دستگاه تنفسی، سامانه تنفسی ( به انگلیسی: Respiratory System ) یک سامانه زیست شناختی است که وظیفهٔ آن تأمین اکسیژن برای سلول های بدن و دفع دی اکسید کربن حاصل از سوخت وساز است. تمام جانداران پرسلولی به نوعی دستگاه تنفسی دارند که در جانداران ساکن آب، محل تبادل گازها را آبشش و در پستانداران و پرندگان، شش می نامند. در جانورانی مانند کرم خاکی تنفس از نوع تنفس پوستی، و در حشرات، دستگاه تنفس از نوع تنفس نایدیسی است.
اعضای این دستگاه عبارتند از: بینی، حلق حنجره، نای ( تراشه ) ، ریه ها ( شش ها ) .
بینی: بینی خارجی از استخوان ها و غضروف ها تشکیل شده است. حفره های بینی از مخاط و عروق خونی پوشیده شده اند که هوا را قبل از رسیدن به ریه ها گرم و مرطوب می کنند و با کمک موها و مژک ها گرد و غبار آن را می گیرند.
حنجره
نای: لوله تنفسی که پس از حنجره قرار گرفته نای است. ساختمان نای از غضروف هایی به شکل حلقه ناقص ( C ) تشکیل شده است. نای ۱۲–۱۰ سانتی متر طول دارد و قطر داخلی آن ۲–۱/۵ سانتی متر است. این لوله از محاذات ( مقابل و روبرو ) ششمین مهره گردن به سمت پایین می آید و بعد به دو شاخه راست و چپ تقسیم می شود که این شاخه ها نایژه نامیده می شود. نایژه راست ۲/۵ سانتی متر طول دارد و وارد شش راست می شود. نایژه چپ ۵ سانتی متر طول دارد و وارد ریه چپ می شود. نایژه ها در داخل ریه ها به شاخه های کوچکتری به نام نایژک تقسیم می شوند. داخل نای و نایژه ها سلول های مژکدار وجود دارند که با حرکت خود به سمت دهان، ذرات موجود در هوا را بیرون می رانند و مانع رسیدن آن ها به ریه ها می شوند.
شش ها: شش ها به شکل نیمه مخروطی هستند و قسمت های طرفی حفره سینه را پر می کنند. قاعده شش ها روی پرده دیافراگم ( عضله ای که حفره سینه و حفره شکم را از هم جدا می کند ) قرار گرفته و قله شش ها مجاور دنده اول است. شش کودکان صورتی رنگ است ولی شش ( عربی: ریه ) بزرگسالان به علت ذرات زغال وارد شده از راه تنفس، خاکستری رنگ می باشد.
شش راست از ۳ قطعه ( لوب ) وریه چپ از ۲ قطعه ( لوب ) تشکیل شده است. نایژک ها در شش ها به حفره های هوایی کوچکی به نام کیسه هوایی ( آلوئول ) ختم می شوند. کیسه های هوایی دارای مویرگ های فراوانی هستند و تعویض اکسیژن هوا با دی اکسید کربن خون داخل این حفره ها انجام می شود.
پرده جنب: پرده ای دو لایه به نام پرده جنب هر ریه را به طور جداگانه از بیرون می پوشاند. بین این دو لایه مقداری مایع ( مایع جنب ) وجود دارد که باعث لغزندگی و نرم شدن حرکات می شود.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفاعضای این دستگاه عبارتند از: بینی، حلق حنجره، نای ( تراشه ) ، ریه ها ( شش ها ) .
بینی: بینی خارجی از استخوان ها و غضروف ها تشکیل شده است. حفره های بینی از مخاط و عروق خونی پوشیده شده اند که هوا را قبل از رسیدن به ریه ها گرم و مرطوب می کنند و با کمک موها و مژک ها گرد و غبار آن را می گیرند.
حنجره
نای: لوله تنفسی که پس از حنجره قرار گرفته نای است. ساختمان نای از غضروف هایی به شکل حلقه ناقص ( C ) تشکیل شده است. نای ۱۲–۱۰ سانتی متر طول دارد و قطر داخلی آن ۲–۱/۵ سانتی متر است. این لوله از محاذات ( مقابل و روبرو ) ششمین مهره گردن به سمت پایین می آید و بعد به دو شاخه راست و چپ تقسیم می شود که این شاخه ها نایژه نامیده می شود. نایژه راست ۲/۵ سانتی متر طول دارد و وارد شش راست می شود. نایژه چپ ۵ سانتی متر طول دارد و وارد ریه چپ می شود. نایژه ها در داخل ریه ها به شاخه های کوچکتری به نام نایژک تقسیم می شوند. داخل نای و نایژه ها سلول های مژکدار وجود دارند که با حرکت خود به سمت دهان، ذرات موجود در هوا را بیرون می رانند و مانع رسیدن آن ها به ریه ها می شوند.
شش ها: شش ها به شکل نیمه مخروطی هستند و قسمت های طرفی حفره سینه را پر می کنند. قاعده شش ها روی پرده دیافراگم ( عضله ای که حفره سینه و حفره شکم را از هم جدا می کند ) قرار گرفته و قله شش ها مجاور دنده اول است. شش کودکان صورتی رنگ است ولی شش ( عربی: ریه ) بزرگسالان به علت ذرات زغال وارد شده از راه تنفس، خاکستری رنگ می باشد.
شش راست از ۳ قطعه ( لوب ) وریه چپ از ۲ قطعه ( لوب ) تشکیل شده است. نایژک ها در شش ها به حفره های هوایی کوچکی به نام کیسه هوایی ( آلوئول ) ختم می شوند. کیسه های هوایی دارای مویرگ های فراوانی هستند و تعویض اکسیژن هوا با دی اکسید کربن خون داخل این حفره ها انجام می شود.
پرده جنب: پرده ای دو لایه به نام پرده جنب هر ریه را به طور جداگانه از بیرون می پوشاند. بین این دو لایه مقداری مایع ( مایع جنب ) وجود دارد که باعث لغزندگی و نرم شدن حرکات می شود.
wiki: دستگاه تنفسی