[ویکی فقه] هدف این نوشتار بررسی حکم ارتداد از دید آزادی عقیده است؛ و بعلت ارتباط با دیگر جوانب زندگی بشری، ناچار علاوه بر نگرش حقوقی، از جهت مسائل سیاسی و روانی نیز این حکم مورد بررسی قرار می گیرد.
بی شک آزادی یکی از مقدس ترین موهبت ها برای بشر محسوب می شود، و انسان هائی والا در راه آن جان باخته اند اما در تاریخ انسانی مع الاسف از طرفی شاهد دادگاه ها ی تفتیش عقائد کلیسائی در عهد قرون وسطی بوده ایم و از طرف دیگر امروزه نظاره گر توطئه های سیاسی و فرهنگی غرب علیه آزادی می باشیم نگارش کتاب سلمان رشدی که خود مهم ترین این توطئه ها بود، و فتوای امام خمینی (قدس سره الشریف) در مواجهه با آن توجهی دوباره را نسبت به مسئله آزادی عقیده بدنبال داشت؛ و مسلمانان شاهد عکس العمل های شدید سیاسی و تبلیغاتی غرب در این رابطه بودند و هستند.
دیدگاه سازمان های بین المللی در مورد آزادی
بررسی مواد اعلامیه حقوق بشر در مورد تعریف آزادی و حد و مرز آن بیانگر دفاع از آزادی است. البته مواد حقوق بشر در این راستا تاکید دارد که اظهار آزادی نبایستی مخل به نظم عمومی، موجب سوء استفاده از آ، و شرافت و اسم و رسم دیگران باشد.
مسائل بحث
محور اصلی این نوشتار، بررسی این سوال اصلی است که آیا حکم ارتداد قابل قبول است؟ در راستای پاسخ به سوال فوق، ضروری است به سوالات دیگری پاسخ گفت که عبارتند از:۱. آیا حکم ارتداد مخالف آزادی عقیده است؟۲. آیا عدم آزادی عقیده موجب عقب ماندگی علمی می شود؟۳. آیا تحمیل و اجبار در اتخاذ عقیده موثر است؟۴. آیا در صورت آزادی مطلق عقیده، لزوما هر اعتقادی بر اساس تحقیق خواهد بود؟۵. اهمیت اندیشه توحید و قرب به خدا بعنوان والاترین هدف اصلی در چیست؟
فروض
...
بی شک آزادی یکی از مقدس ترین موهبت ها برای بشر محسوب می شود، و انسان هائی والا در راه آن جان باخته اند اما در تاریخ انسانی مع الاسف از طرفی شاهد دادگاه ها ی تفتیش عقائد کلیسائی در عهد قرون وسطی بوده ایم و از طرف دیگر امروزه نظاره گر توطئه های سیاسی و فرهنگی غرب علیه آزادی می باشیم نگارش کتاب سلمان رشدی که خود مهم ترین این توطئه ها بود، و فتوای امام خمینی (قدس سره الشریف) در مواجهه با آن توجهی دوباره را نسبت به مسئله آزادی عقیده بدنبال داشت؛ و مسلمانان شاهد عکس العمل های شدید سیاسی و تبلیغاتی غرب در این رابطه بودند و هستند.
دیدگاه سازمان های بین المللی در مورد آزادی
بررسی مواد اعلامیه حقوق بشر در مورد تعریف آزادی و حد و مرز آن بیانگر دفاع از آزادی است. البته مواد حقوق بشر در این راستا تاکید دارد که اظهار آزادی نبایستی مخل به نظم عمومی، موجب سوء استفاده از آ، و شرافت و اسم و رسم دیگران باشد.
مسائل بحث
محور اصلی این نوشتار، بررسی این سوال اصلی است که آیا حکم ارتداد قابل قبول است؟ در راستای پاسخ به سوال فوق، ضروری است به سوالات دیگری پاسخ گفت که عبارتند از:۱. آیا حکم ارتداد مخالف آزادی عقیده است؟۲. آیا عدم آزادی عقیده موجب عقب ماندگی علمی می شود؟۳. آیا تحمیل و اجبار در اتخاذ عقیده موثر است؟۴. آیا در صورت آزادی مطلق عقیده، لزوما هر اعتقادی بر اساس تحقیق خواهد بود؟۵. اهمیت اندیشه توحید و قرب به خدا بعنوان والاترین هدف اصلی در چیست؟
فروض
...
wikifeqh: حکم_ارتداد
[ویکی فقه] حکم ارتداد (قرآن). ارتداد از «ردد» در لغت به معنای بازگشت و در اصطلاح، بازگشت از دین حق و اسلام، به سوی کفر و شرک است. ارتداد از جمله گناهان بزرگ است، و باید با مرتد برخورد شدید کرد.
برخورد شدید با مرتد لازم است. «یحلفون بالله ما قالوا ولقد قالوا کلمة الکفر وکفروا بعد اسلـمهم وهموا بما لم ینالوا وما نقموا الا ان اغنـهم الله ورسوله من فضله فان یتوبوا یک خیرا لهم وان یتولوا یعذبهم الله عذابـا الیمـا فی الدنیا والاخرة وما لهم فی الارض من ولی ولا نصیر؛ به خدا سوگند می خورند که (در غیاب پیامبر، سخنان نادرست) نگفته اند در حالی که قطعا سخنان کفرآمیز گفته اند و پس از اسلام آوردنشان، کافر شده اند و تصمیم (به کار خطرناکی) گرفتند، که به آن نرسیدند. آنها فقط از این انتقام می گیرند که خداوند و رسولش، آنان را به فضل (و کرم) خود، بی نیاز ساختند! (با این حال،) اگر توبه کنند، برای آنها بهتر است و اگر روی گردانند، خداوند آنها را در دنیا و آخرت، به مجازات دردناکی کیفر خواهد داد و در سراسر زمین، نه ولی و حامی دارند، و نه یاوری!»
← عذاب دنیوی و آخروی
ارتداد و رویگردانی از ایمان به شرک حرام است. «واذ وعدنا موسی اربعین لیلة ثم اتخذتم العجل من بعده وانتم ظــلمون• ثم عفونا عنکم من بعد ذلک لعلکم تشکرون• واذ قال موسی لقومه یـقوم انکم ظـلمتم انفسکم باتخاذکم العجل فتوبوا الی بارئکم فاقتلوا انفسکم ذلکم خیر لکم عند بارئکم فتاب علیکم انه هو التواب الرحیم؛ و (به یاد آورید) هنگامی را که با موسی (علیه السلام) چهل شب وعده گذاردیم (و او، برای گرفتن فرمانهای الهی، به میعادگاه آمد) سپس شما گوساله را بعد از او (معبود خود) انتخاب نمودید در حالی که ستمکار بودید. • سپس شما را بعد از آن بخشیدیم شاید شکر (این نعمت را) بجا آورید. • .... . • و زمانی را که موسی به قوم خود گفت: ای قوم من! شما با انتخاب گوساله (برای پرستش) به خود ستم کردید! پس توبه کنید و به سوی خالق خود باز گردید! و خود را (یکدیگر را) به قتل برسانید! این کار، برای شما در پیشگاه پروردگارتان بهتر است. سپس خداوند توبه شما را پذیرفت زیرا که او توبه پذیر و رحیم است.» «..ولا یزالون یقـتلونکم حتی یردوکم عن دینکم ان استطـعوا ومن یرتدد منکم عن دینه فیمت وهو کافر فاولـئک حبطت اعمــلهم فی الدنیا والاخرة واولـئک اصحـب النار هم فیها خــلدون؛ از تو، درباره جنگ کردن در ماه حرام، سؤال می کنند بگو: جنگ در آن، (گناهی) بزرگ است ولی جلوگیری از راه خدا (و گرایش مردم به آیین حق) و کفر ورزیدن نسبت به او و هتک احترام مسجد الحرام، و اخراج ساکنان آن، نزد خداوند مهمتر از آن است و ایجاد فتنه، (و محیط نامساعد، که مردم را به کفر، تشویق و از ایمان بازمی دارد) حتی از قتل بالاتر است. و مشرکان، پیوسته با شما می جنگند، تا اگر بتوانند شما را از آیینتان برگردانند ولی کسی که از آیینش برگردد، و در حال کفر بمیرد، تمام اعمال نیک (گذشته) او، در دنیا و آخرت، بر باد می رود و آنان اهل دوزخند و همیشه در آن خواهند بود.» «واذ اخذ الله میثـق النبیین لما ءاتیتکم من کتـب وحکمة ثم جاءکم رسول مصدق لما معکم لتؤمنن به ولتنصرنه قال ءاقررتم واخذتم علی ذلکم اصری قالوا اقررنا قال فاشهدوا وانا معکم من الشـهدین• فمن تولی بعد ذلک فاولـئک هم الفـسقون• افغیر دین الله یبغون وله اسلم من فی السمـوت والارض طوعـا وکرهـا والیه یرجعون؛ و (به خاطر بیاورید) هنگامی را که خداوند، از پیامبران (و پیروان آنها)، پیمان مؤکد گرفت، که هر گاه کتاب و دانش به شما دادم، سپس پیامبری به سوی شما آمد که آنچه را با شماست تصدیق می کند، به او ایمان بیاورید و او را یاری کنید! سپس (خداوند) به آنها گفت: آیا به این موضوع، اقرار دارید؟ و بر آن، پیمان مؤکد بستید؟ گفتند: (آری) اقرار داریم! (خداوند به آنها) گفت: پس گواه باشید! و من نیز با شما از گواهانم. • پس کسی که بعد از این (پیمان محکم)، روی گرداند، فاسق است. • آیا آنها غیر از آیین خدا می طلبند؟! (آیین او همین اسلام است) و تمام کسانی که در آسمانها و زمین هستند، از روی اختیار یا از روی اجبار، در برابر (فرمان) او تسلیمند، و همه به سوی او بازگردانده می شوند.»
کفر بعد از ایمان
«کیف یهدی الله قومـا کفروا بعد ایمـنهم وشهدوا ان الرسول حق وجاءهم البینـت والله لا یهدی القوم الظــلمین• اولـئک جزاؤهم ان علیهم لعنة الله والملـئکة والناس اجمعین• خــلدین فیها لا یخفف عنهم العذاب ولا هم ینظرون؛ چگونه خداوند جمعیتی را هدایت می کند که بعد از ایمان و گواهی به حقانیت رسول و آمدن نشانه های روشن برای آنها، کافر شدند؟! و خدا، جمعیت ستمکاران را هدایت نخواهد کرد! • کیفر آنها، این است که لعن (و طرد) خداوند و فرشتگان و مردم همگی بر آنهاست. • همواره در این لعن (و طرد و نفرین) می مانند مجازاتشان تخفیف نمی یابد و به آنها مهلت داده نمی شود.» «ان الذین کفروا بعد ایمـنهم ثم ازدادوا کفرا لن تقبل توبتهم واولـئک هم الضالون؛ کسانی که پس از ایمان کافر شدند و سپس بر کفر (خود) افزودند، (و در این راه اصرار ورزیدند،) هیچ گاه توبه آنان، (که از روی ناچاری یا در آستانه مرگ صورت می گیرد،) قبول نمی شود و آنها گمراهان (واقعی) اند (چرا که هم راه خدا را گم کرده اند، و هم راه توبه را!).»«..فاما الذین اسودت وجوههم اکفرتم بعد ایمـنکم فذوقوا العذاب بما کنتم تکفرون؛ (آن عذاب عظیم) روزی خواهد بود که چهره هایی سفید، و چهره هایی سیاه می گردد، اما آنها که صورتهایشان سیاه شده، (به آنها گفته می شود:) آیا بعد از ایمان، و (اخوت و برادری در سایه آن،) کافر شدید؟! پس بچشید عذاب را، به سبب آنچه کفر می ورزیدید.»
کفر به جای ایمان
...
برخورد شدید با مرتد لازم است. «یحلفون بالله ما قالوا ولقد قالوا کلمة الکفر وکفروا بعد اسلـمهم وهموا بما لم ینالوا وما نقموا الا ان اغنـهم الله ورسوله من فضله فان یتوبوا یک خیرا لهم وان یتولوا یعذبهم الله عذابـا الیمـا فی الدنیا والاخرة وما لهم فی الارض من ولی ولا نصیر؛ به خدا سوگند می خورند که (در غیاب پیامبر، سخنان نادرست) نگفته اند در حالی که قطعا سخنان کفرآمیز گفته اند و پس از اسلام آوردنشان، کافر شده اند و تصمیم (به کار خطرناکی) گرفتند، که به آن نرسیدند. آنها فقط از این انتقام می گیرند که خداوند و رسولش، آنان را به فضل (و کرم) خود، بی نیاز ساختند! (با این حال،) اگر توبه کنند، برای آنها بهتر است و اگر روی گردانند، خداوند آنها را در دنیا و آخرت، به مجازات دردناکی کیفر خواهد داد و در سراسر زمین، نه ولی و حامی دارند، و نه یاوری!»
← عذاب دنیوی و آخروی
ارتداد و رویگردانی از ایمان به شرک حرام است. «واذ وعدنا موسی اربعین لیلة ثم اتخذتم العجل من بعده وانتم ظــلمون• ثم عفونا عنکم من بعد ذلک لعلکم تشکرون• واذ قال موسی لقومه یـقوم انکم ظـلمتم انفسکم باتخاذکم العجل فتوبوا الی بارئکم فاقتلوا انفسکم ذلکم خیر لکم عند بارئکم فتاب علیکم انه هو التواب الرحیم؛ و (به یاد آورید) هنگامی را که با موسی (علیه السلام) چهل شب وعده گذاردیم (و او، برای گرفتن فرمانهای الهی، به میعادگاه آمد) سپس شما گوساله را بعد از او (معبود خود) انتخاب نمودید در حالی که ستمکار بودید. • سپس شما را بعد از آن بخشیدیم شاید شکر (این نعمت را) بجا آورید. • .... . • و زمانی را که موسی به قوم خود گفت: ای قوم من! شما با انتخاب گوساله (برای پرستش) به خود ستم کردید! پس توبه کنید و به سوی خالق خود باز گردید! و خود را (یکدیگر را) به قتل برسانید! این کار، برای شما در پیشگاه پروردگارتان بهتر است. سپس خداوند توبه شما را پذیرفت زیرا که او توبه پذیر و رحیم است.» «..ولا یزالون یقـتلونکم حتی یردوکم عن دینکم ان استطـعوا ومن یرتدد منکم عن دینه فیمت وهو کافر فاولـئک حبطت اعمــلهم فی الدنیا والاخرة واولـئک اصحـب النار هم فیها خــلدون؛ از تو، درباره جنگ کردن در ماه حرام، سؤال می کنند بگو: جنگ در آن، (گناهی) بزرگ است ولی جلوگیری از راه خدا (و گرایش مردم به آیین حق) و کفر ورزیدن نسبت به او و هتک احترام مسجد الحرام، و اخراج ساکنان آن، نزد خداوند مهمتر از آن است و ایجاد فتنه، (و محیط نامساعد، که مردم را به کفر، تشویق و از ایمان بازمی دارد) حتی از قتل بالاتر است. و مشرکان، پیوسته با شما می جنگند، تا اگر بتوانند شما را از آیینتان برگردانند ولی کسی که از آیینش برگردد، و در حال کفر بمیرد، تمام اعمال نیک (گذشته) او، در دنیا و آخرت، بر باد می رود و آنان اهل دوزخند و همیشه در آن خواهند بود.» «واذ اخذ الله میثـق النبیین لما ءاتیتکم من کتـب وحکمة ثم جاءکم رسول مصدق لما معکم لتؤمنن به ولتنصرنه قال ءاقررتم واخذتم علی ذلکم اصری قالوا اقررنا قال فاشهدوا وانا معکم من الشـهدین• فمن تولی بعد ذلک فاولـئک هم الفـسقون• افغیر دین الله یبغون وله اسلم من فی السمـوت والارض طوعـا وکرهـا والیه یرجعون؛ و (به خاطر بیاورید) هنگامی را که خداوند، از پیامبران (و پیروان آنها)، پیمان مؤکد گرفت، که هر گاه کتاب و دانش به شما دادم، سپس پیامبری به سوی شما آمد که آنچه را با شماست تصدیق می کند، به او ایمان بیاورید و او را یاری کنید! سپس (خداوند) به آنها گفت: آیا به این موضوع، اقرار دارید؟ و بر آن، پیمان مؤکد بستید؟ گفتند: (آری) اقرار داریم! (خداوند به آنها) گفت: پس گواه باشید! و من نیز با شما از گواهانم. • پس کسی که بعد از این (پیمان محکم)، روی گرداند، فاسق است. • آیا آنها غیر از آیین خدا می طلبند؟! (آیین او همین اسلام است) و تمام کسانی که در آسمانها و زمین هستند، از روی اختیار یا از روی اجبار، در برابر (فرمان) او تسلیمند، و همه به سوی او بازگردانده می شوند.»
کفر بعد از ایمان
«کیف یهدی الله قومـا کفروا بعد ایمـنهم وشهدوا ان الرسول حق وجاءهم البینـت والله لا یهدی القوم الظــلمین• اولـئک جزاؤهم ان علیهم لعنة الله والملـئکة والناس اجمعین• خــلدین فیها لا یخفف عنهم العذاب ولا هم ینظرون؛ چگونه خداوند جمعیتی را هدایت می کند که بعد از ایمان و گواهی به حقانیت رسول و آمدن نشانه های روشن برای آنها، کافر شدند؟! و خدا، جمعیت ستمکاران را هدایت نخواهد کرد! • کیفر آنها، این است که لعن (و طرد) خداوند و فرشتگان و مردم همگی بر آنهاست. • همواره در این لعن (و طرد و نفرین) می مانند مجازاتشان تخفیف نمی یابد و به آنها مهلت داده نمی شود.» «ان الذین کفروا بعد ایمـنهم ثم ازدادوا کفرا لن تقبل توبتهم واولـئک هم الضالون؛ کسانی که پس از ایمان کافر شدند و سپس بر کفر (خود) افزودند، (و در این راه اصرار ورزیدند،) هیچ گاه توبه آنان، (که از روی ناچاری یا در آستانه مرگ صورت می گیرد،) قبول نمی شود و آنها گمراهان (واقعی) اند (چرا که هم راه خدا را گم کرده اند، و هم راه توبه را!).»«..فاما الذین اسودت وجوههم اکفرتم بعد ایمـنکم فذوقوا العذاب بما کنتم تکفرون؛ (آن عذاب عظیم) روزی خواهد بود که چهره هایی سفید، و چهره هایی سیاه می گردد، اما آنها که صورتهایشان سیاه شده، (به آنها گفته می شود:) آیا بعد از ایمان، و (اخوت و برادری در سایه آن،) کافر شدید؟! پس بچشید عذاب را، به سبب آنچه کفر می ورزیدید.»
کفر به جای ایمان
...
wikifeqh: حکم_ارتداد_(قرآن)