حکمت خدا و کیفر

[ویکی فقه] حکمت خدا و کیفر (قرآن). در آیات قرآن کریم کیفر جهنمیان را ناشی از حکیم بودن خداوند می داند.
کیفر جهنمیان، برخاسته از حکمت خداوند است. "ویوم یحشرهم جمیعـا یـمعشر الجن قد استکثرتم من الانس وقال اولیآؤهم من الانس ربنا استمتع بعضنا ببعض وبلغنآ اجلنا الذی اجلت لنا قال النار مثوکم خــلدین فیهآ الا ما شآء الله ان ربک حکیم علیم. در آن روز که (خدا) همه آنها را جمع و محشور میسازد، (می گوید: ) ای جمعیت شیاطین و جن! شما افراد زیادی از انسانها را گمراه ساختید! دوستان و پیروان آنها از میان انسانها می گویند: «پروردگارا! هر یک از ما دو گروه (پیشوایان و پیروان گمراه) از دیگری استفاده کردیم (ما به لذات هوس آلود و زودگذر رسیدیم و آنها بر ما حکومت کردند) و به اجلی که برای ما مقرر داشته بودی رسیدیم.» (خداوند) می گوید: «آتش جایگاه شماست جاودانه در آن خواهید ماند، مگر آنچه خدا بخواهد» پروردگار تو حکیم و داناست "خداوند همه این پیشوایان و پیروان مفسد و فاسد را مخاطب ساخته می گوید: " جایگاه همه شما آتش است و جاودانه در آن خواهید ماند مگر آنچه خدا بخواهد" (قال النار مثواکم خالدین فیها الا ما شاء الله). استثناء با جمله" الا ما شاء الله" (مگر آنچه خدا بخواهد) یا اشاره به این است که ابدیت عذاب و کیفر در اینگونه موارد سلب قدرت از پروردگار نمی کند، هر گاه بخواهد می تواند آن را تغییر دهد اگر چه در مورد عده ای ثابت نگه می دارد. و یا اشاره به آن افرادی است که استحقاق ابدیت عذاب را ندارند و یا قابلیت شمول عفو الهی را دارند که باید از حکم خلود و جاودانی بودن مجازات استثنا شوند. و در پایان آیه می فرماید: " پروردگار تو حکیم و دانا است" (ان ربک حکیم علیم). هم کیفرش روی حساب است و هم عفو و بخشش، و به خوبی از موارد آنها آگاه می باشد.
کیفر و پاداش حکیمانه
عزت و حکمت خداوند، مقتضای کیفر کافران و پاداش مؤمنان است. "واذا تتلی علیه ءایـتنا ولی مستکبرا کان لم یسمعها کان فی اذنیه وقرا فبشره بعذاب الیم• ان الذین ءامنوا وعملوا الصــلحـت لهم جنـت النعیم• خــلدین فیها وعد الله حقـا وهو العزیز الحکیم. و هنگامی که آیات ما بر او خوانده می شود، مستکبرانه روی برمی گرداند، گویی آن را نشنیده است گویی اصلا گوشهایش سنگین است! او را به عذابی دردناک بشارت ده! • (ولی) کسانی که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده اند، باغهای پر نعمت بهشت از آن آنهاست• جاودانه در آن خواهند ماند این وعده حتمی الهی است و اوست عزیز و حکیم (شکست ناپذیر و دانا). " در این آیه بعد از انذار آن خریدار، و تهدیدش به عذاب خوار کننده، و سپس عذاب الیم، رجوع شده است به بشارت محسنین، و خوشدل ساختن آنان به بهشت نعیم جاودان، که خود او وعده داده، و وعده اش حق است. و چون غرض آن کسی که خریدار لهو الحدیث بوده این بوده که امر را بر فریب خوردگانش مشتبه سازد، و بدین غرض قرآن را اساطیر و افسانه های کهنه ای مانند افسانه های خودش پنداشته، و آن را خوار شمرده است و هر چه از آیات آن بر او تلاوت شود اعتناء نمی کند، و از پذیرفتنش استکبار می کند، و این عمل خوار شمردن خدای سبحان است، لذا در این آیه اولا وعده به محسنین را با جمله" وعد الله حقا" تاکید نمود، و در ثانی خود را به عزت مطلق ستوده، تا بفهماند او با خوار شمردن وی خوار نمی شود، و نیز با حکمت مطلق ستوده، تا بفهماند هیچ باطلی در سخن او نیست، و نه هیچ خرافه و مزاحی.