[ویکی فقه] حکومت صالحان از وعده های الهی در عصر ظهور است.
امید به حاکمیت انسان های صالح در آینده ای روشن و استقرار عدالت و صلح فراگیر و همگانی، امری فطری است. همۀ افراد، بر اساس فطرت ذاتی خود، به امید آن روزی هستند که جهان در پرتو هدایت های انسانی شایسته و با تایید و عنایت پروردگار هستی، از بیداد و تباهی رهایی یافته، از نابسامانی ها، ناامنی ها و تیره روزی ها خلاص شود و سرانجام به صلح و صلاح برسند. در بیشتر دین ها و مذهب های جهان، از مصلحی سخن به میان آمده است که در آخر الزمان ظهور کرده و به کژی ها و کژروی ها پایان خواهد داد و شالودۀ حکومتی جهانی را بر اساس دادگری، بنیان خواهد نهاد. تمام پیامبران الهی نیز در این زمینه به مردم باایمان جهان، نویدهای روشنی داده اند. این اندیشه که در اسلام با عنوان «مهدویت»، شناخته شده است نیز، همچون دیگر ادیان، ریشه در کلام پروردگار الهی دارد، ازاین رو قرآن به عنوان کتاب آسمانی مسلمانان، با پافشاری تمام، پیروزی نهایی حق بر باطل را به تمام انسان ها وعده فرموده، حکومت صالحان و شایستگان را نوید داده است. مسلمانان با بهره مندی از آموزه های آفتابگون وحی و سخنان نورانی رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و اله و سلم)، بر این باورند: آن انسان بزرگ که شایستگان را بر گیتی چیره خواهد ساخت کسی نیست مگر رادمردی از سلالۀ آخرین پیامبر الهی یعنی حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف). اگرچه قرآن دربارۀ ظهور و قیام حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) به گونه ای فراگیر سخن رانده و بشارت به تشکیل حکومت دادگر جهانی و پیروزی شایستگان داده است. اما مفسران شیعه و برخی از تفسیرگران اهل سنت، این آیات را به استناد روایات اهل بیت (علیهم السّلام) و دیدگاه های دانشمندان مسلمان به حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف)، مربوط دانسته اند.
دلالت قرآن بر حاکمیت
به باور ایشان، مهم ترین آیه ای که پرده از حاکمیت انسان های شایسته در آینده برداشته، این گونه می فرماید: «و لقد کتبنا فی الزبور من بعد الذکر ان الارض یرثها عبادی الصالحون؛ . و همانا در زبور پس از ذکر نوشتیم که زمین را بندگان شایستۀ من، به ارث خواهند برد.» در این آیه، به یکی از روشن ترین پاداش های دنیوی صالحان (حکومت روی زمین)، اشاره شده است. در روایاتی چند نیز این رویداد مهم، در عصر ظهور حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) دانسته شده است. اما مقصود از این شایستگی چیست؟ با توجه به اضافه شدن «بندگان» به «خدا»، ایمان و توحید آنان روشن می شود، و با توجه به کلمه «صالحون»، همۀ شایستگی ها به ذهن می آید: عمل و تقوا، علم و آگاهی، قدرت و قوت، و تدبیر و نظم و درک اجتماعی. این شایستگی ها، دارای آثار و برکاتی بی مانند است؛ به گونه ای که اگر بندگان باایمان، این شایستگی ها را برای خود فراهم سازند، خداوند سبحانه و تعالی نیز آن ها را یاری می کند تا بر مستکبران چیرگی یافته، دست های آلودۀ شان را از حکومت بر روی زمین کوتاه کنند و دارندۀ میراث های آن ها گردند. بنابراین، فقط استضعاف سبب پیروزی بر دشمنان و حکومت بر روی زمین نیست؛ بلکه وجود ایمان و کسب شایستگی ها نیز بایسته است و مستضعفان جهان، تا زمانی که این دو اصل را زنده نکنند، به حکومت روی زمین نخواهند رسید.
← مراد از وراثت زمین
در پایان سخن، یاد این نکته لازم است که در مزامیر داود تعبیر یادشده یا مشابه آن، در چند مورد دیده می شود و نشان می دهد با تمام تحریفات موجود در این کتاب ها، این قسمت همچنان از دستبرد مصون مانده است. برخی از این فرازها بدین قرارند: ... شریران منقطع می شوند و اما متوکلان به خداوند، وارث زمین خواهند شد و حال اندک است که شریر نیست می شود؛ هر چند مکانش را استفسار نمایی، ناپیدا خواهد شد؛ اما متواضعانه وارث زمین شده، از کثرت سلامتی شادکام خواهند شد؛ متبرکان خداوند، وارث زمین خواهند شد؛ اما ملعونان وی منقطع خواهند شد...؛ صدیقان وارث زمین شده، همیشه در آن ساکن خواهند بود؛ خداوند روزهای صالحان را می داند و میراث ایشان ابدی خواهد شد. در این عبارت ها، عنوان «صالحان» که در قرآن آمده است، با همان تعبیر در مزامیر داود به چشم می خورد. علاوه براین، تعبیرات دیگری نیز مانند صدیقان، متوکلان، متبرکان و متواضعان، در جمله های دیگر ذکر شده است. این تعبیرها، دلیل عمومیت حکومت «صالحان» است و با احادیث قیام حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) تطبیق می کند. بدین سان نتیجه می گیریم حضرت حق سبحانه و تعالی آخرین حکومت را از آن صالحان می داند که: العاقبة للمتقین.
امید به حاکمیت انسان های صالح در آینده ای روشن و استقرار عدالت و صلح فراگیر و همگانی، امری فطری است. همۀ افراد، بر اساس فطرت ذاتی خود، به امید آن روزی هستند که جهان در پرتو هدایت های انسانی شایسته و با تایید و عنایت پروردگار هستی، از بیداد و تباهی رهایی یافته، از نابسامانی ها، ناامنی ها و تیره روزی ها خلاص شود و سرانجام به صلح و صلاح برسند. در بیشتر دین ها و مذهب های جهان، از مصلحی سخن به میان آمده است که در آخر الزمان ظهور کرده و به کژی ها و کژروی ها پایان خواهد داد و شالودۀ حکومتی جهانی را بر اساس دادگری، بنیان خواهد نهاد. تمام پیامبران الهی نیز در این زمینه به مردم باایمان جهان، نویدهای روشنی داده اند. این اندیشه که در اسلام با عنوان «مهدویت»، شناخته شده است نیز، همچون دیگر ادیان، ریشه در کلام پروردگار الهی دارد، ازاین رو قرآن به عنوان کتاب آسمانی مسلمانان، با پافشاری تمام، پیروزی نهایی حق بر باطل را به تمام انسان ها وعده فرموده، حکومت صالحان و شایستگان را نوید داده است. مسلمانان با بهره مندی از آموزه های آفتابگون وحی و سخنان نورانی رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و اله و سلم)، بر این باورند: آن انسان بزرگ که شایستگان را بر گیتی چیره خواهد ساخت کسی نیست مگر رادمردی از سلالۀ آخرین پیامبر الهی یعنی حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف). اگرچه قرآن دربارۀ ظهور و قیام حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) به گونه ای فراگیر سخن رانده و بشارت به تشکیل حکومت دادگر جهانی و پیروزی شایستگان داده است. اما مفسران شیعه و برخی از تفسیرگران اهل سنت، این آیات را به استناد روایات اهل بیت (علیهم السّلام) و دیدگاه های دانشمندان مسلمان به حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف)، مربوط دانسته اند.
دلالت قرآن بر حاکمیت
به باور ایشان، مهم ترین آیه ای که پرده از حاکمیت انسان های شایسته در آینده برداشته، این گونه می فرماید: «و لقد کتبنا فی الزبور من بعد الذکر ان الارض یرثها عبادی الصالحون؛ . و همانا در زبور پس از ذکر نوشتیم که زمین را بندگان شایستۀ من، به ارث خواهند برد.» در این آیه، به یکی از روشن ترین پاداش های دنیوی صالحان (حکومت روی زمین)، اشاره شده است. در روایاتی چند نیز این رویداد مهم، در عصر ظهور حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) دانسته شده است. اما مقصود از این شایستگی چیست؟ با توجه به اضافه شدن «بندگان» به «خدا»، ایمان و توحید آنان روشن می شود، و با توجه به کلمه «صالحون»، همۀ شایستگی ها به ذهن می آید: عمل و تقوا، علم و آگاهی، قدرت و قوت، و تدبیر و نظم و درک اجتماعی. این شایستگی ها، دارای آثار و برکاتی بی مانند است؛ به گونه ای که اگر بندگان باایمان، این شایستگی ها را برای خود فراهم سازند، خداوند سبحانه و تعالی نیز آن ها را یاری می کند تا بر مستکبران چیرگی یافته، دست های آلودۀ شان را از حکومت بر روی زمین کوتاه کنند و دارندۀ میراث های آن ها گردند. بنابراین، فقط استضعاف سبب پیروزی بر دشمنان و حکومت بر روی زمین نیست؛ بلکه وجود ایمان و کسب شایستگی ها نیز بایسته است و مستضعفان جهان، تا زمانی که این دو اصل را زنده نکنند، به حکومت روی زمین نخواهند رسید.
← مراد از وراثت زمین
در پایان سخن، یاد این نکته لازم است که در مزامیر داود تعبیر یادشده یا مشابه آن، در چند مورد دیده می شود و نشان می دهد با تمام تحریفات موجود در این کتاب ها، این قسمت همچنان از دستبرد مصون مانده است. برخی از این فرازها بدین قرارند: ... شریران منقطع می شوند و اما متوکلان به خداوند، وارث زمین خواهند شد و حال اندک است که شریر نیست می شود؛ هر چند مکانش را استفسار نمایی، ناپیدا خواهد شد؛ اما متواضعانه وارث زمین شده، از کثرت سلامتی شادکام خواهند شد؛ متبرکان خداوند، وارث زمین خواهند شد؛ اما ملعونان وی منقطع خواهند شد...؛ صدیقان وارث زمین شده، همیشه در آن ساکن خواهند بود؛ خداوند روزهای صالحان را می داند و میراث ایشان ابدی خواهد شد. در این عبارت ها، عنوان «صالحان» که در قرآن آمده است، با همان تعبیر در مزامیر داود به چشم می خورد. علاوه براین، تعبیرات دیگری نیز مانند صدیقان، متوکلان، متبرکان و متواضعان، در جمله های دیگر ذکر شده است. این تعبیرها، دلیل عمومیت حکومت «صالحان» است و با احادیث قیام حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) تطبیق می کند. بدین سان نتیجه می گیریم حضرت حق سبحانه و تعالی آخرین حکومت را از آن صالحان می داند که: العاقبة للمتقین.
wikifeqh: حکومت_صالحان