تیما
فرهنگ اسم ها
معنی: دشت، بیابان، دشت و بیابان
برچسب ها: اسم، اسم با ت، اسم دختر، اسم پسر، اسم عربی، اسم طبیعت
لغت نامه دهخدا
فرهنگ فارسی
دشت و بیابان را گویند
فرهنگ معین
دانشنامه عمومی
تیماء ( به عربی: مدینة تیماء ) ، شهری ست در کشور پادشاهی عربستان سعودی واقع در شبه جزیرهٔ عربستان. شهر آبادی است در منطقهٔ حجاز، در نزدیکی دره ای مشهور به ( وادی القری ) در سر راه ارتباطی تبوک در شمال، و خیبر، و مدینه در جنوب. این شهر در فاصلهٔ ۲۶۵ کیلومتری شرق تبوک، و در ۴۰۰ کیلومتری شمال مدینهٔ منوره قرار دارد. «شهر تیماء» در میان واحه ای از درختان خرما واقع شده است. براساس اطلاعات موجود در مرکز آمار عربستان سعودی در ۳۸ درجه و ۲۹ دقیقه طول شرقی و ۲۷ درجه و ۳۸ دقیقه عرض شمالی از نصف النهار مبدأ واقع شده است.
جمعیت این شهر در حدود ۲۵۰۰۰ هزار نفر هستند که از اهل سنت و از شاخه مالکی هستند.
تَیماء واحهٔ بزرگی است با پیشینهٔ سکونت دیرپای انسان در شمال خاوری عربستان سعودی کنونی، در مسیر مدینه و دمه و در آغاز صحرای نفود.
در نوشته های کهن تیما را سرزمینی یهودی نشین با چاه های پرآب و ساختمان های زیبا یادکرده اند. تیگلت پیلسر سوم از تیماییان خراج دریافت می داشته است و سناخریب هنگامی که از دروازه های نینوا نام می برد از دروازهٔ صحرا یاد می کند که تیماییان از این دروازه پیشکش های خود را به نینوا می اورده اند. یرمیا هم در پیشگویی خود از تیما و سرنوشتش نام می برد. در منابع آشوری از تیما نام می برد. در آینده دودمانی عرب بر تیما فرمان می رانند. در سدهٔ هشتم پیش از میلاد از دو شهبانوی عرب آن سامان - شمسی و زبیبی - یاد می شود.
در ۵۳۹ ( پیش از میلاد ) نبونید از پادشاهی کناره می گیرد، فرمانروایی بابل را به پسرش می سپارد و خود برای نیایش به تیما می رود. از این می توان برداشت کرد که این شهر در آن روزگار شهر مهمی بوده است. سنگنبشته ای به خط میخی از سدهٔ ششم پیش از میلاد در تیما به دست آمده است. در تورات بارها از تیما یادشده و وجه تسمیهٔ آن را از نام تیما یکی از پسران اسماعیل دانسته است.
در تیما ستونی به دست چارلز هوبرت در ۱۸۸۳ یافت شده است که اکنون در موزه لوور نگهداری می شود. بر روی این ستون فهرستی از نام های خدایان آورده شده است.
«تیماء» از شهرهای قدیمی شبه جزیره عربستان است، و تیماء بمعنای یعنی ( زمین گسترده ) است که دارای درختان تنومند سایه دار است، ویکی از واحه های مشهور حرهٔ حجاز است. گویند قبیلهٔ ثمود و عمالیق آن را بنا نهاده أند. در زمان جاهلیت بیشتر ساکنان تیماء یهود بوده أند. آثار تیماء به دوران قبل از تاریخ بر می گردد، بارزترین آثار تیماء قصر الأبلق و قصر الحمراء و قصر الردم است. از شخصیات مشهور تیماء سموأل بن عادیا بوده که در قصر الأبلق زندگی می کرد، ایشان یکی از مشاهیر آن دوران است که به صدق وحق گویی، وأمانت داری معروف بود، وی بر دیانت یهودیت می زیست. امرؤالقیس شاعر مشهور عرب هنگامی که برای استمداد به روم نزد قیصر رفت، دروع و افزار جنگی خودرا نزد «السموأل» به امانت گذاشت؛ که داستان آن با تصرفی فراوان مشهور است.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفجمعیت این شهر در حدود ۲۵۰۰۰ هزار نفر هستند که از اهل سنت و از شاخه مالکی هستند.
تَیماء واحهٔ بزرگی است با پیشینهٔ سکونت دیرپای انسان در شمال خاوری عربستان سعودی کنونی، در مسیر مدینه و دمه و در آغاز صحرای نفود.
در نوشته های کهن تیما را سرزمینی یهودی نشین با چاه های پرآب و ساختمان های زیبا یادکرده اند. تیگلت پیلسر سوم از تیماییان خراج دریافت می داشته است و سناخریب هنگامی که از دروازه های نینوا نام می برد از دروازهٔ صحرا یاد می کند که تیماییان از این دروازه پیشکش های خود را به نینوا می اورده اند. یرمیا هم در پیشگویی خود از تیما و سرنوشتش نام می برد. در منابع آشوری از تیما نام می برد. در آینده دودمانی عرب بر تیما فرمان می رانند. در سدهٔ هشتم پیش از میلاد از دو شهبانوی عرب آن سامان - شمسی و زبیبی - یاد می شود.
در ۵۳۹ ( پیش از میلاد ) نبونید از پادشاهی کناره می گیرد، فرمانروایی بابل را به پسرش می سپارد و خود برای نیایش به تیما می رود. از این می توان برداشت کرد که این شهر در آن روزگار شهر مهمی بوده است. سنگنبشته ای به خط میخی از سدهٔ ششم پیش از میلاد در تیما به دست آمده است. در تورات بارها از تیما یادشده و وجه تسمیهٔ آن را از نام تیما یکی از پسران اسماعیل دانسته است.
در تیما ستونی به دست چارلز هوبرت در ۱۸۸۳ یافت شده است که اکنون در موزه لوور نگهداری می شود. بر روی این ستون فهرستی از نام های خدایان آورده شده است.
«تیماء» از شهرهای قدیمی شبه جزیره عربستان است، و تیماء بمعنای یعنی ( زمین گسترده ) است که دارای درختان تنومند سایه دار است، ویکی از واحه های مشهور حرهٔ حجاز است. گویند قبیلهٔ ثمود و عمالیق آن را بنا نهاده أند. در زمان جاهلیت بیشتر ساکنان تیماء یهود بوده أند. آثار تیماء به دوران قبل از تاریخ بر می گردد، بارزترین آثار تیماء قصر الأبلق و قصر الحمراء و قصر الردم است. از شخصیات مشهور تیماء سموأل بن عادیا بوده که در قصر الأبلق زندگی می کرد، ایشان یکی از مشاهیر آن دوران است که به صدق وحق گویی، وأمانت داری معروف بود، وی بر دیانت یهودیت می زیست. امرؤالقیس شاعر مشهور عرب هنگامی که برای استمداد به روم نزد قیصر رفت، دروع و افزار جنگی خودرا نزد «السموأل» به امانت گذاشت؛ که داستان آن با تصرفی فراوان مشهور است.
wiki: تیما
پیشنهاد کاربران
تیمر
سحر تیما
تیما : /timā/ اسم تیما باریشه فارسی به معنی دشت و بیابان و هامون است . اسم تیما مورد تایید ثبت احوال کشور برای نامگذاری دختر است .
زنی با قلبی وسیع.
تیْماء، نام واحه و شهری باستانی در شمال غربی شبه جزیرۀ عربستان، امروزه شهری در استان تبوک، واقع در عربستان سعودی.
تیماء با 638، 28 تن جمعیت ( ژانویۀ 2007م/دی 1385ش ) ، در °27 و´37 عرض شمالی و °38 و ´32 طول شرقی در ارتفاع 830 متری از سطح دریا واقع است ( «فرهنگ جهانی1»؛ «عربستان سعودی. . . 2»، npn. ) . این شهر در منطقه ای هموار واقع شده، و پیرامون آن را بلندیهایی فرا گرفته است ( همانجا ) . آب و هوای تیماء گرم و خشک است و در شمال آن رودهای فصلی جریان دارد. مهم ترین منبع آب قسمت مرکزی تیماء چاه هدّاج است که نخلستانهای این منطقه را آبیاری می کند ( همانجا ) .
... [مشاهده متن کامل]
آثار تاریخی به جا مانده و کاوشهای باستان شناسی در تیماء بیانگر آن است که این ناحیه از دوران باستان یکی از مراکز بازرگانی و شهرنشینی شمال شبه جزیرۀ عربستان بوده است و نام آن در متون باستانی متعلق به سدۀ 7ق م به زبانهای آشوری و اکدی به صورتهای تِمئَه، تِمَه و تِماء آمده است ( «کهن ترین. . . 3»، 306؛ بیر، 286 - 296؛ «فرهنگ جدید. . . 4»، 1241؛ جاسر، 375 - 376، 390 ) . همچنین در عهد عتیق از آن به صورت تیما به عنوان واحه، شهر و منزلگاه کاروانها ( نک : اشعیا، 21: 14؛ ارمیا، 23:25؛ ایوب، 19:6 ) ــ که ظاهراً منسوب به یکی از پسرهای اسماعیل ( ع ) بوده ــ یاد شده است ( پیدایش، 15:25؛ تواریخ ایام، 30:1 ) .
تیماء در زمان سلطنت نبونید، پادشاه سلسلۀ کلدانی بابل ( 556 - 538 یا 539 ق م ) به تصرف این پادشاه درآمد و به عنوان پایتخت بخش غربی امپراتوری او برگزیده شد ( سگال، 316 - 318؛ جاسر، 375 - 376، 381 - 383 ) . در 539 ق م با بر افتادن پادشاهی بابل به دست کورش بزرگ، سرزمینهای آن پادشاهی به تصرف هخامنشیان درآمد. تیماء در اوایل دوران مسیحیت در قلمرو نبطیان قرار گرفت. از دورۀ استیلای نبطیان بر این شهر کتیبه های بسیاری به زبانهای آرامی، عربی کهن تیمایی و نبطی یافت شده است ( EI2 ) . همچنین در شعرهای عرب جاهلی، از جمله در دیوان اِمرؤالقیس از تیماء سخن رفته است ( ص 25 - 26 ) .
در سده های پیش از اسلام قبیله هایی از قوم یهود در این منطقه ساکن بودند. سموأل بن عادیا، شاعر و حاکم یهودی تیماء، کاخ مستحکمی به نام ابلق الفرد در این منطقه بنیاد نهاد ( ذهبی، 2/417؛ مسعودی، مروج. . . ، 2/73؛ نیز نک : جاسر، 400 ) . شاعران عرب جاهلی در شعرهای خود از او و کاخش بسیار یاد کرده اند ( نک : امرؤالقیس، 464 - 465؛ ابوالفرج، 14/2 - 3؛ نیز نک : مسعودی، همانجا، التنبیه. . . ، 224 - 225؛ ابن بلیهد، 1/30 ) . این کاخ تا زمان ابن خردادبه، جغرافی نگار سدۀ 3ق نیز همچنان برجا بوده است ( نک : ابن خردادبه، 128 - 129 ) .
برخی از منابع برای آنکه منطقۀ تیماء از نقاط دیگر شبه جزیرۀ عربستان که عنوان تیماء داشتند، تمیز داده شود، از آن با نام تیماء السموأل یاد کرده اند ( نک : ابن خمیس، 93، 109؛ ابن بلیهد، همانجا ) .
در سالهای نخستین ظهور اسلام پس از فتح خیبر و وادی القرى به دست مسلمانان، یهودیان ساکن تیماء بیمناک شدند؛ از این رو به پیامبر اسلام ( ص ) پیشنهاد صلح دادند و در 9ق/630م با پیامبر ( ص ) مصالحه کردند تا در برابر پرداخت جزیه، همچنان در تیماء بمانند و داراییهایشان را نگه دارند ( نک : واقدی، 2/711؛ ذهبی، 2/442؛ بلاذری، 47 - 49 ) . دربارۀ اینکه آیا عمر در دورۀ خلافت خود ( 14 - 23ق ) یهودیان تیماء را مانند دیگر یهودیان شبه جزیرۀ عربستان بیرون راند یا نه، روایات متفاوت است ( برای آگاهی، نک : واقدی، همانجا؛ ابن هشام، 3/372 - 373؛ بلاذری، همانجا ) .
تیماء در سده های نخستین اسلامی شهری پرجمعیت بود و در منطقه ای با باغها و نخلستانهای بسیار و آبادتر از تبوک قرار داشت و دارای حصار، مسجد جامع، عمارات بسیار و بازار بوده است ( ابن حوقل، 1/34؛ مقدسی، 252 - 253؛ ابوعبید، 1/330 ) . اما یاقوت در سدۀ 7ق آنجا را منزلگاهی کوچک بر سر راه حجاج شام دانسته، و همچنین به کاخ ابلق الفرد که در زمان او ویران بوده، اشاره کرده است ( 1/709 ) . به نظر می رسد که افول رونق تیماء در زمان یاقوت به سبب وقوع زمین لرزه و جنگهایی بوده که در این منطقه رخ داده بوده است ( نک : ابن قلانسی، 343 ) .
به گزارش جغرافی نویسان سده های نخستین اسلامی، ساکنان تیماء و پیرامون آن را عشیره هایی از قبیلۀ طی مانند زریق، مرداس، جُوَین، صخر و بنی بحتر تشکیل می داده اند ( همدانی، 1/131؛ ابوعبید، همانجا ) .
1. The World… 2. »Saudi - Arabia…« 3. Ancient… 4. The New…
ابن خلدون در سدۀ 9ق به اقامت قبیلۀ بنی مالک بن عقیل که شاخه ای از بنی کعب بودند، در تیماء اشاره کرده است ( 6/11 ) . براساس بررسیهای صورت گرفته و منابع موجود، در سده های
9 - 13ق قبایل دیگری مانند تمیم، سنجاوه، التومان، اسلم و العبد نیز به تیماء مهاجرت کردند و آنجا را تابع خاندانهایی ساختند که بر منطقۀ حائل حکومت داشتند ( نک : خزعل، 298؛ پیرن، 279؛ فیلبی، 104 ) .
قبایل ساکن در تیماء پس از همبستگی با قبیلۀ بنی شمر که در منطقۀ حائل ساکن بودند، حکومت آل رشید ( 1250ق ) را در آنجا تأسیس کردند، چنان که نفوذ حکومت آل رشید تیماء را نیز فرا گرفت ( پیرن، 273؛ فیلبی، همانجا ) . در همین دوره نیز خاندانی دیگر از قبیلۀ بنی شمر در تیماء قدرت یافتند که در 1256ق با کشتار شیوخ آل رشید در آن شهر، حکومتی مستقل، به نام آل رمّان را تأسیس کردند ( فیلبی، 105 ) . اما محمد بن عبدالله ( 1289 - 1315ق ) ، از امیران آل رشید، واحۀ تیماء را بار دیگر بر قلمرو آن خاندان افزود ( حمزه، 352 ) . در 1334ق/ 1916م عبدالکریم بن رمّان، ناصر بن عتیق، عامل آل رشید در تیماء را به قتل رساند و خود ادارۀ امور تیماء را به دست گرفت. بدین ترتیب حکومت تیماء به خاندان آل رمان بازگشت ( فیلبی، 105 - 106 ) . عبدالکریم بن رمّان در پی بیرون راندن شیوخ آل رشید از واحۀ تیماء، کاخ و دژ حکومتی خود را در آنجا بنیاد نهاد، تا منطقه از نفوذ مدعیانی همچون آل رشید و آل سعود در امان بماند ( همانجا ) .
در 1339ق/1921م ملک عبدالعزیز بن عبدالرحمان بن فیصل ( حک . . .
تیماء با 638، 28 تن جمعیت ( ژانویۀ 2007م/دی 1385ش ) ، در °27 و´37 عرض شمالی و °38 و ´32 طول شرقی در ارتفاع 830 متری از سطح دریا واقع است ( «فرهنگ جهانی1»؛ «عربستان سعودی. . . 2»، npn. ) . این شهر در منطقه ای هموار واقع شده، و پیرامون آن را بلندیهایی فرا گرفته است ( همانجا ) . آب و هوای تیماء گرم و خشک است و در شمال آن رودهای فصلی جریان دارد. مهم ترین منبع آب قسمت مرکزی تیماء چاه هدّاج است که نخلستانهای این منطقه را آبیاری می کند ( همانجا ) .
... [مشاهده متن کامل]
آثار تاریخی به جا مانده و کاوشهای باستان شناسی در تیماء بیانگر آن است که این ناحیه از دوران باستان یکی از مراکز بازرگانی و شهرنشینی شمال شبه جزیرۀ عربستان بوده است و نام آن در متون باستانی متعلق به سدۀ 7ق م به زبانهای آشوری و اکدی به صورتهای تِمئَه، تِمَه و تِماء آمده است ( «کهن ترین. . . 3»، 306؛ بیر، 286 - 296؛ «فرهنگ جدید. . . 4»، 1241؛ جاسر، 375 - 376، 390 ) . همچنین در عهد عتیق از آن به صورت تیما به عنوان واحه، شهر و منزلگاه کاروانها ( نک : اشعیا، 21: 14؛ ارمیا، 23:25؛ ایوب، 19:6 ) ــ که ظاهراً منسوب به یکی از پسرهای اسماعیل ( ع ) بوده ــ یاد شده است ( پیدایش، 15:25؛ تواریخ ایام، 30:1 ) .
تیماء در زمان سلطنت نبونید، پادشاه سلسلۀ کلدانی بابل ( 556 - 538 یا 539 ق م ) به تصرف این پادشاه درآمد و به عنوان پایتخت بخش غربی امپراتوری او برگزیده شد ( سگال، 316 - 318؛ جاسر، 375 - 376، 381 - 383 ) . در 539 ق م با بر افتادن پادشاهی بابل به دست کورش بزرگ، سرزمینهای آن پادشاهی به تصرف هخامنشیان درآمد. تیماء در اوایل دوران مسیحیت در قلمرو نبطیان قرار گرفت. از دورۀ استیلای نبطیان بر این شهر کتیبه های بسیاری به زبانهای آرامی، عربی کهن تیمایی و نبطی یافت شده است ( EI2 ) . همچنین در شعرهای عرب جاهلی، از جمله در دیوان اِمرؤالقیس از تیماء سخن رفته است ( ص 25 - 26 ) .
در سده های پیش از اسلام قبیله هایی از قوم یهود در این منطقه ساکن بودند. سموأل بن عادیا، شاعر و حاکم یهودی تیماء، کاخ مستحکمی به نام ابلق الفرد در این منطقه بنیاد نهاد ( ذهبی، 2/417؛ مسعودی، مروج. . . ، 2/73؛ نیز نک : جاسر، 400 ) . شاعران عرب جاهلی در شعرهای خود از او و کاخش بسیار یاد کرده اند ( نک : امرؤالقیس، 464 - 465؛ ابوالفرج، 14/2 - 3؛ نیز نک : مسعودی، همانجا، التنبیه. . . ، 224 - 225؛ ابن بلیهد، 1/30 ) . این کاخ تا زمان ابن خردادبه، جغرافی نگار سدۀ 3ق نیز همچنان برجا بوده است ( نک : ابن خردادبه، 128 - 129 ) .
برخی از منابع برای آنکه منطقۀ تیماء از نقاط دیگر شبه جزیرۀ عربستان که عنوان تیماء داشتند، تمیز داده شود، از آن با نام تیماء السموأل یاد کرده اند ( نک : ابن خمیس، 93، 109؛ ابن بلیهد، همانجا ) .
در سالهای نخستین ظهور اسلام پس از فتح خیبر و وادی القرى به دست مسلمانان، یهودیان ساکن تیماء بیمناک شدند؛ از این رو به پیامبر اسلام ( ص ) پیشنهاد صلح دادند و در 9ق/630م با پیامبر ( ص ) مصالحه کردند تا در برابر پرداخت جزیه، همچنان در تیماء بمانند و داراییهایشان را نگه دارند ( نک : واقدی، 2/711؛ ذهبی، 2/442؛ بلاذری، 47 - 49 ) . دربارۀ اینکه آیا عمر در دورۀ خلافت خود ( 14 - 23ق ) یهودیان تیماء را مانند دیگر یهودیان شبه جزیرۀ عربستان بیرون راند یا نه، روایات متفاوت است ( برای آگاهی، نک : واقدی، همانجا؛ ابن هشام، 3/372 - 373؛ بلاذری، همانجا ) .
تیماء در سده های نخستین اسلامی شهری پرجمعیت بود و در منطقه ای با باغها و نخلستانهای بسیار و آبادتر از تبوک قرار داشت و دارای حصار، مسجد جامع، عمارات بسیار و بازار بوده است ( ابن حوقل، 1/34؛ مقدسی، 252 - 253؛ ابوعبید، 1/330 ) . اما یاقوت در سدۀ 7ق آنجا را منزلگاهی کوچک بر سر راه حجاج شام دانسته، و همچنین به کاخ ابلق الفرد که در زمان او ویران بوده، اشاره کرده است ( 1/709 ) . به نظر می رسد که افول رونق تیماء در زمان یاقوت به سبب وقوع زمین لرزه و جنگهایی بوده که در این منطقه رخ داده بوده است ( نک : ابن قلانسی، 343 ) .
به گزارش جغرافی نویسان سده های نخستین اسلامی، ساکنان تیماء و پیرامون آن را عشیره هایی از قبیلۀ طی مانند زریق، مرداس، جُوَین، صخر و بنی بحتر تشکیل می داده اند ( همدانی، 1/131؛ ابوعبید، همانجا ) .
ابن خلدون در سدۀ 9ق به اقامت قبیلۀ بنی مالک بن عقیل که شاخه ای از بنی کعب بودند، در تیماء اشاره کرده است ( 6/11 ) . براساس بررسیهای صورت گرفته و منابع موجود، در سده های
9 - 13ق قبایل دیگری مانند تمیم، سنجاوه، التومان، اسلم و العبد نیز به تیماء مهاجرت کردند و آنجا را تابع خاندانهایی ساختند که بر منطقۀ حائل حکومت داشتند ( نک : خزعل، 298؛ پیرن، 279؛ فیلبی، 104 ) .
قبایل ساکن در تیماء پس از همبستگی با قبیلۀ بنی شمر که در منطقۀ حائل ساکن بودند، حکومت آل رشید ( 1250ق ) را در آنجا تأسیس کردند، چنان که نفوذ حکومت آل رشید تیماء را نیز فرا گرفت ( پیرن، 273؛ فیلبی، همانجا ) . در همین دوره نیز خاندانی دیگر از قبیلۀ بنی شمر در تیماء قدرت یافتند که در 1256ق با کشتار شیوخ آل رشید در آن شهر، حکومتی مستقل، به نام آل رمّان را تأسیس کردند ( فیلبی، 105 ) . اما محمد بن عبدالله ( 1289 - 1315ق ) ، از امیران آل رشید، واحۀ تیماء را بار دیگر بر قلمرو آن خاندان افزود ( حمزه، 352 ) . در 1334ق/ 1916م عبدالکریم بن رمّان، ناصر بن عتیق، عامل آل رشید در تیماء را به قتل رساند و خود ادارۀ امور تیماء را به دست گرفت. بدین ترتیب حکومت تیماء به خاندان آل رمان بازگشت ( فیلبی، 105 - 106 ) . عبدالکریم بن رمّان در پی بیرون راندن شیوخ آل رشید از واحۀ تیماء، کاخ و دژ حکومتی خود را در آنجا بنیاد نهاد، تا منطقه از نفوذ مدعیانی همچون آل رشید و آل سعود در امان بماند ( همانجا ) .
در 1339ق/1921م ملک عبدالعزیز بن عبدالرحمان بن فیصل ( حک . . .