جلال الدین دوانی

[ویکی فقه] ملا جلال الدین دوانی از دانشمندان ایرانی زاده ۸۳۰ ق و متوفای ۹۰۸ق، است.
دوان در دوازده کیلومتری شمال شرقی کازرون ، در استان فارس، با موقعیت ۵۱ درجه و ۵۵ دقیقه طول شرقی و ۲۹ درجه و ۲۲ دقیقه عرض شمالی قرار دارد، مساحت آن ۲۴/۱۱ هکتار و جمعیتش در سال ۱۳۶۵ شمسی ۹۸۵ نفر بوده است دوان در جلگه ای به نام درک (دشت) دوو واقع شده است که در انتهای رشته کوهی امتداد یافته از کازرون به سوی دوان قرار دارد آب و هوای این جلگه گرم و خشک است و زمستانی معتدل دارداما از آنجا که دوان در مسیر جریان بادهای مرطوب مدیترانه ای قرار گرفته است، کشاورزی دیم در آنجا عملی است و پوشش گیاهی، به ویژه منابع طبیعی جنگلی، آن از نواحی دیگر زاگرس غنی تر است، اما به لحاظ زیاده روی مردم در بهره برداری این جنگلها بسیار خلوت شده اند
پیشینه تاریخی دوان
تاریخ دوان به پیش از اسلام باز می گردد و از همان زمان به همین نام خوانده می شد این روستا جزو اردشیر خوره، یکی از پنج کورت (کوره) پارس، بود که به گواهی ابن بلخی میان کازرون و نوبنجان بوده است و این نشان می دهد که این شهرک دارای اهمیتی بوده که جدا از کازرون به شمار می آمده است شاید دلیل آن وجود آتشکده باشد اکنون نیز گویش مردم دوان با پهلوی میانه، نزدیکی هایی دارد دوان مانند دیگر روستاهای پیرامون کازرون، تا سده پنجم هجری و پایان فرمانروایی دیالمه از مراکز باقیمانده زرتشتیان پس از اسلام بود و مردم آن زرتشتی بودند در سده پنجم هجری شیخ ابواسحاق توانست در سال ۴۰۷ق اسلام را در کازرون رواج دهد و فرزندانش بسیاری از مردم دوان را به اسلام فراخواندند
خاندان دوانی
مشهور است که جلال الدین از اولاد محمد بن ابی بکر و معروف به صدیقی است از این جهت میان شیعه و سنی محترم می زیست زیرا سنی ها او را از نسب خلیفه اول و شیعه او را از نسل محمد بن ابی بکر می دانستند در همه تذکره ها و کتب تراجم به این نکته اشاره شده است نام پدر وی را هم سعدالدین اسعد ثبت کرده اند سعد الدین از علمای سرشناس کازرون و دوان و از شاگردان محقق مشهور میر سید شریف جرجانی (مؤلف کتب مقدماتی حوزه مثل صرف میر، العوامل فی النحو، کبری و صغری در منطق و) بود سعدالدین اواخر عمر خود را در دوان سپری کرد و به رتق و فتق امور شرعی دوان پرداخت و همان جا وفات کرد و به خاک سپرده شد
ولادت جلال الدین
...

[ویکی اهل البیت] جلال الدین محمد دوانی (کازرونی، صدیقی) معروف به علامه دوانی، فیلسوف، حکیم، متکلم، شاعر و دانشمند بزرگ اسلامی و از مردان نادری که در راه توسعه فرهنگ اسلامی و علوم عقلی گامهای بسیار مهمی برداشته است. پدرش سعدالدین اسعد، از شاگردان محقق مشهور "میرسید شریف جرجانی" بود و در کازرون به تدریس علوم دینی و قضایای شرعیه اشتغال داشت.
جلال الدین سال 803 هـ ق، در "دوان" که 8 کیلومتری شهر کازرون و 20 فرسخی شیراز، در ایران است متولد شد. نسب اوبه محمدبن ابی بکر، تربیت یافته امیرالمومنین علی علیه السلام می رسد. علوم مقدماتی را نزد پدرش در زادگاهش آموخت و بعد به علوم متداول و معمول زمان (فلسفه، کلام و منطق و دیگر فنون عقلی) روی آورد و اوایل جوانی به جهت هوش و استعداد زیادش به تحقیقات و مطالعات گسترده در این علوم پرداخت تا اینکه در این رشته ها مشهور شد. او برای مطالعاتش بالای کوهی بلند و سر به فلک کشیده و مشرف به دشت ارژن و دریاچه پریشان را انتخاب کرد جائی که دورنمایی بسیار زیبا و دلپذیر داشت. او همانجا در تنهایی به خواندن و از برکردن و یادگیری و تحقیقات پرداخت. هم اکنون آنجا به غار مولی جلال مشهور است. مدتی بعد برای تکمیل علوم به دارالعلم شیراز آمد و در رشته های مختلف فلسفه، ریاضی، کلام و منطق از محضر حکما و دانشمندان استفاده نمود و حکمت و فقه و اصول و تفسیر و حدیث و ادبیات عرب و عجم را یاد گرفت و بعد به تدریس مشغول شد.
مجلس درس او، چون افکار و ابتکارات جدید و دلپذیری داشت خیلی زود خواستاران زیادی پیدا کرد و از همه جا، طالب علم و دانشجو به محضرش آمدند و کم کم به واسطه همین علوم گوناگون و افکارش، آوازه او در همه جا پیچید و مشهورشد. در زمان حکومت امیر حسن بیک و یعقوب میرزا (بایندری) بسیاری از بزرگان، علما و فضلا از تمام نقاط جهان، از روم، آذربایجان، بغداد و کرمان و طبرستان و خراسان به شیراز آمدند و در مجالس درسی او شرکت کردند. او هر روز هفته را به تدریس یک علم اختصاص داد. یک روز تفسیر قرآن، یک روز فقه، یک روز اصول و یک روز حکمت و فلسفه و از این قبیل. اگر چه توجه او به تدریس و شرح و تحقیق و تالیف و تصنیف علوم عقلی و ریاضی بود. علامه دوانی در دوران زندگیش زمان حکومت سلطان یعقوب بایندری مورد احترام سلطان بود و به تبریز دعوت شد و آنجا به سمت قاضی فارس انتخاب و تا آخر عمر در این منصب باقی بود. گذشته از این سلاطین و حکام آن روز ایران، سلطان ابوسعید گورکانی و بایسنقر و سلطان بایزید عثمانی و سلطان مراد او را می شناختند و با او مکاتبه داشته و به او احترام زیاد می گذاشتند. او در برگشت به شیراز از صبح تا ظهر در مدرسه «دارالایتام» مشغول تدریس بود و از ظهر به بعد به قضاوت می نشست.
بعد از تکمیل مراحل علمی اش، مسافرتهای زیادی به تمام نقاط جهان داشت و با وسایل سخت آن روز به کاشان، قزوین، گیلان و بیشتر نقاط آذربایجان، جزیره هرمز و بندر جرون، لار، هرات، عراق رفت و همه جا از طرف دانشمندان و امرای وقت مورد استقبال بود. در کاشان به خواهش یکی از فضلا کتاب «خلق الاعمال» را در کلام نوشت. در گیلان به درخواست عده ای از علما و حاکم آنجا کتاب «شرح عقاید عضدی» را که از آثار مهم اوست، تصنیف کرد. در بین سفرها مدتی نیز به نجف اشرف رفت و به دعوت متولی روضه مبارکه امیرالمومنین (ع) (شرف الدین فتال) که خودش دانشمند بود، حکمت اشراق را تدریس و رساله «زوراء» در حکمت را تصنیف کرد.
در مقام و جایگاه علمی اش باید بدانیم که از زمان او با زمان "صدرالمتالهین شیرازی" حدود 150 مدار درس و بحث های عقلی براساس افکار او استوار بوده است و باید گفت تنها کسی که می توانست با او برابری کند حکیم مشهور "سید صدرالدین دشتکی شیرازی" معروف به "سید سند" بود که قبل از جلال الدین، حوزه درس و بحث و شاگردان زیادی داشت ولی با روی کار آمدن او، بطرز قابل توجهی حوزه درسی و موقعیت سید صدرالدین از رونق افتاد.
در زمانی که اکثر اهالی ایران مخصوصا مردم فارس پیرو مذهب تسنن بودند جلال الدین نیز در یک خانواده مشهور سنی شافعی بدنیا آمد بخصوص که از اولاد خلیفه اول عامه (ابوبکر بن ابی قحافه) بود و همانطور که از تالیفاتش مشخص است مثل عموم مردم فارس، پیرو مذهب شافعی و از نظر اصول عقاید، اشعری بوده است. ولی کم کم به مذهب شیعه اثنی عشری گروید، لیکن به علت موقعیت اجتماعی و نفوذی که در میان مردم ایران که آن زمان اغلب سنی مذهب بودند، داشت عقیده اش را نتوانست اظهار کند. از آنجائی که در اواخر عمر، کتابی فارسی بنام «نورالهدایه فی اثبات الامامه» نوشت و به دلیل بعضی دیگر از تالیفاتش علمای بزرگی چون علامه بحرالعلوم و دیگران، بی چون و چرا، آن را دلیل بر تشیع او می دانند.
1. جمال الدین محمود، از حکمای نامدار بزرگترین شاگرد اوست.
2. کمال الدین حسین میبدی یزدی

[ویکی فقه] جلال الدین دوانی (دیدگاه های اقتصادی). جلال الدین از حکما و متکلّمان بزرگ بود که در همه علوم متداول، بخصوص در علوم عقلی تبحر داشته و در میان شیعه و سنّی محترم بوده است. از دیدگا های اقتصادی وی می توان به تعریف واژه ها با رویکرد اقتصادی، لزوم تحصیل علم اقتصاد و غیره اشاره کرد.
جلال الدین محمّدبن اسعدالدین بن محمّدبن عبدالرحیم بن علی الصدیقی الدوانی مشهور به «جلال الدین» به از حکما و متکلّمان بزرگ است که در همه علوم متداول، بخصوص در علوم عقلی تبحر داشته و در میان شیعه و سنّی محترم بوده است. سنّی ها او را از احفاد ابی بکر خلیفه اول و شیعه وی را منتسب به محمّد بن ابی بکر، تربیت یافته حضرت علی(علیه السّلام) می داند. وی در سال۸۳۰ ه.ق در روستای دوان در نزدیکی کازرون به دنیا آمد.
نوربخش، سیما، زندگی، آثار و اندیشه های جلال الدین دوانی، مجله تحقیقات اسلامی، ۱۳۷۸، سال سیزدهم، ش۴۹، ص۲۰۸.
بررسی دیدگاه های اقتصادی جلال الدین دوانی بدین شرح هست:
← تعریف واژه ها با رویکرد اقتصادی
۱. ↑ نوربخش، سیما، زندگی، آثار و اندیشه های جلال الدین دوانی، مجله تحقیقات اسلامی، ۱۳۷۸، سال سیزدهم، ش۴۹، ص۲۰۸.۲. ↑ جلال الدین محمد دوانی و اسماعیل خواجویی اصفهانی، سبع رسائل، ترجمه سیداحمدتویسرکانی، تهران، میراث مکتوب، ۱۳۸۱، ۲۰۰۲ م، ص۴۲۵.۳. ↑ یوسفی راد، مرتضی، اندیشه سیاسی جلال الدین دوانی، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۷، چاپ اول، ص۳۳.۴. ↑ توانایان فرد، حسن، تاریخ اندیشه های اقتصادی در جهان اسلام، تهران، فرودین، ۱۳۶۱، ص۴۳.۵. ↑ هادی غفاری و اصغر ابوالحسنی، تاریخ اندیشه های اقتصادی متفکران مسلمان، تهران، انتشارات پیام نور، ۱۳۸۹، چاپ اول، ص۲۰۷.۶. ↑ هادی غفاری و اصغر ابوالحسنی، تاریخ اندیشه های اقتصادی متفکران مسلمان، تهران، انتشارات پیام نور، ۱۳۸۹، چاپ اول، ص۲۰۹.۷. ↑ هادی غفاری و اصغر ابوالحسنی، تاریخ اندیشه های اقتصادی متفکران مسلمان، تهران، انتشارات پیام نور، ۱۳۸۹، چاپ اول، ص۲۰۹.۸. ↑ هادی غفاری و اصغر ابوالحسنی، تاریخ اندیشه های اقتصادی متفکران مسلمان، تهران، انتشارات پیام نور، ۱۳۸۹، چاپ اول، ص۲۰۹.۹. ↑ توانایان فرد، حسن، تاریخ اندیشه های اقتصادی در جهان اسلام، تهران، فرودین، ۱۳۶۱، ص۶۸.۱۰. ↑ دوانی، جلال الدین، لوامع الاشراق فی مکارم الاخلاق (اخلاق جلالی)، بی جا، بی نا، بی تا، ص۲۲۶.۱۱. ↑ هادی غفاری و اصغر ابوالحسنی، تاریخ اندیشه های اقتصادی متفکران مسلمان، تهران، انتشارات پیام نور، ۱۳۸۹، چاپ اول، ص۲۱۰.۱۲. ↑ هادی غفاری و اصغر ابوالحسنی، تاریخ اندیشه های اقتصادی متفکران مسلمان، تهران، انتشارات پیام نور، ۱۳۸۹، چاپ اول، ص۲۱۱.۱۳. ↑ توانایان فرد، حسن، تاریخ اندیشه های اقتصادی در جهان اسلام، تهران، فرودین، ۱۳۶۱، ص۶۰.۱۴. ↑ توانایان فرد، حسن، تاریخ اندیشه های اقتصادی در جهان اسلام، تهران، فرودین، ۱۳۶۱، ص۲۱۴.۱۵. ↑ توانایان فرد، حسن، تاریخ اندیشه های اقتصادی در جهان اسلام، تهران، فرودین، ۱۳۶۱، ص۶۵.۱۶. ↑ هادی غفاری و اصغر ابوالحسنی، تاریخ اندیشه های اقتصادی متفکران مسلمان، تهران، انتشارات پیام نور، ۱۳۸۹، چاپ اول، ص۲۱۴.۱۷. ↑ هادی غفاری و اصغر ابوالحسنی، تاریخ اندیشه های اقتصادی متفکران مسلمان، تهران، انتشارات پیام نور، ۱۳۸۹، چاپ اول، ص۲۱۵.۱۸. ↑ توانایان فرد، حسن، تاریخ اندیشه های اقتصادی در جهان اسلام، تهران، فرودین، ۱۳۶۱، ص۶۵.۱۹. ↑ هادی غفاری و اصغر ابوالحسنی، تاریخ اندیشه های اقتصادی متفکران مسلمان، تهران، انتشارات پیام نور، ۱۳۸۹، چاپ اول، ص۲۱۷.۲۰. ↑ بختیارحسین صدیقی، و دیگران (برگرفته از کتاب تاریخ فلسفه در اسلام)، تهران، نشر دانش، بی تا، جلد دوم، ص۴۳.۲۱. ↑ نوربخش، سیما، زندگی، آثار و اندیشه های جلال الدین دوانی، مجله تحقیقات اسلامی، ۱۳۷۸، سال سیزدهم، ش۴۹، ص۲۱۸-۲۱۹.
منبع
...