[ویکی فقه] حکمت خدا و منع مشرکان از مسجدالحرام (قرآن). یکی از آثار حکمت خداوند ممنوعیت مشرکان از نزدیک شدن به مسجدالحرام است که در قرآن کریم به آن اشاره شده است.
ممنوعیت مشرکان از نزدیک شدن به مسجدالحرام، حکمی بر اساس حکمت خداوند است. "... انما المشرکون نجس فلا یقربوا المسجد الحرام... ان شاء ان الله علیم حکیم. مشرکان ناپاکند پس نباید بعد از امسال، نزدیک مسجد الحرام شوند! و اگر از فقر می ترسید، خداوند هر گاه بخواهد، شما را به کرمش بی نیاز می سازد (و از راه دیگر جبران می کند) خداوند دانا و حکیم است "
وجه ممانعت
آیا این آیه دلیل بر نجس بودن مشرکان به همان مفهوم فقهی است یا نه؟ در میان فقهاء و مفسران گفتگو است، و برای تحقیق معنی آیه لازم است روی کلمه" نجس" قبلا بررسی شود. " نجس" بر وزن (هوس) معنی مصدری دارد، و به عنوان تاکید و مبالغه به معنی وصفی نیز به کار می رود. "راغب" در کتاب" مفردات" در باره معنی این کلمه می گوید: " نجاست و نجس" به معنی هر گونه پلیدی است و آن بر دو گونه است، یک نوع پلیدی حسی، و دیگری پلیدی باطنی است. و" طبرسی " در"مجمع البیان" می گوید: به هر چیزی که طبع انسان از آن متنفر است" نجس" گفته می شود. به همین دلیل این واژه در موارد زیادی به کار می رود که مفهوم آن یعنی نجاست و آلودگی ظاهری وجود ندارد، مثلا دردهایی را که دیر درمان می پذیرد، عرب" نجس" می گوید، اشخاص پست و شرور با این کلمه توصیف می شوند، پیری و فرسودگی بدن را نیز نجس می نامند. و از اینجا روشن می شود که با توجه به آیه فوق به تنهایی نمی توان قضاوت کرد که اطلاق کلمه" نجس" بر مشرکان به این خاطر است که جسم آنها آلوده است، همانند آلوده بودن خون و بول و شراب و یا اینکه به خاطر عقیده بت پرستی یک نوع آلودگی درونی دارند. و به این ترتیب برای اثبات نجاست کفار به این آیه نمی توان استدلال کرد، بلکه باید دلائل دیگری را جستجو کنیم. سپس در پاسخ افراد کوته بینی که اظهار می داشتند اگر پای مشرکان از مسجد الحرام قطع شود، کسب و کار و تجارت ما از رونق می افتد، و فقیر و بیچاره خواهیم شد، می گوید: " و اگر از فقر و احتیاج می ترسید، به زودی خداوند اگر بخواهد از فضلش شما را بی نیاز می سازد" (و ان خفتم عیلة فسوف یغنیکم الله من فضله ان شاء) همانگونه که به عالی ترین وجهی بی نیاز ساخت، و با گسترش اسلام در عصر پیامبر صلی الله علیه واله سیل زائران خانه خدا به سوی مکه به حرکت در آمد، و این موضوع تا به امروز ادامه دارد، و مکه که از نظر جغرافیایی در مناسب ترین شرایط قرار دارد، و در میان یک مشت کوه های خشک و سنگلاخهای بی آب و علف است، به صورت یک شهر بسیار آباد و یک کانون مهم داد و ستد و تجارت درآمده است. و در پایان آیه اضافه می کند: " خداوند علیم و حکیم است" (ان الله علیم حکیم). و هر دستوری می دهد بر طبق حکمت است و از نتایج آینده آن کاملا آگاه و با خبر می باشد.
ممنوعیت مشرکان از نزدیک شدن به مسجدالحرام، حکمی بر اساس حکمت خداوند است. "... انما المشرکون نجس فلا یقربوا المسجد الحرام... ان شاء ان الله علیم حکیم. مشرکان ناپاکند پس نباید بعد از امسال، نزدیک مسجد الحرام شوند! و اگر از فقر می ترسید، خداوند هر گاه بخواهد، شما را به کرمش بی نیاز می سازد (و از راه دیگر جبران می کند) خداوند دانا و حکیم است "
وجه ممانعت
آیا این آیه دلیل بر نجس بودن مشرکان به همان مفهوم فقهی است یا نه؟ در میان فقهاء و مفسران گفتگو است، و برای تحقیق معنی آیه لازم است روی کلمه" نجس" قبلا بررسی شود. " نجس" بر وزن (هوس) معنی مصدری دارد، و به عنوان تاکید و مبالغه به معنی وصفی نیز به کار می رود. "راغب" در کتاب" مفردات" در باره معنی این کلمه می گوید: " نجاست و نجس" به معنی هر گونه پلیدی است و آن بر دو گونه است، یک نوع پلیدی حسی، و دیگری پلیدی باطنی است. و" طبرسی " در"مجمع البیان" می گوید: به هر چیزی که طبع انسان از آن متنفر است" نجس" گفته می شود. به همین دلیل این واژه در موارد زیادی به کار می رود که مفهوم آن یعنی نجاست و آلودگی ظاهری وجود ندارد، مثلا دردهایی را که دیر درمان می پذیرد، عرب" نجس" می گوید، اشخاص پست و شرور با این کلمه توصیف می شوند، پیری و فرسودگی بدن را نیز نجس می نامند. و از اینجا روشن می شود که با توجه به آیه فوق به تنهایی نمی توان قضاوت کرد که اطلاق کلمه" نجس" بر مشرکان به این خاطر است که جسم آنها آلوده است، همانند آلوده بودن خون و بول و شراب و یا اینکه به خاطر عقیده بت پرستی یک نوع آلودگی درونی دارند. و به این ترتیب برای اثبات نجاست کفار به این آیه نمی توان استدلال کرد، بلکه باید دلائل دیگری را جستجو کنیم. سپس در پاسخ افراد کوته بینی که اظهار می داشتند اگر پای مشرکان از مسجد الحرام قطع شود، کسب و کار و تجارت ما از رونق می افتد، و فقیر و بیچاره خواهیم شد، می گوید: " و اگر از فقر و احتیاج می ترسید، به زودی خداوند اگر بخواهد از فضلش شما را بی نیاز می سازد" (و ان خفتم عیلة فسوف یغنیکم الله من فضله ان شاء) همانگونه که به عالی ترین وجهی بی نیاز ساخت، و با گسترش اسلام در عصر پیامبر صلی الله علیه واله سیل زائران خانه خدا به سوی مکه به حرکت در آمد، و این موضوع تا به امروز ادامه دارد، و مکه که از نظر جغرافیایی در مناسب ترین شرایط قرار دارد، و در میان یک مشت کوه های خشک و سنگلاخهای بی آب و علف است، به صورت یک شهر بسیار آباد و یک کانون مهم داد و ستد و تجارت درآمده است. و در پایان آیه اضافه می کند: " خداوند علیم و حکیم است" (ان الله علیم حکیم). و هر دستوری می دهد بر طبق حکمت است و از نتایج آینده آن کاملا آگاه و با خبر می باشد.