خاندان ادمیت

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] خاندان آدمیت. مجمع آدمیت یکی از پنج گروهی بود که در انقلاب مشروطیت نقش مهمی داشت. مجمع آدمیت تهران از قوانین آزادی خواهی "اگوست کونت" و "سن سیمون"، روشنفکران اروپایی الهام می گرفت. مجمع سه هدف داشت: به کار بردن مهندسی اجتماعی برای دست یابی به توسعه ی ملی، کسب آزادی فردی به منظور شکوفایی عقل و اندیشه بشری، دست یابی به برابری در حقوق برای همگان بدون در نظر گرفتن اصل و نسب و مذهب به منظور حفظ و تضمین شان و منزلت همه شهروندان.
در بحبوحه سال های مشروطه و بعد از اینکه سیاست سرکوب، منزوی سازی و اختناق عصر "ناصرالدین شاهی" پایان یافت، "مظفرالدین شاه" ناگهان تدابیر امنیتی و فشار حکومت را کاهش داد. او امیدوار بود که بتواند با این سیاست لیبرالی، مخالفت مردم را فرونشاند؛ ولی این لیبرالیسم که همزمان با نفوذ گسترده ی غرب بود، فقط مخالفان را به تشکیل سازمان های نیمه مخفی تشویق کرد. از بین این سازمان ها پنج گروه نقش مهمی در انقلاب مشروطه داشتند، "مرکز غیبی" "حزب اجتماعیون" "کمیته انقلابی" "انجمن مخفی"و "مجمع آدمیت". مجمع آدمیت تهران از قوانین آزادی خواهی "اگوست کونت" و "سن سیمون"، روشنفکران اروپایی الهام می گرفت. بینانگذار جمعیت، "میرزا عباسقلی خان قزوینی"که بعدها به "آدمیت"معروف شد، از دوستان نزدیک "ملکم"و از اعضای مهم وزارت عدلیه بود. میرزا عباسقلی در مبازره مخفیانه و در این تشکیلات که بیشتر از میان اعضای عالی رتبه دولتی بودند در پی برابری حقوق اجتماعی و یافتن امنیت شخصی در مقابل تصمیمات مستبدانه بودند. فرزند او "فریدون آدمیت"یکی از مورخین معروف تاریخ جنبش مشروطه در مورد این سازمان می گوید: «مجمع سه هدف داشت: به کار بردن مهندسی اجتماعی برای دست یابی به توسعه ی ملی، کسب آزادی فردی به منظور شکوفایی عقل و اندیشه بشری، دست یابی به برابری در حقوق برای همگان بدون در نظر گرفتن اصل و نسب و مذهب به منظور حفظ و تضمین شان و منزلت همه شهروندان. فرزند دیگر میرزا عباسقلی خان، "طهمورث" سال ها در سفارت روسیه کار می کرده است و نقش چندانی در انقلاب مشروطه نداشته است.
عباسقلی آدمیت
عباسقلی فرزند "عیوض علیخان" در ۱۲۴۰ش در قزوین تولد یافت. تحصیلات مقدماتی و متعارف آن دوره را فراگرفت و در بیست سالگی به دستگاه "میرزا یحیی خان مشیرالدوله قزوینی "پیوست و مورد توجه او قرار گرفت. وقتی "میرزا یحیی خان مشیرالدوله"به وزارت عدلیه منصوب شد، او را به کار قضایی گمارد و در تعلیم و تربیت وی سعی کافی به عمل آورد. میرزا عباسقلی خان توسط "مشیرالدوله"با جرگه آزادی خواهان روشنفکر و یاران "میرزا ملکم خان" محشور گردید و با آثار و افکار او آشنایی یافت و در ۲۲ سالگی به فراموشخانه پیوست و مدتی نیز مهماندار "میرزا ملکم خان" بود. مروج "رساله های ملکم" و "قانون" در تهران شد و آثار او را نشر و توزیع می کرد. در زمان سلطنت مظفرالدین شاه چون دامنه فعالیت آزادی خواهان وسعت گرفته بود، یک جمعیت سری به نام "جمعیت آدمیت" تاسیس کرد. بسیاری از رجال و نمایندگان مجلس، اطبا و روحانیون و نظامیان به آن پیوستند. هدف "مجمع آدمیت" تلاش برای آزادی و رهایی از قید استبداد بود. "سلیمان اسکندری"، "دکتر مصدق"، "ذکاءالملک فروغی"، "احتشام السلطنه" و "سپهدار اعظم" از جمله اعضا این مجمع بودند. عباسقلی آدمیت در ۱۳۱۸. ش در تهران درگذشت. فرزندان او "طهمورث"و "فریدون"در وزارت امورخارجه استخدام شدند. فریدون از نویسندگان معروف تاریخ مشروطه است.
فریدون آدمیت
فریدون متولد ۱۲۹۹ق و فارغ التحصیل دانشکده حقوق دانشگاه تهران بود. دکترای خود را در رشته تاریخ سیاسی از "دانشگاه لندن" دریافت کرد. خدمات اداری را از ۱۳۱۹ در وزارت امورخارجه آغاز کرد و مشاغل مختلفی را در آن وزارتخانه احراز کرد تا سرانجام به مستشاری سفارت و معاونت نمایندگی دائمی ایران در سازمان ملل متحد منصوب شد. چندی با سمت سفیرکبیر در "دهلی نو" اقامت داشت و زمانی نیز سفیر ایران در "هلند" بود. در کنار مشاغل سیاسی و اداری خود به کار تحقیق و تتبع در تاریخ جدید ایران پرداخته است. نشریه وزارت امورخارجه که حاوی نکات مهم تاریخی است با مدیریت وی منتشر می شد که چند بار به چاپ رسیده است. در این نشریه گذشته از منابع دست اول با استفاده از آرشیو وزارت خارجه ایران و انگلیس، اسناد مهمی را ارائه نموده است. این کتاب از معتبرترین کتبی است که در این زمینه منتشر شده است و نویسنده ی آن را به عنوان مورخ مطلع و باسواد معرفی کرده است. کتاب دیگری به عنوان "فکر آزادی و مقدمه نهضت مشروطه" انتشار داده است که این کتاب نیز تاریخی و تحقیقی است. کتاب "ایدئولوژی نهضت مشروطیت ایران" از دیگر آثار اوست. آدمیت پس از بازنشستگی فراغت بیشتری برای تحقیق در تاریخ قاجار و نهضت مشروطیت پیدا کرد و آثار زیادی انتشار داد. کتاب "افکار اجتماعی و سیاسی و اقتصادی"از آثار منتشر نشده دوران قاجار، از تحقیقات بسیار ارزشمند اوست. وی را یکی از تاریخ نگاران دوره جدید ایران می دانند که آثار و مقالات وی در دوره قاجار مستند و معتبر هستند.
← اهداف فریدون
...

پیشنهاد کاربران

بپرس