[ویکی فقه] حشر شیاطین (قرآن). خداوند، درباره حشر شیاطین به همراه منکران رستاخیز در قیامت، سوگند یاد کرده است.
«ویقول الانسـن اءذا ما مت لسوف اخرج حیـا• فوربک لنحشرنهم والشیـطین...؛ انسان می گوید: آیا پس از مردن، زنده (از قبر) بیرون خواهم آمد؟! • سوگند به پروردگارت که همه آنها را همراه با شیاطین در قیامت جمع می کنیم؛ سپس همه را -در حالی که به زانو درآمده اند- گرداگرد جهنم حاضر می سازیم».مراد از اینکه فرمود" لنحشرنهم و الشیاطین" این است که در بیرون قبرها ایشان را با اولیاءشان، که شیطانهایند جمع می کنیم، چون به خاطر ایمان نداشتن از غاویان شدند، «فسوف یلقون غیا؛ به زودی غی را که از خود ایشان است ملاقات می کنند» و در جایی دیگر بیان کرده که شیطانها اولیای غاویانند، و فرموده: «انا جعلنا الشیاطین اولیاء للذین لا یؤمنون» و نیز فرموده: «ان عبادی لیس لک علیهم سلطان الا من اتبعک من الغاوین». و یا ممکن است مراد قرین های ایشان باشد، یعنی ایشان را با قرین هایشان محشور می کنیم، هم چنان که فرمود: «و من یعش عن ذکر الرحمن نقیض له شیطانا فهو له قرین، ... حتی اذا جاءنا قال یا لیت بینی و بینک بعد المشرقین فبئس القرین و لن ینفعکم الیوم اذ ظلمتم، انکم فی العذاب مشترکون». ) و معنای آیات این است که به پروردگارت سوگند، که همه را روز قیامت با اولیاء و قرینهای شیطانیشان جمع می کنیم، آن گاه پیرامون جهنم برای چشیدن عذاب جمعشان می کنیم، در حالی که همه از در ذلت به زانو در آمده باشند، یا در حالی که همه دسته دسته، انبوه گشته باشند.
ذلت شیاطین در قیامت
حضور ذلت بار شیاطین و منکران معاد، در اطراف جهنم، پس از حشر آنان از آیات زیر استفاده می شود«ویقول الانسـن اءذا ما مت لسوف اخرج حیـا• فوربک لنحشرنهم والشیـطین...؛ انسان می گوید: آیا پس از مردن، زنده (از قبر) بیرون خواهم آمد؟! • سوگند به پروردگارت که همه آنها را همراه با شیاطین در قیامت جمع می کنیم؛ سپس همه را -در حالی که به زانو درآمده اند- گرداگرد جهنم حاضر می سازیم».با توجه به اینکه «جثی» جمع جاثی به معنی کسی است بر سر زانو نشسته شاید اشاره به ضعف و ناتوانی و ذلت و زبونی آنها باشد، گویی قدرت ندارند بر سر پا بایستند، البته این کلمه معانی دیگری هم دارد از جمله اینکه بعضی" جثی" را به معنی" گروه گروه" تفسیر کرده اند، و بعضی به معنی انبوه و متراکم بر روی هم، همانند خاکها و سنگها، ولی تفسیر اول مناسبتر و مشهورتر است.
حال اعراض کنندگان و شیاطین در قیامت
شیاطین همراه با اعراض کنندگان یاد خدا در قیامت، محشور می شوند.«ومن یعش عن ذکر الرحمـن نقیض له شیطـنـا فهو له قرین• حتی اذا جاءنا قال یــلیت... فبئس القرین؛ و هر کس از یاد خدا روی گردان شود شیطان را به سراغ او میفرستیم پس همواره قرین اوست!• ا زمانی که (در قیامت) نزد ما حاضر شود می گوید: ای کاش میان من و تو فاصله مشرق و مغرب بود؛ چه بد همنشینی بودی!»اعراض کنندگان از یاد خدا، در زمان حشر از شیاطین اظهار نفرت می کنند و آرزو می کنند که همچون دور بودن مشرق از مغرب، از آنها دور باشند.«ومن یعش عن ذکر الرحمـن نقیض له شیطـنـا فهو له قرین• حتی اذا جاءنا قال یــلیت... فبئس القرین؛ و هر کس از یاد خدا روی گردان شود شیطان را به سراغ او میفرستیم پس همواره قرین اوست!• ا زمانی که (در قیامت) نزد ما حاضر شود می گوید: ای کاش میان من و تو فاصله مشرق و مغرب بود؛ چه بد همنشینی بودی!»منظور از اینکه فرمود" تا نزد ما بیاید" روز قیامت است. و ضمیر در" جاء" به موصول" من یعش" بر می گردد، و چون لفظ موصول مفرد بود" جاء" نیز مفرد آمده. و مراد از" مشرقین" مشرق و مغرب است که در آن جانب مشرق غلبه داده شده. و معنایش این است که: اینان هم چنان بر جلوگیری از راه خدا ادامه می دهند و آنان هم که از ذکر ما کور صفتی می کنند هم چنان بر پندار غلطشان- که گمان می کنند راه یافتگانند- ادامه می دهند تا آنکه مرگ یکی از ایشان برسد و نزد ما آید، در حالی که قرینش هم با او باشد، آن وقت برایش کشف می شود که عمری گمراه بوده، و اینک عواقب و آثار گمراهی یعنی عذاب قیامت فرا می رسد، آن وقت قرین خود را مخاطب قرار داده، با لحنی که می رساند از او متاذی و بیزار است می گوید: ای کاش بین من و تو به مقدار فاصله بین مغرب و مشرق دوری می بود و من همنشین تو نمی شدم، که چه بد همنشینی هستی. از سیاق آیه استفاده می شود که این گونه افراد غیر از عذابی که در آتش از آتش دارند، عذابی هم از همنشینی با قرینها می چشند، و بدین جهت آرزو می کنند که از آنان دور می بودند، و از بین همه عذابها تنها دوری از این عذاب را یاد می کنند، و سایر عذابها را از یاد می برند.
«ویقول الانسـن اءذا ما مت لسوف اخرج حیـا• فوربک لنحشرنهم والشیـطین...؛ انسان می گوید: آیا پس از مردن، زنده (از قبر) بیرون خواهم آمد؟! • سوگند به پروردگارت که همه آنها را همراه با شیاطین در قیامت جمع می کنیم؛ سپس همه را -در حالی که به زانو درآمده اند- گرداگرد جهنم حاضر می سازیم».مراد از اینکه فرمود" لنحشرنهم و الشیاطین" این است که در بیرون قبرها ایشان را با اولیاءشان، که شیطانهایند جمع می کنیم، چون به خاطر ایمان نداشتن از غاویان شدند، «فسوف یلقون غیا؛ به زودی غی را که از خود ایشان است ملاقات می کنند» و در جایی دیگر بیان کرده که شیطانها اولیای غاویانند، و فرموده: «انا جعلنا الشیاطین اولیاء للذین لا یؤمنون» و نیز فرموده: «ان عبادی لیس لک علیهم سلطان الا من اتبعک من الغاوین». و یا ممکن است مراد قرین های ایشان باشد، یعنی ایشان را با قرین هایشان محشور می کنیم، هم چنان که فرمود: «و من یعش عن ذکر الرحمن نقیض له شیطانا فهو له قرین، ... حتی اذا جاءنا قال یا لیت بینی و بینک بعد المشرقین فبئس القرین و لن ینفعکم الیوم اذ ظلمتم، انکم فی العذاب مشترکون». ) و معنای آیات این است که به پروردگارت سوگند، که همه را روز قیامت با اولیاء و قرینهای شیطانیشان جمع می کنیم، آن گاه پیرامون جهنم برای چشیدن عذاب جمعشان می کنیم، در حالی که همه از در ذلت به زانو در آمده باشند، یا در حالی که همه دسته دسته، انبوه گشته باشند.
ذلت شیاطین در قیامت
حضور ذلت بار شیاطین و منکران معاد، در اطراف جهنم، پس از حشر آنان از آیات زیر استفاده می شود«ویقول الانسـن اءذا ما مت لسوف اخرج حیـا• فوربک لنحشرنهم والشیـطین...؛ انسان می گوید: آیا پس از مردن، زنده (از قبر) بیرون خواهم آمد؟! • سوگند به پروردگارت که همه آنها را همراه با شیاطین در قیامت جمع می کنیم؛ سپس همه را -در حالی که به زانو درآمده اند- گرداگرد جهنم حاضر می سازیم».با توجه به اینکه «جثی» جمع جاثی به معنی کسی است بر سر زانو نشسته شاید اشاره به ضعف و ناتوانی و ذلت و زبونی آنها باشد، گویی قدرت ندارند بر سر پا بایستند، البته این کلمه معانی دیگری هم دارد از جمله اینکه بعضی" جثی" را به معنی" گروه گروه" تفسیر کرده اند، و بعضی به معنی انبوه و متراکم بر روی هم، همانند خاکها و سنگها، ولی تفسیر اول مناسبتر و مشهورتر است.
حال اعراض کنندگان و شیاطین در قیامت
شیاطین همراه با اعراض کنندگان یاد خدا در قیامت، محشور می شوند.«ومن یعش عن ذکر الرحمـن نقیض له شیطـنـا فهو له قرین• حتی اذا جاءنا قال یــلیت... فبئس القرین؛ و هر کس از یاد خدا روی گردان شود شیطان را به سراغ او میفرستیم پس همواره قرین اوست!• ا زمانی که (در قیامت) نزد ما حاضر شود می گوید: ای کاش میان من و تو فاصله مشرق و مغرب بود؛ چه بد همنشینی بودی!»اعراض کنندگان از یاد خدا، در زمان حشر از شیاطین اظهار نفرت می کنند و آرزو می کنند که همچون دور بودن مشرق از مغرب، از آنها دور باشند.«ومن یعش عن ذکر الرحمـن نقیض له شیطـنـا فهو له قرین• حتی اذا جاءنا قال یــلیت... فبئس القرین؛ و هر کس از یاد خدا روی گردان شود شیطان را به سراغ او میفرستیم پس همواره قرین اوست!• ا زمانی که (در قیامت) نزد ما حاضر شود می گوید: ای کاش میان من و تو فاصله مشرق و مغرب بود؛ چه بد همنشینی بودی!»منظور از اینکه فرمود" تا نزد ما بیاید" روز قیامت است. و ضمیر در" جاء" به موصول" من یعش" بر می گردد، و چون لفظ موصول مفرد بود" جاء" نیز مفرد آمده. و مراد از" مشرقین" مشرق و مغرب است که در آن جانب مشرق غلبه داده شده. و معنایش این است که: اینان هم چنان بر جلوگیری از راه خدا ادامه می دهند و آنان هم که از ذکر ما کور صفتی می کنند هم چنان بر پندار غلطشان- که گمان می کنند راه یافتگانند- ادامه می دهند تا آنکه مرگ یکی از ایشان برسد و نزد ما آید، در حالی که قرینش هم با او باشد، آن وقت برایش کشف می شود که عمری گمراه بوده، و اینک عواقب و آثار گمراهی یعنی عذاب قیامت فرا می رسد، آن وقت قرین خود را مخاطب قرار داده، با لحنی که می رساند از او متاذی و بیزار است می گوید: ای کاش بین من و تو به مقدار فاصله بین مغرب و مشرق دوری می بود و من همنشین تو نمی شدم، که چه بد همنشینی هستی. از سیاق آیه استفاده می شود که این گونه افراد غیر از عذابی که در آتش از آتش دارند، عذابی هم از همنشینی با قرینها می چشند، و بدین جهت آرزو می کنند که از آنان دور می بودند، و از بین همه عذابها تنها دوری از این عذاب را یاد می کنند، و سایر عذابها را از یاد می برند.
wikifeqh: حشر_شیاطین_(قرآن)