسلیم شوندگان را. و لکل امة جعلنا منسکا لیذکروا اسم الله علی ما رزقهم من بهیمة الانعام...، کلمه منسک، مصدر میمی، و اسم زمان و مکان است از نسک و در اینجا از ظاهر جمله لیذکروا اسم الله، بر می آید که مصدر میمی و به معنای عبادت باشد، عبادتی که مشتمل بر قربانی و ذبح هم هست.و معنایش این است که: ما در امتهای گذشته آنهایی که ایمان داشتند، عبادتی با پیشکش قربانی قرار داده بودیم تا آنان نیز نام خدا را بر بهیمه انعام که خدایشان روزی کرده بود ببرند. و خلاصه شما پیروان ابراهیم اولین امتی نیستید که قربانی برایتان مقرر شده بلکه برای قبل از شما هم مقرر شده بود.فالهکم اله واحد فله اسلموا، یعنی وقتی خدای شما همان خدایی باشد که برای امت های گذشته نیز احکام شما را تشریع کرده، پس بدانید که معبود شما و آن امتها یکی است پس اسلام بیاورید، تسلیمش شوید به اینکه عمل خود را خالص و تنها برای او به جا بیاورید، و در قربانیهای خود به خدایی دیگر تقرب مجویید. بنابراین، حرف فاء، در جمله فالهکم، برای تفریع سبب بر مسبب، و در جمله فله اسلموا، برای تفریع مسبب بر سبب است. و بشر المخبتین، در این جمله اشاره ای است به اینکه هر که برای خدا در حج خود اسلام و اخلاص داشته باشد او از مخبتین است.
دعوت پیامبر به تسلیم
پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم مامور دعوت اهل کتاب و مشرکان مکه و درس نخواندگان فاقد کتاب، به تسلیم در برابر خدا بود:فان حاجوک فقل اسلمت وجهی لله ومن اتبعن وقل للذین اوتوا الکتـب والامیین ءاسلمتم فان اسلموا فقد اهتدوا وان تولوا فانما علیک البلـغ والله بصیر بالعباد.اگر با تو، به گفتگو و ستیز برخیزند، (با آنها مجادله نکن! و) بگو: «من و پیروانم، در برابر خداوند (و فرمان او)، تسلیم شده ایم.» و به آنها که اهل کتاب هستند (یهود و نصاری) و بی سوادان (مشرکان) بگو: «آیا شما هم تسلیم شده اید؟» اگر (در برابر فرمان و منطق حق، تسلیم شوند، هدایت می یابند و اگر سرپیچی کنند، (نگران مباش! زیرا) بر تو، تنها ابلاغ (رسالت) است و خدا نسبت به (اعمال و عقاید) بندگان، بیناست.
← دیدگاه آیت الله مکارم
خداوند قبل از رسیدن عذاب بندگان را به انابه و تسلیم دعوت کرده است:قل یـعبادی... • وانیبوا الی ربکم واسلموا له من قبل ان یاتیکم العذاب ثم لا تنصرون.بگو: ای بندگان من ... و به درگاه پروردگارتان بازگردید و در برابر او تسلیم شوید، پیش از آنکه عذاب به سراغ شما آید، سپس از سوی هیچ کس یاری نشوید! و انیبوا الی ربکم و اسلموا له من قبل ان یاتیکم العذاب ثم لا تنصرون، این آیه عطف است بر جمله لا تقنطوا. و کلمه انیبوا، امر از مصدر انابه استکه به معنای برگشتن به سوی خداست، که آن را توبه هم می گویند. و جمله الی ربکم، از باب به کار بردن اسم ظاهر در جای ضمیر است، چون مقتضای ظاهر کلام این بود که بفرماید: و انیبوا الیه، و حال آن که این طور نفرمود تا به علت این دستور اشاره کرده باشد، چون ملاک در برگشتن به سوی خدا همانا صفت ربوبیت اوست.و مراد از اسلام تسلیم شدن و منقاد گشتن برای خداست در آنچه اراده می کند. و اگر فرمود: اسلموا، و نفرمود آمنوا، برای این است که قبل از این آیه و بعد از آن سخن از استکبار کفار در برابر حق رفته و مقابل استکبار اسلام است، نه ایمان. و جمله: من قبل ان یاتیکم العذاب ثم لا تنصرون، متعلق به دو کلمه انیبوا و اسلموا است. و مراد از عذاب به قرینه آیات بعد، عذاب آخرت است، و به احتمالی بعید ممکن است مراد مطلق عذابهایی باشد که توبه بردار نیست، مانند عذاب استیصال و انقراض، هم چنان که درباره آن فرموده: فلم یک ینفعهم ایمانهم لما راوا باسنا سنت الله التی قد خلت فی عباده. و مراد از جمله ثم لا تنصرون این است که آمرزش هرگز به شما نمی رسد، چون سبب آن محقق نیست، اما توبه که مفروض آن است که توبه نکردند، و شفاعت هم شامل شرک نمی شود.
دعوت خداوند از مؤمنان به تسلیم
...