حضرت ادم علیه السلام

[ویکی شیعه] حضرت آدم علیه السلام. حضرت آدم(ع)، نخستین انسان خلق شده و پدر همه انسان ها. کسی که به تایید قرآن برای نخستین بار خداوند از روح خود در کالبد او دمید، آن گاه خود را برای خلقت آدم ستود و فرشتگان مأمور شدند بر او سجده کنند. همسر او حوا بود و هر دو به سبب خوردن میوه ممنوعه از بهشت رانده شدند. حضرت آدم اولین خلیفه خدا بر زمین و اولین پیامبر الهی است.
بحث از نحوه خلقت، دمیدن روح در کالبد آدم، سجده فرشتگان، عصمت و هبوط او به زمین از مباحث کلامی و حدیثی است.
آدم، واژه ای غیرعربی که وارد زبان عربی شده است. این کلمه در داستان آفرینش انسان در تورات به کار رفته است، ولی ریشه اصلی آن در زبان عبری نیز معلوم نیست. البته کلمه مؤنث آن «اَدَمَه» در عبری به معنی زمین یا خاک بکار رفته است. همچنین ریشه «ء د م» در زبان عبری، به رنگ قرمز نیز مرتبط است، برای اشاره به رنگ خاک که آدم از آن ساخته شده به کار می رود.

[ویکی اهل البیت] حضرت آدم علیه السلام. حضرت آدم علیه السلام نخستین پیامبر الهی و پدر بشر است. که مطابق با قرآن خداوند، او را از خاک بیافرید و اسماء را به او تعلیم نمود و آنگاه به فرشتگان دستور داد که بر آدم سجده کنند. ماجرای هبوط آدم و همسرش از بهشت نیز مورد دیگری است که قرآن بدان اشاره نموده است.
«آدم» یعنی خاک قرمز؛ وی از مواد أرضی آفریده شد و جاندار گردید «أداما» لفظی است عبری و به معنی گرد و خاک و یا زمین قابل زراعت می باشد و مبداء اشتقاق اسم آدم از آن است. (تورات، سفر تکوین 2:7) (قاموس مقدس در لغات: «آدم» و «زمین»).
امام علی علیه السلام در پاسخ به پرسش از علت نامگذاری آدم و حوا به این نام ها می فرماید: «إنّما سُمّیَ آدَمُ آدَمَ لأنّهُ خُلِقَ مِن أدیمِ الأرضِ، و ذلکَ أنّ اللّه َ تبارکَ و تعالی بَعَثَ جَبرئیلَ علیه السلام و أمرَهُ أن یأتِیَهُ مِن أدیمِ الأرضِ بأربَعِ طِیناتٍ: طینَةٍ بَیضاءَ و طینَةٍ حَمراءَ و طینَةٍ غَبراءَ و طینَةٍ سَوداءَ و ذلکَ مِن سَهلِ ها و حَزنِ ها. ثُمَّ أمَرَهُ أن یأتیَهُ بأربَعِ مِیاهٍ: ماءٍ عَذبٍ و ماءٍ مِلحٍ و ماءٍ مُرٍّ و ماءٍ مُنتِنٍ. ثُمّ أمرَهُ أن یُفرِغَ الماءَ فی الطِّینِ و أدَمَهُ اللّه ُ بیَدِهِ فلَم یَفضُلْ شیءٌ مِن الطِّینِ یَحتاجُ إلَی الماءِ، و لا مِن الماءِ شیءٌ یَحتاجُ إلَی الطِّینِ. فجَعَلَ الماءَ العَذبَ فی حَلقِهِ و جَعَلَ الماءَ المالِحَ فی عینَیهِ و جَعَلَ الماءَ المُرَّ فی اُذنَیهِ و جَعَلَ الماءَ المُنتِنَ فی أنفِهِ».
آدم را آدم نامیده اند، چون از اَدیم زمین آفریده شد. بدین سان که خداوند تبارک و تعالی جبرئیل علیه السلام را فرستاد و به او فرمود از اَدیم (لایه بیرونی) زمین چهار قسمت خاک بیاورد: خاکی سفید، خاکی سرخ، خاکی قهوه ای و خاکی سیاه و آن ها را از قسمت های نرم و سخت زمین فراهم آورد. آنگاه به او دستور داد چهار قسمت آب بیاورد: آبی شیرین، آبی شور، آبی تلخ و آبی گندیده.
سپس فرمود: که آب را روی خاک بریزد و خداوند با دست (قدرت) خویش آن ها را به هم آمیخت به طوری که نه خاکی اضافه آمد که به آب احتیاج داشته باشد و نه آبی که به خاک نیاز داشته باشد. پس، آب شیرین را در قسمت حلق آن قرار داد و آب شور را در چشمانش و آب تلخ را در گوش هایش و آب گندیده را در بینی اش.
امام علی علیه السلام می فرماید: «إنّ آدَمَ خُلِقَ مِن أدیمِ الأرضِ؛ فیهِ الطَّیِّبُ والصّالِحُ والرَّدیُّ، وکلّ ذلکَ أنتَ راءٍ فی وُلدِهِ؛ آدم از اَدیم (پوسته) زمین که در آن (خاکِ) پاک و خوب و بد وجود دارد، آفریده شد و تو همه این صفات را در فرزندان آدم می بینی».
رسولُ اللّه ِصلی الله علیه و آله فرمودند: «إنَّ اللّه َ خَلَقَ آدَمَ مِن قَبضَةٍ قَبَضَها مِن جَمیعِ الأرضِ، فجاءَ بَنو آدمَ علی قَدرِ الأرضِ؛ جاءَ مِنهُمُ الأحمَرُ والأبیَضُ والأسوَدُ و بینَ ذلکَ، والسَّهلُ والحَزنُ والخَبیثُ والطَّیبُ و بینَ ذلکَ؛ خداوند آدم را از مشتی خاک که از همه زمین برداشت آفرید. پس فرزندان آدم متناسب با خاک زمین آفریده شدند. برخی از آن ها سرخ پوست شدند. برخی سفید، برخی سیاه و برخی حد وسط میان این رنگ ها و برخی نرم و برخی خشن و برخی پاک و برخی ناپاک و برخی حد وسط میان این ها».
نام آن حضرت 25 بار در آیات قرآن کریم در سوره ه ای بقره، آل عمران، مائده، اعراف، اسراء، کهف، مریم، طه، یس آمده است که شامل بنی آدم و ابنی آدم و ذریة آدم و کمثل آدم هم می شود.