حدیث ظاهر

[ویکی فقه] حدیث ظاهر، از اصطلاحات بکار رفته در علم حدیث بوده و به حدیثی که در یکی از احتمالاتش رجحان داشته باشد، گفته می شود.
احادیث از جهات گوناگون دارای تقسیمات متعددی است زیرا گاهی تقسیم حدیث به لحاظ متن است و گاهی به لحاظ سند و گاهی هم به لحاظ هر دو.حدیث به لحاظ متن آن به ظاهر، نص، مجمل، و مؤول تقسیم می شود.
تعریف حدیث ظاهر
مراد از حدیث ظاهر حدیثی است که دارای احتمالاتی در متن است که یک احتمال در دلالت متن آن بر بقیه احتمالات ترجیح داشته باشد.به تعبیر مبسوط تر چنان چه متن حدیث دارای معنای واحدی باشد و معنای دیگری در آن محتمل نباشد نص نامیده می شود و اگر احتمال معنای دیگری داده شود هر دو احتمال مساوی باشند به آن مجمل گویند و اگر یکی از آن معانی بر دیگری ترجیح داشته باشد اگر طرف راجح مراد باشد به آن ظاهر گویند، و اگر به دلیلی حمل بر طرف مرجوح شود مؤوّل نامیده می شود.برخی گفته اند: ظاهر حدیثی است که دلالت واضح بر معنا داشته باشد.برخی گفته اند: ظاهر حدیثی است که احتمال تاویل در آن راه دارد.بعضی اندیشمندان گفته اند: حکم ظاهر و نص وجوب عمل به مضمون آنهاست و احتمال مجاز در آنها معتبر نیست زیرا نیازمند قرینه و دلیل است و بسیاری گفته اند هنگام تعارض نص و ظاهر عمل به نص ارجح است.از حدیث ظاهر به روایت ظاهر، خبر ظاهر و ظاهر نیز تعبیر می شود.
سبحانی، جعفر، اصول الحدیث و احکامه، ص۹۶.
۱. ↑ سبحانی، جعفر، اصول الحدیث و احکامه، ص۹۶.
...