خاندان معتمدی

[ویکی فقه] از خاندان های معروفی که در دوره معاصر در کشور بودند و جایگاه های مهم سیاسی و نظامی در ایران داشتند، می توان از خاندان معتمدی نام برد که در این مقاله به زندگی و فعالیت برخی از مشهورین این خاندان پرداخته می شود.
علی معتمدی از مشاهیر سیاسی معروف عصر پهلوی در سال ۱۲۷۵ش در تهران متولد شد. وی تحصیلات خود را در مدرسه ی علوم سیاسی شروع کرد و از همان مدرسه لیسانس علوم سیاسی گرفت. علی معتمدی در همان سال ها دلبسته ی خانم منیر خواجه نوری دختر امیراصلان خان نظام الدوله شد و با وی ازدواج کرد و صاحب یک پسر به نام فرخ و یک دختر به نام هما شد. وی در سال ۱۲۹۸ در وزارت خارجه مشغول کار شد، پس از مدتی کار کردن در ادارات مرکزی، به نیابت اول سفارت برُن منصوب شد. پس از اندکی معتمدی به عنوان شارژ وافر سفارت ایران به ایتالیا رفت و در آن جا وظیفه ی خود را به شایستگی به پایان رساند و به ایران بازگشت و به سمت ریاست اداره ی سوم سیاسی منصوب شد. در سال ۱۳۱۵ دکتر متین دفتری با پارتی و زدوبندهای سیاسی و کمک های بسیار علی اکبر داور وزیر دادگستری شد و به علت دوستی قدیمی که با علی معتمدی داشت، وی را وارد دادگستری کرده و به ریاست کل اداره ی ثبت اسناد و املاک را به وی واگذار کرد. در سال ۱۳۱۸متین دفتری رئیس دولت شد و بلافاصله معتمدی را معاون خویش قرارداد. علی معتمدی در زمان ریاست و نخست وزیری علی منصور، فروغی و سهیلی، سمت معاونت نخست وزیر را در کابینه ی آن ها به عهده داشت. در بهمن سال ۱۳۲۱ وارد کابینه ی احمد قوام شد و به ریاست وزارت راه منصوب شد و حدوداً دو ماه در همان پست مشغول کار بود تا این که به سمت سر کنسول در هند رسید و پس از اتمام جنگ جهانی دوم و استقلال هندوستان، سفیر کبیر ایران در هند شد. در ۳ دی سال ۱۳۲۶ علی معتمدی در کابینه ی ابراهیم حکیمی به ریاست وزارت راه منصوب شد، و چند ماهی در همان سمت مشغول فعالیت بود تا این که جای خود را به امان الله اردلان داد. چند ماه سفیر کبیر ایران در کانادا و چندی در هلند بود تا اینکه در سال ۱۳۳۱ به مشهد رفته و به نیابت تولیت آستان قدس رضوی منصوب شد. ولی طولی نکشید که از این پست عزل شد و به ریاست بانک عمران منصوب شد. در ۱۹ فروردین سال ۱۳۳۴ در کابینه ی حسین علاء وزیر مشاور شد. علی معتمدی در سال ۱۳۳۸ به دستور عبدالله انتظام به قائم مقامی شرکت ملی نفت ایران در خوزستان رسید و سال های بسیاری در آن سمت ایفای نقش کرد تا اینکه در سال ۱۳۵۸ در سن ۸۳ سالگی در تهران درگذشت. معتمدی در زمانی که در مشهد مشغول کار بود، یک قطعه قبر در حرم حضرت امام رضا (علیه السّلام) برای خود تهیه کرده بود. وی در وصیتنامه اش قید کرده بود که در همان قبر در کنار امام رضا (علیه السّلام) به خاک سپرده شود و وارثینش به این وصیت عمل کرده، وی را در همان جا دفن کردند. خانواده ی معتمدی پس از انجام وصیت سوار بر هواپیما شده به سمت تهران بازگشتند؛ اما در بین راه هواپیما سقوط کرده و همسر معتمدی به همراه دخترش و دکتر متین دفتری و دختر دکتر مصدق در آن سانحه جان باختند.
دکتر قاسم معتمدی
قاسم معتمدی فرزند محمدتقی معتمدی در سال ۱۳۰۴ در بابل متولد شد. وی پس از اتمام تحصیلات مقدماتی و بعد متوسطه، وارد دانشکده ی پزشکی تهران شد. معتمدی مردی پرتلاش بود و به همین دلیل پس از ۶ سال توانست دکترای خود را از آن دریافت کند. پس از آن برای اداره ی تحصیل به دانشکده ی آمریکا رفته و در دانشگاه کالیفرنیا مشغول تحصیل شد و تخصص خود را در رشته ی بهداشت از همان دانشگاه دریافت کرد. بعد از آن وارد دانشگاه کلراد و در کالیفرنیای جنوبی شد و مدرک تخصص بیماری های ریوی را از همان دانشگاه اخذ کرد. سپس به ایران بازگشت و در وزارت بهداری مشغول کار شد. اعتبار و تخصص دکتر قاسم معتمدی باعث شده بود که در هر ارگان و اداره ای به راحتی می توانست، مشغول کار شود؛ به عنوان مثال مدتی ریاست اداره ی بهداشت تهران و اصفهان را به عهده داشت، مدتی ریاست بهداشت آذربایجان و ریاست اداره ی آزمایشگاه های وزارت بهداری معاونت اجرائی وزارت بهداری در کابینه ی منصور، ریاست اداره ی اپیدمولوژی و مبارزه با بیماری های واگیردار وزارت بهداری، تا این که در سال ۱۳۴۴ به معاونت وزارت بهداری منصوب شد. پس از چندی رئیس دانشگاه اصفهان شد و در آن جا هم تدریس می کرد و هم مدیریت دانشگاه را بر عهده داشت. معتمدی حدود ۹ سال رئیس دانشگاه اصفهان بود و در همان مدت چند دانشکده ی جدید در اصفهان بنا نهاد. در ۷ آذر سال ۱۳۵۵ به تهران احضار شد و به عضویت دفتر سیاسی حزب رستاخیز دولت ایران برگزیده شد. معتمدی در ۷ اسفند همان سال در کابینه ی امیرعباس هویدا به وزارت علوم و آموزش عالی منصوب شد. پس از برکناری هویدا در ۱۷ شهریور ۱۳۵۶ به دستور دکتر منوچهر گنجی که وزیر آموزش و پرورش و علوم بود، به ریاست دانشگاه تهران منصوب شد و تا زمان برکناری امیرعباس هویدا در این پست باقی بود. دکتر معتمدی در کنار ریاست دانشگاه تهران، مشاور مخصوص دفتر فرح نیز بود. وی از دعوت شدگان به لژ تهران نیز بود با ورود وی به دانشگاه تهران اوضاع سیاسی دانشگاه بدتر و هرج و مرج بیشتر شد، چرا که در آن دوران و زمان کابینه ی جمشید آموزگار، یک فضای باز سیاسی بوجود آمده بود که تاثیرات زیادی روی دانشگاه های کشور و از همه مهم تر دانشگاه تهران گذاشته بود. اما طولی نکشید که کابینه ی آموزگار سقوط کرد و معتمدی از کار برکنار شد.
کریم معتمدی
کریم معتمدی در سال ۱۳۰۲ در بابل متولد شد. دوره ی تحصیلات مقدماتی را در مدارس ابتدائی بابل آغاز کرد و تحصیلات تکمیلی اش را در رشته ی مهندسی مکانیک به پایان رساند. پس از آن برای ادامه ی تحصیل به اروپا و سپس به آمریکا رفت؛ ولی به علت ناتوانی مالی نتوانست، دوره اش را تمام کند و به ناچار به ایران بازگشت و در وزارتخانه ی پست و تلگراف و تلفن مشغول کار شد و طولی نکشید که معاون فنی وزارتخانه شد. کریم معتمدی در سال ۱۳۵۳ در کابینه ی امیرعباس هویدا به وزارت پست و تلگراف و تلفن منصوب شد. معتمدی در سال ۱۳۵۶ در کابینه ی جمشید آموزگار برای بار دوم وزیر پست و تلگراف و تلفن شد. وی در تاریخ ۵ شهریور سال ۱۳۵۷، و ۱۷ آبان ۱۳۵۷ به ترتیب در کابینه ی شریف امامی و ارتشبد ازهاری، وزیر پست و تلگراف و تلفن بود. وی از اعضای فراماسونری نیز بود، لذا نام وی در فهرست اسامی ۱۴۲ نفر از فراماسون های ایرانی لژ بیداری که در اسناد و مدارک وجود دارد، می درخشد. معتمدی مردی پرتلاش، آرام، بی خطر و بدون تظاهر بود و چون وضع مالی خوبی نداشت، هر روز بعد از اتمام وقت اداری در یکی از فروشگاه های دستگاه های صوتی در خیابان فردوسی تهران به تعمیر رادیو و تلوزیون می پرداخت. کریم معتمدی در زمان نخست وزیری جمشید آموزگار، در کنار وزارت پست و تلگراف، به کارهای دیگری از قبیل نویسندگی نیز می پرداخت. معتمدی از معدود افرادی است که در دوره ی فعالیت حزب رستاخیز مقالاتی برای نشریه ی تئوریک جامعه ی نوین نوشته و به چاپ می رسید.
فرخ معتمدی
...