حاج ملاعلی تهرانی

[ویکی فقه] تهرانی، حاج ملاعلی، فقیه و محدّث و رجالی امامی قرن سیزدهم است.
تهرانی در ۱۲۲۶ در نجف به دنیا آمد. پدرش، حاج میرزا خلیل (متوفی ۱۲۸۰)، بزرگ خاندان خلیلی و از مشهورترین پزشکان روزگار خود بود.

اساتید تهرانی
تهرانی در علوم دینی نیز تحصیل کرده بود و نزد علمایی چون شیخ جعفر کاشف الغطا و سید محمد مجاهد، بسیار احترام داشت. حاج ملاعلی تهرانی علم اصول را نزد محمدحسین اصفهانی حائری (صاحب فصول) و شریف العلماء مازندرانی و میرزا جعفر تویسرکانی و سعیدالعلماء مازندرانی، علم رجال را نزد محمدجعفر استرآبادی، و ریاضیات را نزد شیخ اسماعیل بروجردی و ابوتراب همدانی و محمدتقی خراسانی فراگرفت.
در فقه از محضر صاحب فصول و شیخ علی کاشف الغطاء و محمدحسن نجفی (صاحب جواهر) بهره برد.
همچنین حکمت را نزد ملااسماعیل اردکانی و ملاکریم کرمانی و ملاعبدالعظیم تهرانی آموخت.

اجازه روایت تهرانی
تهرانی از علمایی چون صاحب جواهر، ملااحمد نراقی و سید جواد حسینی عاملی اجازه روایت داشت و برادرش (میرزا حسین) و شیخ محمدحسن مامقانی و سید حسن صدر و میرزا حسین نوری (صاحب مستدرک) از او اجازه روایت داشتند.

شاگردان تهرانی
...

[ویکی اهل البیت] حاج ملا علی تهرانی فرزند حاج میرزا خلیل یکی از علمای به نام و شیوخ رجال عراق بود. او پس از طی مقدمات علوم از تهران عازم عراق شد و چندین سال از عمر شریفش در عتبات سپری شد. محضر شریف العلما را درک کرد و این پیر شریعت مانند معاصرش فاضل رشتی سالیان متمادی در حوزه عراق هم از قبور ائمه و هم از حضور اساتید و علما محظوظ بود. مراتب علمی او بیشتر از محضر صاحب ضوابط، صاحب جواهر و صاحب فصول عاید او شد و از شیخ انصاری، فاضل رشتی، مرحوم ملا کتاب، سید محمد عاملی و اساتید خود به اخذ اجازه روایت و مقام اجتهاد نائل گردید.
حاج ملا علی تهرانی با حاج ملا علی کنی، شیخ انصاری، میرزای بزرگ، حاج میرزا حسین خلیلی، ملا فتح الله سلطان آبادی و آیت الله میرزا حبیب الله رشتی معاصر بود. وی عمری طولانی یافت، دانشمندی عامل، زاهد، قانع، متواظع و پرهیزکار بود.هیچ گاه فکر لباسی گران قیمت و غذای بسیار لذیذ به سر نپرورید. به نانی جوین با قدری خرما و لباس کرباسی متجاوز از صد سال زندگی نمود و با زندگی ماشینی سر و کاری نداشت. علامه نوری در نجم الثاقب و کتاب دارالسلام خود، از این استاد فضائل متعدد می شمارد، و شاگرد او محدث قمی به معظم له عشق می ورزید. مرحوم علامه نوری در سنواتی که عتبات بود از محضر او بهره مند می گردید و در مورد استاد فضائل و کراماتی بر شمرده که دال بر مقامات عالیه و تزکیه نفس این استاد بوده است. مرحوم حاج ملا علی عشقی وافر به معبود و حضرت صاحب الامر ارواحنا فداه داشته و استمرار عرض ادب او به پیشگاه بقیة الله علیه السلام سرانجام بدون جواب نمانده و مشمول الطاف حضرتش قرار گرفته است.
از آثار او خزائن الاحکام را که در یک دوره فقهی (در چند جلد است) و هدایه در علم درایت را بر شمرده اند. پدرش حاج میرزا خلیل از علمای بزرگ مدرسه دار الشفاء بوده که به خاطر احسانی از روی خلوص خدایش به او عنایتی فرمود و طبیب جسمانی و هم طبیب روحانی گردید. داستان حاج میرزا خلیل طبیب در کتب محدث نوری و محدث قمی مسطور است. وفات مرحوم حاج ملا علی تهرانی را در آخر صفر 1296 (بعضی 1290) نوشته اند. مدفن او درنجف اشرف است.